Πέντε περίπου μήνες μετά την 29η Νοεμβρίου 2013 που είχε προκαθοριστεί ως η καταληκτική ημερομηνία για την ολοκλήρωση της υλοποίησης των διαδικασιών που αφορούν τη διάλυση – μετονομασία – αλλαγή υπαγωγής και αναδιοργάνωση των Σχηματισμών από επίπεδο Ταξιαρχίας και άνω στο πλαίσιο της Δομής Δυνάμεων 2013-2027 (ΔΔ 2013-2027) του Ελληνικού Στρατού (ΕΣ), κρίνεται σκόπιμη η ανασκόπηση των πεπραγμένων μέχρι σήμερα.

Με τη συνεργασία του Ινστιτούτου Αναλύσεων Ασφάλειας και Άμυνας (ΙΑΑΑ–ISDA)

Επισημαίνεται, ότι η ΔΔ του ΕΣ, ως ο κεντρικός πυρήνας λειτουργίας και ανάπτυξης του οργανωτικού μοντέλου των Χερσαίων Δυνάμεων της Χώρας, αποτελεί το επιστέγασμα μιας πολύπλοκης και πολυεπίπεδης επιτελικής διεργασίας η οποία ενσωματώνει το σύνολο των θεσμικών, γεωπολιτικών, δημοσιονομικών και λοιπών μεταβολών, που συνθέτουν το τρέχον γεωστρατηγικό περιβάλλον ενδιαφέροντος της χώρας μας.

Το ιστορικό της ΔΔ 2013-2027

Με απόφαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Εξωτερικών και Άμυνας (ΚΥΣΕΑ) της 30ης Μαΐου 2013 εγκρίθηκε η Δομή Διοίκησης και η Δομή Δυνάμεων των Ενόπλων Δυνάμεων για τη χρονική περίοδο 2013-2027. Ειδικότερα για τον ΕΣ η απόφαση του ΚΥΣΕΑ αφορούσε το επίπεδο Σχηματισμών Ταξιαρχίας και άνω.

Σε συνέχεια της απόφασης του ΚΥΣΕΑ με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας καθορίστηκαν αυτά που αφορούν τη διάλυση – μετονομασία – αλλαγή υπαγωγής και αναδιοργάνωση των Σχηματισμών από επίπεδο Ταξιαρχίας και άνω, με πέρας υλοποίησης την 29η Νοεμβρίου 2013. Παράλληλα με απόφαση του Υφυπουργού Εθνικής Άμυνας καθορίστηκαν αυτά που αφορούν τη διάλυση – μετονομασία – αλλαγή υπαγωγής, αναδιοργάνωση και συγκρότηση των Συγκροτημάτων – Μονάδων – Ανεξάρτητων Υπομονάδων – Καταστημάτων και Υπηρεσιών, με πέρας τις καθοριζόμενες στις αντίστοιχες επιμέρους διαταγές ημερομηνίες.

Στο πλαίσιο που καθορίστηκε με τα παραπάνω εκδόθηκαν από το Γενικό Επιτελείο Στρατού (ΓΕΣ) διαταγές που αφορούσαν:

>Τον χρονικό πίνακα υλοποίησης των παραπάνω υπουργικών αποφάσεων, συνεκτιμώντας το σύνολο των επιχειρησιακών παραγόντων, καθώς και τις αναγκαίες μετασταθμεύσεις.

>Θέματα οργάνωσης (διάλυση, αναδιοργάνωση, αλλαγή υπαγωγής, συγκρότηση και μετονομασία).

>Χρονοδιαγράμματα ενεργειών που αφορούν την οργάνωση και μεταστάθμευση (για Σχηματισμούς, Συγκροτήματα – Μονάδες – Ανεξάρτητες Υπομονάδες – Καταστήματα και Υπηρεσίες).

>Επιχειρησιακά θέματα.

>Θέματα προσωπικού.

>Διακινήσεις πάσης φύσης υλικού.

>Διάθεση των απαιτούμενων πιστώσεων.

Συγκεντρωτικά η ΔΔ 2013-2027 επηρέασε:

α) 24 Σχηματισμούς και 164 Συγκροτήματα – Μονάδες – Ανεξάρτητες Υπομονάδες Ελιγμού.

