Το βαρύ ημιαυτόματο τυφέκιο Μ-82Α1 σχεδιάστηκε από την αμερικανική εταιρεία Barrett Firearms για αποστολές προσβολής ακριβείας στόχων σε μεγάλες αποστάσεις.

Το πυρομαχικό που βάλλει είναι στο κλασσικό διαμέτρημα 12,7mm X 99 και ως εκ τούτου προορίζεται κυρίως για βολές κατά υλικού.

Για την κάλυψη σχετικών αναγκών για τις επιχειρήσεις στον Περσικό Κόλπο το 1991, οι Ένοπλες Δυνάμεις των ΗΠΑ προχώρησαν στην εσπευσμένη παραγγελία μερικών εκατοντάδων όπλων αυτού του τύπου.

Με την έξοχη απόδοσή του εκεί ο τύπος προσέλκυσε το ενδιαφέρον και πολλών άλλων χρηστών και σύντομα κατέστη «best seller» στην κατηγορία του.

Από την πλευρά της, η κατασκευάστρια εταιρεία εξέλιξε και μια σειρά αναβαθμισμένων εκδόσεων και μοντέλων με διαφορετικό μηχανισμό λειτουργίας, συμπεριλαμβανομένων και κάποιων εξειδικευμένων παραλλαγών διαμετρήματος έως και 25mm!

Ένταξη βαρέων τυφεκίων ειδικών εφαρμογών σε ελληνική υπηρεσία

Η -τότε- ΕΒΟ δεν άργησε να εκδηλώσει το ενδιαφέρον της για το νέο όπλο και σύντομα εξασφάλισε μέρος των δικαιωμάτων κατασκευής για συμπαραγωγή του στην Ελλάδα. Τον Μάρτιο του 1996 η εταιρεία παρουσίασε για πρώτη φορά επισήμως το τυφέκιο (με την ονομασία “Νέμεσις”) στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις.

Το αμέσως επόμενο διάστημα έλαβαν χώρα και άλλες παρουσιάσεις και δοκιμές πεδίου. Στα τέλη του ίδιου έτους το ΓΕΣ προχώρησε σε απευθείας παραγγελία στην Barrett 18 τυφεκίων Μ-95 (έκδοση “bullpup”, κινητού ουραίου) για τον εφοδιασμό της νεοσύστατης Ζ΄ Μοίρας Αμφίβιων Καταδρομών.

Τον Δεκέμβριο του 1997 η ΕΒΟ δώρησε σε συγκεκριμένες Μονάδες των Ειδικών Δυνάμεων έναν μικρό αριθμό τυφεκίων της τυπικής έκδοσης Μ-82Α1, ενώ τον Φεβρουάριο του 1998 η -τότε- ΓΔΕ αποφάσισε την ανάθεση στην εταιρεία συμβάεως πενταετούς διάρκειας για την κατασκευή συνολικώς 710 τυφεκίων του τύπου, για τον πλήρη εφοδιασμό του συνόλου των Μονάδων Πεζικού και Ειδικών Δυνάμεων του Ε.Σ. Δυστυχώς όμως η απόφαση αυτή δεν υλοποιήθηκε…

Παρ’ όλα αυτά το σχετικό ενδιαφέρον για όπλα αυτής της κατηγορίας δεν έπαψε να υφίσταται ιδίως από τις Ειδικές Δυνάμεις.

Σημειώνεται πως την περίοδο εκείνη αυτές έκαναν και τα πρώτα τους οργανωμένα βήματα στον τομέα της ελευθέρας σκοπεύσεως με την οργάνωση και διεξαγωγή των πρώτων πιλοτικών Σχολείων Ελευθέρων Σκοπευτών (ΣΕΣ) στο Κέντρο Εκπαιδεύσεως Ανορθοδόξου Πολέμου (ΚΕΑΠ) στη Ρεντίνα.

Εκεί, μεταξύ άλλων, διδασκόταν και χρήση των βαρέων τυφεκίων ειδικών εφαρμογών με τα υπάρχοντα τυφέκια Μ-95.

