Του Σπύρου Δημητρέλη

Είναι Ιανουάριος του 2010.

Ο τότε υπουργός Οικονομικών, Γιώργος Παπακωνσταντίνου, μπαίνει στην αίθουσα των δημοσιογράφων στον έκτο όροφο του υπουργείου και δίνει την είδηση.

«Πείτε και γράψτε ότι θα πρέπει οι φορολογούμενοι να αρχίσουν να μαζεύουν αποδείξεις από όλες τις αγορές τους. Θα υπάρχει υποχρέωση συγκέντρωσης αποδείξεων για κάθε φορολογούμενο, αλλά και έκπτωση φόρου για όσους συγκεντρώσουν περισσότερες από αυτές που απαιτούνται».

Ενάμιση χρόνο μετά, η φοροαπαλλαγή των αποδείξεων οδήγησε στην επιβολή του «χαρατσιού» και τη συνακόλουθη φορολογική λεηλασία των ακινήτων.

Το παρασκήνιο αποκαλύπτει στο «Κ» στέλεχος του τότε οικονομικού επιτελείου, το οποίο έζησε από κοντά όλα όσα έγιναν γύρω από τη φοροαπαλλαγή και το «χαράτσι».

«Οι φορολογούμενοι ενημερώθηκαν ότι θα έπρεπε να αρχίσουν να συγκεντρώνουν αποδείξεις», λέει το ίδιο στέλεχος του τότε οικονομικού επιτελείου.

«Τον Μάιο πέρασαν και οι διατάξεις για τη συγκεκριμένη φοροαπαλλαγή, που προέβλεπαν ότι κάθε φορολογούμενος θα πρέπει να συγκεντρώσει αποδείξεις αξίας έως και του 40% του ετήσιου εισοδήματός τους. Μάλιστα, στο νομοσχέδιο μπήκε και η πρόβλεψη ότι όποιος φορολογούμενος συγκέντρωνε περισσότερες από τις απαιτούμενες αποδείξεις θα δικαιούταν έκπτωση φόρου ίση με το 10% της υπερβάλλουσας αξίας των αποδείξεων».

Πού οδήγησε αυτή η πρόβλεψη; Στο να πρέπει να επιστραφούν συνολικά στους φορολογουμένους περισσότερα από 2 δισεκατομμύρια ευρώ.

Πώς έγινε αυτό; Σχεδόν όλοι οι φορολογούμενοι δήλωσαν περισσότερες από τις απαιτούμενες αποδείξεις, με αποτέλεσμα να καλείται το υπουργείο Οικονομικών να επιστρέψει φόρο σε εκατομμύρια φορολογουμένους.

Πότε συνειδητοποιήθηκε η γκάφα στο υπουργείο Οικονομικών;

Μετά τον Απρίλιο του 2011, όταν άρχισαν να εκκαθαρίζονται και οι φορολογικές δηλώσεις για τα εισοδήματα του περασμένου έτους.

Όταν έγινε κατανοητό το μέγεθος της γκάφας, έπεσε πανικός στο υπουργείο Οικονομικών.

Μέσα στον πανικό έγινε μια σύσκεψη στο υπουργείο και αποφασίστηκε το απίστευτο.

Θα γινόταν ανάκληση της σχετικής ρύθμισης για τις αποδείξεις, και μάλιστα αναδρομικά.

Η σχετική διάταξη κατατέθηκε και στη Βουλή, στο πλαίσιο ενός νομοσχεδίου.

Με το που έγινε γνωστή η αναδρομική ανάκληση της φοροαπαλλαγής, ξέσπασε κατακραυγή.

Την ίδια ημέρα, ο τότε υπουργός Οικονομικών, Ευάγγελος Βενιζέλος, αναγκάστηκε από τηλεοράσεως να αποσύρει τη σχετική διάταξη και να συνεχιστεί η επιστροφή των φόρων στους φορολογουμένους για τις αποδείξεις.

Ο βαρύς λογαριασμός

Ο λογαριασμός, ωστόσο, για την πληρωμή αυτών των επιστροφών, οι οποίες τίναζαν στον αέρα και τον Προϋπολογισμό, παρέμειναν. Έπειτα από πολλές περιπέτειες, όπως ήταν η αποχώρηση της τρόικας τον Σεπτέμβριο του 2011, βρέθηκε η αναγκαστική λύση για να καλυφθεί το κενό που δημιούργησε το μέτρο των αποδείξεων.

«Ήταν το “χαράτσι” μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ», λέει σήμερα ανώτερο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών.

«Σχεδιασμός για την επιβολή ενός φόρου ακινήτων υπήρχε, αλλά θα ήταν πολύ πιο ήπιος από αυτό που έγινε τελικά».

Ο σχεδιασμός του υπουργείου, σε συνεννόηση με την τρόικα, προέβλεπε τη διεύρυνση της βάσης επιβολής του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας, προκειμένου, αντί για 200 έως 300 εκατομμύρια ετησίως, να αποφέρει το ποσό των 800 εκατομμυρίων ευρώ.

Τελικά, με το «χαράτσι» και τον ΦΑΠ, τα ετήσια ποσά από τη φορολόγηση των ακινήτων ανήλθαν στα 2,65 δισ. ευρώ, ενώ ειδικά για φέτος τα έσοδα ακινήτων θα ξεπεράσουν τα 4 δισ.

Τα 2,65 δισ. ευρώ προέρχονται από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων, ενώ τα υπόλοιπα αφορούν φόρους που ήδη έχουν εισπραχθεί από την αρχή του έτους, όπως είναι δύο δόσεις του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας για τα έτη 2011, 2012 και 2013, καθώς και δύο δόσεις του «χαρατσιού» για το έτος 2013.

* Αναδημοσίευση από την εφημερίδα «Κεφάλαιο» της 2ας Αυγούστου