β) 7 Σχηματισμούς και 213 Συγκροτήματα – Μονάδες – Ανεξάρτητες Υπομονάδες – Καταστήματα και Υπηρεσίες Διοικητικής Μέριμνας (ΔΜ).

Πως διαμορφώνεται σήμερα η κατάσταση

Στο πλαίσιο της υλοποίησης των προβλεπομένων στη ΔΔ 2013-2027 ισχύουν πλέον τα ακόλουθα για τους μείζονες σχηματισμούς του ΕΣ:

1η ΣΤΡΑΤΙΑ

Η 1η ΣΤΡΑΤΙΑ μετασχηματίζεται σε Επιχειρησιακό Στρατηγείο των χερσαίων δυνάμεων του ηπειρωτικού χώρου. Ειδικότερα στο πλαίσιο της ΔΔ 2013-2027 έγιναν οι ακόλουθες μεταβολές:

>Διαλύθηκε το εδρεύον στη Δράμα 1ο ΣΠΒ (Σύνταγμα Πυροβολικού) (MLRS) «ΣΤΓΟΣ Π. ΔΑΓΚΛΗΣ». Συγκεκριμένα διαλύθηκαν η εδρεύουσα στη Δράμα Πυροβολαρχία Διοίκησης (Π/Δ) του Συντάγματος και ο υπαγόμενος σε αυτό 36ος Λόχος Διαβιβάσεων (36ος ΛΔΒ), που επίσης εδρεύει στη Δράμα. Πλέον οι οργανικές μονάδες του Συντάγματος και συγκεκριμένα η εδρεύουσα στην Ελευθερούπολη Καβάλας 193η Μοίρα Πολλαπλών Εκτοξευτών Πυραύλων (ΜΠΕΠ) (MLRS), η εδρεύουσα στον Λαγκαδά 194η ΜΠΕΠ (MLRS) και η εδρεύουσα στη Δράμα 165η ΜΠΕΠ (RM-70) υπάγονται απευθείας στη Διοίκηση Πυροβολικού της 1ης ΣΤΡΑΤΙΑΣ (ΔΠΒ/1η ΣΤΡΑΤΙΑ). Με τη διάλυση του 1ου ΣΠΒ απομακρύνεται από την αλυσίδα διοίκησης ένα ενδιάμεσο επίπεδο διοίκησης με αποτέλεσμα την απλοποίηση της και την αύξηση της ταχύτητας λειτουργίας της.

>Η εδρεύουσα στην Έδεσσα ΙΙ Μηχανοκίνητη Μεραρχία Πεζικού (ΙΙ Μ/Κ ΜΠ) «ΕΛΑΣΣΩΝ», που αποτελεί το «βαρύ» τμήμα των στρατηγικών εφεδρειών της χώρας, υπάγεται πλέον οργανικά στην 1η ΣΤΡΑΤΙΑ, η οποία και της διαθέτει τις 33η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία Πεζικού (33 Μ/Κ ΤΑΞ ΠΖ) «ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΚΥΔΩΝΙΩΝ» (έδρα Πολύκαστρο Κιλκίς) και 34η Μ/Κ ΤΑΞ ΠΖ «ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΣΧΟΥ ΔΙΑΛΕΤΗ» (Άσσηρος, Θεσσαλονίκης).

>Διαλύθηκε το εδρεύον στην Κοζάνη Α’ Σώμα Στρατού (Α΄ ΣΣ). Ειδικότερα διαλύθηκε το Στρατηγείο του Α΄ ΣΣ και ο Λόχος Στρατηγείου, η Διοίκηση Πυροβολικού του Α’ ΣΣ (ΔΠΒ/Α΄ ΣΣ), το 488ο Τάγμα Διαβιβάσεων (488 ΤΔΒ), που ήταν το οργανικό τάγμα διαβιβάσεων του Σώματος και η 733η Διεύθυνση Στρατιωτικών Έργων (733 ΔΣΕ).

Σε ότι αφορά τους σχηματισμούς που υπαγόταν στο Α’ ΣΣ:

>Η εδρεύουσα στο Λιτόχωρο XXIV Τεθωρακισμένη Ταξιαρχία (XXIV ΤΘΤ) «1ο ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΙΠΠΙΚΟΥ ΦΛΩΡΙΝΑ» αλλάζει υπαγωγή (από το Α’ ΣΣ που διαλύθηκε) και πλέον υπάγεται στην εδρεύουσα στην Καβάλα ΧΧ Τεθωρακισμένη Μεραρχία (ΧΧ ΤΘΜ) «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ».