Το πρόγραμμα αυτό εξελίχθηκε στο σημερινό Σχολείο Βασικής Εκπαίδευσης Ελευθέρων Σκοπευτών Ειδικών Αποστολών (ΣΒΕΕΣΕΑ). Μέσα από αυτά τα αρχικά στάδια αξιοποιήσεως του υλικού έγινε αντιληπτό ότι τα εξειδικευμένα αυτά όπλα απαιτούσαν και τα αντίστοιχα πυρομαχικά.

Έτσι αποκτήθηκαν και φυσίγγια ακριβείας διαφόρων τύπων που αντικατέστησαν τα κοινά Μ8 APEI που χρησιμοποιούνταν αρχικώς, και τα οποία είχε παρατηρηθεί ότι -πέραν της μειωμένης ακρίβειας πυρός- προκαλούσαν και συχνές εμπλοκές στα όπλα (πλέον, και για λόγους οικονομίας, η χρήση τους περιορίζεται αποκλειστικά στην εκπαίδευση).

Κλείνοντας την παρένθεση αυτή και επιστρέφοντας σε αυτά καθ’ αυτά τα όπλα, το 2000 καταγράφεται η πρόθεση παραγγελίας ενός αριθμού τυφεκίων Μ-82Α1 για τις Ειδικές Δυνάμεις. Κατόπιν ανεπιτυχών διαπραγματεύσεων μεταξύ ΕΒΟ και Barrett για το ποσοστό συμπαραγωγής της πρώτης, τον Απρίλιο του 2001 ανατίθεται απευθείας στην αμερικανική εταιρεία μια παραγγελία για 132 τυφέκια της αναβαθμισμένης έκδοσης Μ-82Α1Μ (Μ-107 σε αμερικανική υπηρεσία) στην οποία έχουν προστεθεί μονοκόμματη ράγα picatinny, μονόποδο στο κοντάκιο και διάφορες άλλες μικροβελτιώσεις.

Το κόστος της παραγγελίας ανέρχεται στα 1.927.116 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του κόστους των διόπτων Swarovski M-32 (μεγεθύνσεως 10x42mm) και των λοιπών παρελκομένων.

Τον Οκτώβριο του 2002 ακολουθεί και νέα παραγγελία -απευθείας στην Barrett και πάλι- ύψους 1.775.107 ευρώ για πρόσθετο αριθμό τυφεκών, το ακριβές περιεχόμενο της οποίας δεν ανακοινώθηκε.

Είχε μεσολαβήσει, τον Μάη του 2002, μια άλλη μικρότερη παραγγελία (ύψους 92.754 ευρώ) για την προμήθεια και 8 νέων τυφεκίων της πραναφερθείσας έκδοσης Μ-95.

Δεν έχει διευκρινιστεί εάν τα τελευταία προορίζονταν για την Διοίκηση Υποβρυχίων Καταστροφών του Π.Ν. που επιβεβαιωμένα διαθέτει και αυτή όπλα του τύπου, η εάν τα δικά προέρχονται από άλλη μη ανακοινωθείσα παραγγελία.

Κατά καιρούς πάντως, τυφέκια Μ-82Α1Μ έχουν θεαθεί και στα χέρια προσωπικού της Π.Α. αλλά και της ΜΥΑ του Λιμενικού Σώματος (τελευταία μάλιστα παρέλαβε πρόσφατα και δύο από τα αρχικά Μ-95 που είχε αποκτήσει ο Ε.Σ. και τα οποία αντικαταστάθηκαν από τα νεώτερα Μ-82Α1Μ).

Έκτοτε πραγματοποιήθηκαν σε συμπληρωματικές αγορές περιφερειακών υλικών που συμπλήρωσαν τα νέα τυφέκια (προσαρτήματα νυχτερινής σκόπευσης ΝΧ-135, υλικά παρατήρησης μεγάλων αποστάσεων κλπ.) ενώ αναβαθμίστηκε το ΣΒΕΕΣΕΑ και ο θεσμός των ΕΣΕΑ εν γένει.

Εδώ αξίζει να ανοίξουμε μια παρένθεση για να αναφέρουμε ότι τυφέκια Μ-82Α1 βρίσκονται σε περιορισμένη χρήση και στην Τουρκία.

Συγκεκριμένα οι δυνάμεις SAS/SAT του Τουρκικού Ναυτικού απέκτησαν κατά τη δεκαετία του ’90 αριθμό τυφεκίων της αρχικής έκδοσης, που απετέλεσαν και τα πρώτα ημιαυτόματα βαρέα τυφέκια σε τουρκική υπηρεσία (για πρόσθετα στοιχεία βλέπε εδώ).

