To F 4 Phantom συμπλήρωσε πια τέσσερις δεκαετίες υπηρεσίας στην Ελληνική ΠΑ. Η ένταξή του στο ελληνικό οπλοστάσιο άλλαξε δεδομένα και μας πήγε σ΄ άλλη εποχή.
Το δεύτερο μέρος του κειμένου που επιμελήθηκε ο αντιπτέραρχος ε.α Κοσμάς Βούρης.

Διαβάστε ΕΔΩ το πρώτο μέρος

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΟΥ: Απτχος (Ι) ε.α. Κοσμάς Βούρης ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ-ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ: ΙΚΑΡΟΣ/ΕΔΙΗΕΕ

Η εκπαίδευση όλου του προσωπικού ήταν ιδιαίτερα απαιτητική, μεθοδική και υψηλών επαγγελματικών προδιαγραφών. Δεν είναι καθόλου υπερβολή να αναφέρουμε ότι η σκληρότητα της εκπαίδευσης, ο ρεαλισμός και η πειθαρχία, ξεπερνούσαν τα αυξημένα αντίστοιχα όρια και τα πρότυπα εκπαίδευσης στη Σχολή Ικάρων.
Εκεί δεν μετρούσε ο βαθμός του καθενός, αλλά ο ρόλος (εκπαιδευτής – μαθητής, επιβλέπων – εκτελών), χωρίς βέβαια να ισοπεδώνονται όλα τα άλλα, όμως πολύ
περισσότερο χωρίς να σου «χαρίζεται» τίποτα, επειδή είσαι «παλιός», αν αυτό δεν το κατακτούσες με προσπάθεια, επιμονή, σκληρό διάβασμα και πολύ, μα πολύ ιδρώτα.
Είναι πραγματικότητα ότι η πτητική εκπαίδευση ήταν καθημερινά ένα λουτρό ιδρώτα, ακόμα και με φαινόμενα πλήρους εξάντλησης. Άλλωστε, οι αμερικανοί εκπαιδευτές αέρος που χρησιμοποιήθηκαν, όντας οι περισσότεροι βετεράνοι του πολέμου του VIETNAM, που σχετικά πρόσφατα είχε τελειώσει, ήταν ιδιαίτερα απαιτητικοί και σκληροί.
Είναι μεγάλη τιμή για όλους εκείνους που ακολουθήσαμε τα βήματα των παλαιοτέρων ΦΑΝΤΟΜΑΔΩΝ και για όλους εμάς που τους γνωρίσαμε, συνεργαστήκαμε και παρακολουθήσαμε με ενδιαφέρον και θαυμασμό την πορεία τους. Αναφερόμαστε στη δική τους προσφορά, ενθουσιασμό, αφοσίωση και επαγγελματισμό, γιατί κατάφεραν όχι μόνο να εντάξουν ομαλά το νέο αεροσκάφος στην ΠΑ, αλλά με τις γνώσεις και τις επιδόσεις τους, να μεταλαμπαδεύσουν την εμπειρία τους, να επαυξήσουν το
επίπεδο επιχειρησιακής και τεχνικο-
εφοδιαστικής εκπαίδευσης και
υποστήριξης, και να διατηρήσουν
μέσω και των νεωτέρων στελεχών
που τους αντικατέστησαν, ζωντανό
τον θρύλο του PHANTOM μέχρι τις
μέρες μας.

Δεν ήταν εύκολο πράγμα για τα τότε
δ εδομένα της τεχνικής υποστήριξης να
μαθαίνεις το αφος, να αντιλαμβάνεσαι
σε βάθος τη φιλοσοφία λειτουργίας
του, όπως και να αποκαθιστάς βλάβες, όχι με την εμπειρία και την «οσμή» ή το ψάξιμο στα «τυφλά», αλλά με τη μελέτη των διαγραμμάτων και την ανάλυση των συστημάτων και κύριων υπο-συγκροτημάτων στα βιβλία. Δεν διάβαζες ??? Δεν μπορούσες να εξυπηρετήσεις το αφος.!! Είναι τόσο απλό.