>Η εδρεύουσα στα Ιωάννινα VIII Μεραρχία Πεζικού που έχει μετασχηματιστεί σε Μηχανοποιημένη Ταξιαρχία (Μ/Π ΤΑΞ), διατηρώντας για ιστορικούς λόγους την ονομασία «VIII ΜΠ», πλέον υπάγεται στο Γ’ ΣΣ.

>Η εδρεύουσα στη Φλώρινα 9η Μηχανοποιημένη Ταξιαρχία Πεζικού (9 Μ/Π ΤΑΞ ΠΖ) «ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΗ» μεταστάθμευσε στην Κοζάνη και πλέον υπάγεται στο Γ’ ΣΣ. Στη Φλώρινα συγκροτήθηκε το 1ο Σύνταγμα Πεζικού (1ο ΣΠ) με την ιστορική ονομασία «Τακτική Διοίκηση/1ου Συντάγματος Πεζικού» (ΤΔ/1ου ΣΠ) και το οποίο τέθηκε υποδιοίκηση στην 9η Μ/Π ΤΑΞ ΠΖ. Στη ΤΔ/1ου ΣΠ υπάγονται πλέον μικρός αριθμός μηχανοποιημένων ταγμάτων πεζικού (Μ/Π TΠ) και ταγμάτων εθνοφυλακής (ΤΕ) τα οποία έχουν αναλάβει αποστολές προκάλυψης – επιτήρησης της μεθορίου και ασφάλειας.

>Η εδρεύουσα στην Καστοριά 15η Μηχανοποιημένη Ταξιαρχία Πεζικού (15 Μ/Π ΤΑΞ ΠΖ) «ΠΥΞΟΣ» αναδιοργανώθηκε σε Σύνταγμα Πεζικού με τον ιστορικό τίτλο «XV ΜΠ» (υπενθυμίζεται ότι η εν λόγω Ταξιαρχία συγκροτήθηκε την 1η Απριλίου 1998 στην περιοχή της Καστοριάς από μετάπτωση της ΧV ΜΠ στο πλαίσιο της τότε αναδιοργάνωσης του ΕΣ) που υπάγεται οργανικά στο Γ’ ΣΣ και το οποίο τέθηκε υποδιοίκηση της 9ης Μ/Π ΤΑΞ ΠΖ.

>Η εδρεύουσα στις Σέρρες 10η Μηχανοποιημένη Ταξιαρχία Πεζικού (10 Μ/Π ΤΑΞ ΠΖ) «ΡΟΥΠΕΛ» αναδιοργανώθηκε σε Σύνταγμα Πεζικού με τον ιστορικό τίτλο «Χ ΜΠ» και το οποίο πλέον υπάγεται οργανικά στο Γ’ ΣΣ.

>Διαλύθηκε το εδρεύον στη Βέροια Β’ Σώμα Στρατού (Β’ ΣΣ). Ειδικότερα διαλύθηκε το Στρατηγείο του Σώματος και ο Λόχος Στρατηγείου καθώς και η Διοίκηση Πυροβολικού (ΔΠΒ/Β’ ΣΣ).

Σε ότι αφορά τους σχηματισμούς που υπαγόταν στο Β΄ ΣΣ:

>Η εδρεύουσα στην Έδεσσα ΙΙ Μηχανοκίνητη Μεραρχία Πεζικού (ΙΙ Μ/Κ ΜΠ) «ΕΛΑΣΣΩΝ» υπάγεται πλέον οργανικά στην 1η ΣΤΡΑΤΙΑ.

>Η εδρεύουσα στη Βέροια Ι Μεραρχία Πεζικού (Ι ΜΠ) «ΣΜΥΡΝΗ» αποτελεί πλέον οργανικό Σχηματισμό της 1ης ΣΤΡΑΤΙΑΣ και διατίθεται στο ΓΕΣ. Στη Μεραρχία, της οποίας η Διοίκηση Πυροβολικού (ΔΠΒ/Ι ΜΠ) διαλύθηκε, υπάγονται οργανικά:

α) Η εδρεύουσα στη Ρεντίνα Χαλκιδικής 1η Ταξιαρχία Καταδρομών – Αλεξιπτωτιστών (1η ΤΑΞ ΚΔ-ΑΛ) «ΕΛ ΑΛΑΜΕΪΝ».