Πρόσφατα στα χέρια ανδρών των δυνάμεων αυτών εθεάθησαν και τυφέκια της νεώτερης έκδοσης Μ-82Α1Μ, καταδεικνύοντας προφανώς πρόσθετη παραγγελία.

Επιστρέφοντας στα καθ’ ημάς, να τονίσουμε πως από πλευράς Πεζικού οι σχετικές ανάγκες μπορεί να μην καλύφθηκαν με τις προαναφερθείσες αγορές ωστόσο οι επιχειρησιακές απαιτήσεις παρέμειναν. Ενδεικτικό αυτού είναι ότι στο -ακυρωθέν και εκ των πραγμάτων- ΕΜΠΑΕ 2006-2015 συμπεριλαμβανόταν πρόγραμμα απόκτησης “448 Τυφεκίων 0,50in με Αντίστοιχες Διόπτρες Ημέρας και Νύχτας & Πυρομαχικά”, προϋπολογισμού 13,2 εκατ. ευρώ.

Η οικονομική κρίση όμως απέτρεψε την υλοποίηση του προγράμματος αυτού όπως και πολλών άλλων…

Παρόν και μέλλον
Όπως είδαμε, λοιπόν, και το Πεζικό θεωρεί χρήσιμη την ύπαρξη όπλων αυτής της κατηγορίας.

Τα τελευταία χρόνια μάλιστα παρατηρείται όλο και συχνότερα η συμμετοχή στοιχείων ΕΣΕΑ με βαρέα τυφέκια ειδικών εφαρμογών σε πάσης φύσεως ασκήσεις και σε διάφορες αποστολές: από “απλή” υποστήριξη Πεζικού μηχανοκίνητου και μη, έως και αντιαποβατικές επιχειρήσεις στα νησιά.

Εξάλλου, ήδη μελετάται το ενδεχόμενο στα πλαίσια των Σχολείων Ακροβολιστή που διοργανώνονται σε διάφορες Μονάδες Πεζικού ανά την επικράτεια με εκπαιδευτές έμπειρους ΕΣΕΑ των Ειδικών Δυνάμεων, οι εκπαιδευόμενοι να έρχονται σε μια πρώτη επαφή και με το Μ-82Α1Μ.

Άποψή μας είναι πως η ύπαρξη στοιχείων εξειδικευμένων σκοπευτών με βαρέα τυφέκια ειδικών εφαρμογών θα ήταν πολύ χρήσιμη -και σαφώς πιο εφικτή σε σχέση π.χ. με την μαζική χορήγηση τυφεκίων ελευθέρας σκοπεύσεως για προσβολή προσωπικού και μόνο- στις “απλές” Μονάδες Πεζικού.

Η σύσταση μιας Διμοιρίας Βαρέων Τυφεκίων σε κάθε Τάγμα Πεζικού (κάτι αντίστοιχο συμβαίνει ήδη πλέον στις Μονάδες Ειδικών Δυνάμεων, με μία Διμοιρία ΕΣΕΑ στο Λόχο Υποστήριξης κάθε Μοίρας) θα προσέδιδε πολλά πλεονεκτήματα.

Η αρχή έχει ήδη γίνει με την 71η Α/Μ Ταξιαρχία και θα ήταν ευχής έργον αν υπήρχε και η ανάλογη συνέχεια σύντομα.

Ο καθένας θα μπορούσε να σκεφτεί τι ζημιά θα μπορούσαν να προκαλέσουν μερικά τέτοια στοιχεία (όπου ο σκοπευτής θα διαθέτει ένα τυφέκιο κατά υλικού όπως το Μ-82Α1Μ και ο παρατηρητής ένα G-3A3 με διόπτρα ή, ακόμα καλύτερα, ένα τροποποιημένο ΗΚ-11Α1 (βλέπε εδώ) σε κάθε Μονάδα Προκαλύψεως, τόσο στον Έβρο, όσο και στα νησιά:

καταστροφή ελαφρών οχημάτων του εχθρού, προσβολή αποβατικών σκαφών και ελαφρών ταχυπλόων, προσβολή ευαίσθητων μερών τεθωρακισμένων και αρμάτων μάχης (αισθητήρες, σκοπευτικά), καταστροφή μέσων επικοινωνιών, διοίκησης, ηλεκτρονικού πολέμου, επιτήρησης, μηχανικού (μέσα γεφύρωση), προσβολή προστατευμένων θέσεων βαρέων όπλων κλπ.