Τις ίδιες και μεγαλύτερου βαθμού δυσκολίες είχε και η πτητική εκπαίδευση των πληρωμάτων αέρος. Τα BRIEFINGS του στυλ «… θα πάρουμε τα αεροπλάνα, θα απογειωθούμε, θα πάμε στην περιοχή, θα κάνουμε μια από τα χθεσινά και θα γυρίσουμε για προσγείωση….» είχε τελειώσει ανεπιστρεπτί. Εδώ η πίεση των αποστολών άρχιζε από την προ πτήσεως ενημέρωση και τελείωνε με το DE- BRIEFING. Ήταν προτιμότερο για τον καθένα να βρισκόταν μόνιμα δεμένος μέσα σε ένα αεροσκάφος, παρά να υφίστατο τη «δοκιμασία» της προετοιμασίας της αποστολής, με ανάλυση κάθε λεπτομέρειας για κάθε ενδεχόμενο επεισόδιο ή συμβάν. Η μετάβαση και επιστροφή από την περιοχή ήταν πρωτόγνωρη κατάσταση. Ένας πραγματικός «γολγοθάς». Από την απογείωση μέχρι και το touch, βρισκόσουν συνεχώς υπό θετικό έλεγχο και καθοδήγηση radar. Καταστάσεις πρωτόγνωρες που σε γέμιζαν άγχος, μέχρι να γίνουν ρουτίνα και να περάσουν μέσα από την επαναλαμβανόμενη διαδικασία, στην πλήρη αφομοίωση και την ευχερή εφαρμογή τους.

Οι χειριστές εκπαιδεύτηκαν και στους
δύο ρόλους Αναχαιτίσεως και
 Διώξεως/Βομβαρδισμού. Όλα τα
πληρώματα συμπλήρωσαν περί τις
80 ώρες πτήσεως και εκπαιδεύτηκαν
σε αποστολές BFM, ACM, ACT,
VISUAL AND RADAR/ LEVEL AND
DIVE GROUND BOMBING,
ACROBATS, ACCURACY MANOEUVRES, TYPICAL AND TACTICAL RADAR INTERCEPTIONS κ.λ.π.

Η εκπαίδευση συντελέστηκε με αφη F-4C, διαφορετικά από το VERSION που προμηθεύτηκε η ΠΑ ως προς τα χαρακτηριστικά πτήσεως και τα επί μέρους λειτουργικά συστήματα, αλλά κυρίως ως προς τον εξελιγμένο σχεδιασμό των LEADING EDGE SLATS, αντί του συστήματος της ενισχυμένης ροής αέρος για έλεγχο αποκόλλησης του οριακού στρώματος της πτέρυγας σε χαμηλές ταχύτητες, που χρησιμοποιούσε το μοντέλο «C» (Boundary Layer Control / BLC).
Αναμφισβήτητα, η είσοδος ενός σύγχρονου, από κάθε άποψη, αφους στο οπλοστάσιο της ΠΑ, από επιχειρησιακής πλευράς, αποτελούσε αδήριτη ανάγκη εκείνη την εποχή. Ωστόσο, και η απαίτηση για επαύξηση της μαχητικής ικανότητας των πληρωμάτων και η βελτίωση της αποτελεσματικότητας και του επαγγελματισμού όλων των στελεχών της ΠΑ, ήταν εξ ίσου ή και περισσότερο σημαντική.

Αυτό ήταν και το λεπτό σημείο του μείζονος κέντρου επιχειρησιακής βαρύτητας που ανέλαβαν και, επιμελώς, με πάθος και επαγγελματισμό, μετέφεραν οι πρώτοι Έλληνες Ιπτάμενοι και Τεχνικοί ΦΑΝΤΟΜΑΔΕΣ στις Μοίρες των F-4E αλλά και σε ολόκληρη την ΠΑ.

Το σύνολο των πληρωμάτων επέστρεψε στην Ελλάδα σε τρεις ομάδες. Η πρώτη, αποτελούμενη από τα πληρώματα που είχαν διατεθεί και σαν
εκπαιδευτές, επέστρεψε τον Απρίλιο του 1974 και παρέλαβε τα πρώτα 4 ΡΗΑΝΤΟΜ.

Η 2η ομάδα επέστρεψε το τρίτο 10ήμερο του Ιουνίου 1974 και η 3η μετά τις 15 Ιουλίου 1974, όταν ήδη είχε ξεσπάσει η κρίση του Κυπριακού και όλα τα α/φη είχαν τεθεί σε
επιφυλακή με πλήρη φορτία οπλισμού.

Αν σήμερα ένας απόστρατος, αρκετά χρόνια «απογαλακτισμένος» από τα επαγγελματικά δρώμενα στην ΠΑ, επισκεφθεί μια σύγχρονη Πολεμική Μοίρα οποιουδήποτε τύπου αφων, το σίγουρο είναι ότι δεν θα καταλάβει λέξη από τη διεκπεραίωση ενός briefing ή debriefing. Το ίδιο ακριβώς συνέβαινε όταν πρωτοήρθαν τα PHANTOMS στην Ελλάδα, με παρατηρητές όμως εν προκειμένω, όχι τους απόστρατους αλλά τους ΕΝ/ΕΝ Αξιωματικούς, που ακόμη και τους απλούς καθημερινούς όρους και διαδικασίες τα ερμήνευαν ως « υπερσύγχρονες τακτικές».