β) Η εδρεύουσα στη Νέα Σάντα Κιλκίς 71η Αερομεταφερόμενη Ταξιαρχία (71η Α/Μ ΤΑΞ) «ΠΟΝΤΟΣ».

γ) Η εδρεύουσα στο Βόλο 32η Ταξιαρχία Πεζοναυτών (32η ΤΑΞ ΠΝ) «ΜΟΡΑΒΑΣ».

δ) Η εδρεύουσα στο Στεφανοβίκειο Μαγνησίας 1η Ταξιαρχία Αεροπορίας Στρατού (1η ΤΑΞ ΑΣ).

ε) Με διάθεση η εδρεύουσα στο Παπάγου Αττικής 13η Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων (13η ΔΕΕ) «ΙΕΡΟΣ ΛΟΧΟΣ».

>Το εδρεύον στη Θεσσαλονίκη Γ’ Σώμα Στρατού (Γ’ ΣΣ) στο πλαίσιο της ΔΔ 2013-2027 εντάχθηκε με ιδιαίτερο Επιτελείο στην αλυσίδα Εθνικής Δομής Διοίκησης, αναλαμβάνοντας ως Περιοχή Ευθύνης (ΠΕ) τα εδαφικά διαμερίσματα Ηπείρου και Μακεδονίας. Δηλαδή στην πράξη το Γ’ ΣΣ αναλαμβάνει πλέον το επιχειρησιακό έργο του Α’ ΣΣ που διαλύθηκε. Όπως αναφέρθηκε στο Γ’ ΣΣ πλέον υπάγονται το Σύνταγμα Πεζικού «Χ ΜΠ», η VIII ΜΠ και η 9η Μηχανοποιημένη Ταξιαρχία Πεζικού (9 Μ/Π ΤΑΞ ΠΖ) «ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΗ» με τα υποδιοίκηση σε αυτή επιπέδου συντάγματος πεζικού «ΤΔ/1ου ΣΠ» και «XV ΜΠ».

>Στο εδρεύον στη Θεσσαλονίκη στρατηγείο NRDC-GR (NATO Rapid Deployable Corps – Greece) διαλύθηκε η Διοίκηση Πυροβολικού (ΔΠΒ/NDRC-GR) και τις διεθνείς υποχρεώσεις της ανέλαβε η ΔΠΒ/1ης ΣΤΡΑΤΙΑΣ.

Στο εδρεύον στη Ξάνθη Δ’ Σώμα Στρατού (Δ’ ΣΣ) τρεις είναι οι κύριες αλλαγές:

>Στην εδρεύουσα στην Καβάλα XX ΤΘΜ «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ», η οποία διατηρείται ως επιχειρησιακό στρατηγείο, διατίθενται η εδρεύουσα στο Λιτόχωρο XXIV ΤΘΤ «1ο ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΙΠΠΙΚΟΥ ΦΛΩΡΙΝΑ» και η εδρεύουσα στην Ξάνθη XXV ΤΘΤ «2ο ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΙΠΠΙΚΟΥ ΕΦΕΣΟΣ».

>Η εδρεύουσα στην Κομοτηνή ΧΧΙ ΤΘΤ «ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ ΙΠΠΙΚΟΥ ΠΙΝΔΟΣ» και η εδρεύουσα στην Αλεξανδρούπολη ΧΧΙΙΙ ΤΘΤ «3ο ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΙΠΠΙΚΟΥ ΔΟΡΥΛΑΙΟΝ», που πριν υπαγόταν στην ΧΧ ΤΘΜ «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» υπάγονται πλέον οργανικά στο Δ΄ ΣΣ το οποίο τις διαθέτει αντίστοιχα στην εδρεύουσα στο Διδυμότειχο XVI M/K ΜΠ «ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ» και την εδρεύουσα στην Αλεξανδρούπολη ΧΙΙ Μ/Κ ΜΠ «ΕΒΡΟΣ».