Άλλωστε, εξ αντικειμένου ο ρόλος των συγκεκριμένων όπλων σε επίπεδο Μονάδας Πεζικού (καταστροφή υλικού) δεν καθιστά απαραίτητη κάποια ιδιαίτερα περίπλοκη εκπαίδευση του προσωπικού ως πλήρως εξειδικευμένους ελεύθερους σκοπευτές.

Κάλλιστα λοιπόν ένα αντίστοιχο σχολείο στη Σχολή Πεζικού στα πρότυπα του ΣΒΕΕΣΕΑ (αλλά πιο… “light”) θα κάλυπτε ικανοποιητικά τις ανάγκες παραγωγής επαρκούς αριθμού στελεχών εκπαιδευμένων σε αυτόν τον ρόλο.

Αρχικά, και έως ότου αποκτηθεί η απαιτούμενη εμπειρία, οι εκπαιδευτές θα μπορούσαν να προέρχονται από τις Ειδικές Δυνάμεις (εξειδικευμένοι ΕΣΕΑ) και ίσως από το ίδιο το ΣΒΕΕΣΕΑ, σε σχέση με το οποίο το νέο σχολείο θα ήταν μικρότερης διάρκειας και δυσκολίας.

Ειδικότερα, στελέχη του Πεζικού που κατά τις κοινές εκπαιδευτικές βολές διαπιστώνεται πως έχουν ιδιαίτερα σκοπευτικά προσόντα, θα επιλέγονται από τους εκπαιδευτές του σχολείου ως υποψήφιοι και ακολούθως θα λάμβάνουν την αντίστοιχη εκπαίδευση σε αυτό σε αντικειμένα όπως σκόπευση ακριβείας και χρήση των βαρέων τυφεκίων, απόκρυψη και παραλλαγή, αναγνώριση μέσων και οπλικών συστημάτων του εχθρού.

Αντίθετα θα παραλείπονται αντικείμενα όπως π.χ. βαθειά διείσδυση, μακρά διαβίωση πίσω από τις εχθρικές γραμμές κ.ά., που σε μεγάλο βαθμό αφορούν μόνο τις Ειδικές Δυνάμεις.

Όσον αφορά τον οπλισμό θεωρούμε πως ακόμη και σήμερα ένα πρόγραμμα όπως το προαναφερθέν της απόκτησης 448 τυφεκίων των 0,50in δεν είναι απαγορευτικό ειδικά εάν αναλογιστεί κανείς την σχέση κόστους/απόδοσης.

Αν τα κονδύλια δεν επαρκούν θα μπορούσε να επιδιωχθεί σε πρώτη φάση η απόκτηση ενός μικρότερου αριθμού όπλων για τον εφοδιασμό μόνο των Μονάδων α’ γραμμής.

Εξάλλου η συμπαραγωγή τους στην Ελλάδα θα ήταν πολύ σημαντική και για την χειμαζόμενη εγχώρια αμυντική βιομηχανία.

Εάν πάλι ούτε αυτό καθίστατο εφικτό λόγω έλλειψης χρημάτων, θα μπορούσε να εξεταστεί το ενδεχόμενο αιτήματος προς τις ΗΠΑ για δωρέαν (ή, έστω, έναντι μικρού τιμήματος) παραχώρηση αριθμού τυφεκίων Μ-82Α1&Μ-107 (Μ-82Α1Μ) ή/και Μ-82Α3 από τα αποθέματα του Αμερικανικού Στρατού και των Πεζοναυτών αντίστοιχα, τα οποία ανανεώνονται σχετικά συχνά με νέα όπλα και άρα δημιουργούνται ανάλογα πλεονάσματα.

Οι ανάγκες υφίστανται.

Οι λύσεις υπάρχουν, προσφέροντας προφανή οφέλη. Άρα το μόνο που χρειάζεται είναι ΒΟΥΛΗΣΗ…

*Με πληροφορίες από το βιβλίο Τα όπλα του Καταδρομέα του Σάββα Δ. Βλάσση.

πηγη