Δεν είναι λοιπόν ούτε υποτιμητικό για την ΠΑ της εποχής εκείνης, αλλά ούτε και υπερφίαλο, να υποστηριχθεί ότι τα F-4E έφεραν μια «επιχειρησιακή και επαγγελματική αναγέννηση» στην Αεροπορία. Αυτό το οφείλουμε στην αφοσίωση και αυταπάρνηση των πρώτων αεροπόρων και τεχνικών, που δικαίως και ορθώς επελέγησαν με αυστηρά κριτήρια και επωμίστηκαν το δύσκολο αυτό έργο. Μπράβο τους !!!!!!!

Η ΠΑ είχε ανέκαθεν ικανούς αεροπόρους με οξυδέρκεια, εμπειρία, αντίληψη και ανεξάντλητη ευρηματικότητα, αλλά στην 10ετία του 1960, είναι γεγονός ότι έννοια του επαγγελματισμού, απείχε αρκετά από τα σημερινά επίπεδα. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα και από τον δείκτη ατυχημάτων που στην περίοδο 1966-1975 ήταν 12,5, και στα επόμενα χρόνια μειωνόταν σταθερά και συνεχόμενα, με ρυθμούς 30% – 40% κάθε 10ετία, μέχρι τις μέρες μας. Αναμφισβήτητα, η φιλοσοφία και ο επαγγελματισμός που εισήγαγαν στη ΠΑ οι πρώτοι συνάδελφοι των PHANTOMS, έχουν μεγάλο μερίδιο συμμετοχής σε αυτό τον μεγάλης σημασίας στόχο της Ασφάλειας Πτήσεων, που απασχολεί κάθε σύγχρονη Αεροπορία, όπως και τη δική μας.

Δεν είναι λοιπόν καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι, για πολλά χρόνια των 10ετιών ’70 & ’80, οι Μοίρες PHANTOM, αποτέλεσαν με απόλυτη επιχειρησιακή και στρατηγική-διπλωματική επιτυχία, τη κύρια δύναμη αποτροπής της ΠΑ, ιδιαίτερα με την συνεχή, καθ’ όλο το 24ωρο και με οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες εμπλοκή τους, στις αποστολές αεράμυνας, στο κρίσιμο χώρο του Αιγαίου. Και ακόμη συνεχίζουν……

Επίσης, εκτός των στελεχών που η επιλογή τους για την αρχική επάνδρωση των F-4E ήταν από μόνη της ένας σταθμός επιτυχούς πορείας, πρέπει παράλληλα να επισημανθούν και οι άλλοι σταθμοί στην ιστορία των F-4E, που είναι:

• Η ίδρυση του Σχολείου Όπλων Τακτικής το 1976 που έγινε μετά από εμπεριστατωμένη μελέτη και εισήγηση στην Ηγεσία της ΠΑ, από τους
πρώτους ΦΑΝΤΟΜΑΔΕΣ και έγινε αμέσως αποδεκτή. Το ΣΟΤ επανδρώθηκε κυρίως από ανθρώπους που είχαν υπηρετήσει ή
συνέχιζαν να υπηρετούν στα PHANTOMS, για να δοθεί μέσω αυτού
άλλη μια σημαντική ώθηση στον τομέα της τακτικής, σε περιβάλλον κορεσμένων απειλών.
•Η συνακόλουθη ίδρυση του Κέντρου Αεροπορικής Τακτικής το 1983, που αποτέλεσε – και συνεχίζει μέχρι σήμερα – φορέα μελέτης για αναπτυγμένα projects, σύγχρονων Συνδυασμένων, Μεικτών και Διακλαδικών Επιχειρήσεων σε περιβάλλοντα δικτυο-κεντρικού πολέμου, με εξελιγμένες μεθόδους Διοίκησης και Ελέγχου και με αναβαθμισμένες πολλαπλές απειλές όπλων και ηλεκτρονικών μέσων.

•Η προμήθεια το 1978 – 1980 άλλων 18 F-4E (με smokeless κινητήρες) και 6 RF-4E (Πρόγραμμα Peace Icarus II), που εγκαταστάθηκαν στην 110 ΠΜ (337ΜΠΚ και 348 ΜΤΑ αντίστοιχα).

•Μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, η δωρεάν παραχώρηση στην ΠΑ ως βοήθεια, ακόμα 27 RF-4E από την GAF.