>Η εδρεύουσα στην Κομοτηνή 29η Μ/Π ΤΑΞ ΠΖ «ΠΟΓΡΑΔΕΤΣ» προικοδοτείται με την Α’ Επιλαρχία Αναγνώρισης (Α’ ΕΑΝ) η οποία άλλαξε υπαγωγή (από το Α’ ΣΣ που διαλύθηκε) και μεταστάθμευσε από το Αμύνταιο στην Κομοτηνή. Είναι αυτονόητο ότι η ενίσχυση της ταξιαρχίας που ως κύρια αποστολή έχει την ασφάλεια εσωτερικού της κύριας εθνικής αμυντικής τοποθεσίας με μία ταχυκίνητη μονάδα με σημαντική ισχύ πυρός που λόγω οργάνωσης, εξοπλισμού και εκπαίδευσης διαθέτει αυξημένες επιχειρησιακές ικανότητες στην εξουδετέρωση και καταστροφή προγεφυρωμάτων και αεροπρογεφυρωμάτων ενισχύει σημαντικά την ελληνική αμυντική διάταξη.

>Η εδρεύουσα στο Διδυμότειχο XVI M/K ΜΠ «ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ» στην οποία όπως αναφέρθηκε διατέθηκε η εδρεύουσα στην Κομοτηνή ΧΧΙ ΤΘΤ «ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ ΙΠΠΙΚΟΥ ΠΙΝΔΟΣ», συνεχίζει να διαθέτει τις:

α) Τακτική Διοίκηση 21ου Συντάγματος Πεζικού (ΤΔ/21ου ΣΠ) «ΔΡΑΜΑ» με έδρα την Πλάτη Έβρου και με Ζώνη Ευθύνης (ΖΕ) το αποκαλούμενο «τρίγωνο του Έβρου» τα πλευρά του οποίου αποτελούν η ελληνοβουλγαρική μεθόριος (αριστερή πλευρά), η ελληνοτουρκική μεθόριος (δεξιά πλευρά) και ο ποταμός Άρδας (η βάση του).

β) 3η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία Πεζικού (3η Μ/Κ ΤΑΞ ΠΖ) «ΡΙΜΙΝΙ», με έδρα την Καβύλη Έβρου και ΖΕ μία περιοχή στην οποία περιλαμβάνεται το περιβόητο προγεφύρωμα του Κάραγατς (Αδριανούπολη).

γ) 30η Μ/Κ ΤΑΞ ΠΖ «ΤΟΜΟΡΙΤΣΑ» με έδρα τον Λαγό Ορεστιάδας.

>Η εδρεύουσα στην Αλεξανδρούπολη XΙI M/K ΜΠ «ΕΒΡΟΣ» στην οποία όπως αναφέρθηκε διατέθηκε η εδρεύουσα στην Αλεξανδρούπολη ΧΧΙΙΙ ΤΘΤ «3ο ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΙΠΠΙΚΟΥ ΔΟΡΥΛΑΙΟΝ», συνεχίζει να διαθέτει τις:

α) ΤΔ/41ου ΣΠ «ΣΑΡΑΝΤΑ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ» με έδρα τη Σαμοθράκη και με Ζώνη Ευθύνης (ΖΕ) το ακριτικό νησί συμπεριλαμβανομένης και της περιβόητης βραχονησίδας Ζουράφας.

β) 31η Μ/Κ ΤΑΞ ΠΖ «ΚΑΜΙΑ», με έδρα τις Φέρρες και ΖΕ την ευρύτερη περιοχή του Δέλτα του Έβρου

γ) 7η Μ/Κ ΤΑΞ ΠΖ «ΣΑΡΑΝΤΑΠΟΡΟΣ» με έδρα τον Προβατώνα Έβρου.

>Αμετάβλητη παραμένει η υπαγωγή της εδρεύουσας στο Σουφλί 50ης Μ/Κ ΤΑΞ ΠΖ «ΑΨΟΣ», η οποία αποτελεί στην ελληνική αμυντική διάταξη τον εξαιρετικά κρίσιμο σύνδεσμο μεταξύ βόρειου και νότιου Έβρου.

Στο δεύτερο μέρος οι αλλαγές που επιφέρει η ΔΔ 2013-2027 στην Ανώτατη Στρατιωτική Διοίκηση Εσωτερικού Νήσων (ΑΣΔΕΝ) και την Ανώτατη Στρατιωτική Διοίκηση Υποστήριξης Στρατού (ΑΣΔΥΣ).  πηγη