•Το 1990 και στο πλαίσιο ανταλλαγμάτων για την ανανέωση της συμφωνίας για τις αμερικανικές βάσεις, η δωρεάν παραχώρηση στην ΠΑ 28 ακόμα F-4E SRA από
την National Guard των ΗΠΑ τα οποία αποσύρθηκαν το 2005.

•Το 1997, η απόφαση της ΠΑ για την αναβάθμιση 38 από τα ήδη υπάρχοντα F-4E, των προγραμμάτων Peace Icarus I και ΙΙ, σε επίπεδο αφων 3ης γενιάς (Πρόγραμμα
Peace Icarus 2000), τα οποία είναι εν υπηρεσία μέχρι σήμερα και αποτελούν μια πρόσθετη αξιόπιστη αποτρεπτική δύναμη στο Οπλοστάσιό μας.

Τέλος, θα ήταν ανεπίτρεπτη παράλειψη να μην αναφέρουμε ονομαστικά τους ανθρώπους εκείνους, που στη προσπάθειά τους να πάρουν τη
γνώση των προηγούμενων, να την βελτιώσουν με μεγαλύτερη ακόμη επιμονή και πάθος, και να αποκτήσουν εμπειρία για να τα μεταλαμπαδεύσουν όλα αυτά μαζί
στους επερχόμενους συνάδελφους και συμπολεμιστές, απογειώθηκαν κάποια μέρα
και δεν ξαναγύρισαν ποτέ στην αεροπορική τους οικογένεια.
Ευχή και προσευχή…… να είναι για πάντα γαλήνιοι, και εμείς, όσο ζούμε, να τους κρατάμε ζωντανούς στη μνήμη και στη καρδιά μας.

Σγος (Ι) Σταύρος Γιαννικάκης της 337ΜΠΚ/117ΠΜ, 5-10-77 Ανθσγος (Ι) Παναγιώτης Πετρούτσος της 337ΜΠΚ/117ΠΜ, 5-10-77

Υπσγός (Ι) Γεώργιος Κατσιφής της 338ΜΔΒ/117ΠΜ, 15-12-82 Ανθσγός (Ι) Λάμπρος Σαλβαράς της 338ΜΔΒ/117ΠΜ, 15-12-82

Σγός (Ι) Παντελής Παρασκευάς της 337Μ/110ΠΜ, 2-5-84 Υπσγός (Ι) Στέφανος Σαρρής της 337Μ/110ΠΜ, 2-5-84

Σγός (Ι) Ηλίας Ανδρώνος της 348ΜΤΑ/110ΠΜ, 11-7-85 Ανθσγός (Ι) Δημήτριος Μάρκου της 348ΜΤΑ/110ΠΜ, 11-7-85

Σγός (Ι) Βασίλειος Χρηστίδης της 337Μ/110ΠΜ, 22-1-87 Υπσγός (Ι) Ευάγγελος Ατματζάκης της 337Μ/110ΠΜ, 22-1-87

Σγός (Ι) Αθανάσιος Βουτίδης της 348ΜΤΑ/110ΠΜ, 7-5-87 Υπσγός (Ι) Ηλίας Φατμελής της 348ΜΤΑ/110ΠΜ, 7-5-87

Σγός (Ι) Πέτρος Πολυχρονάκης της 338ΜΔΒ/117ΠΜ, 20-8-98 Υπσγός (Ι) Γεώργιος Παπαθανασίου της 338ΜΔΒ/117ΠΜ, 20-8-98

Σγός (Ι) Ευστράτιος Γκόλιας της 339ΜΠΚ/117ΠΜ, 17-1-00 Υπσγός (Ι) Νικόλαος Νέζης της 339ΜΠΚ/117ΠΜ, 17-1-00

Υπσγός (Ι) Πολύκαρπος Μουχτούρης της 338ΜΔΒ/117ΠΜ, 18-5-00 Υπσγός (Ι) Κωνσταντίνος Αλεξανδράκης της 338ΜΔΒ/117ΠΜ, 18-5-00

Σγός (Ι) Κυριάκος Καρακίτσος της 337Μ/110ΠΜ, 27-6-02 Υπσγός (Ι) Δημήτριος Κωστόπουλος της 337Μ/110ΠΜ, 27-6-02

Επγός (Ι) Κωνσταντίνος Καραθάνος της 338ΜΔΒ/117ΠΜ, 15-6-04 Υπσγός (Ι) Εμμανουήλ Σεβαστάκης της 338ΜΔΒ/117ΠΜ, 15-6-04

Χωρίς αμφιβολία, είναι πολύ δύσκολο να περιγράψεις, να εκθειάσεις και να αποδώσεις την τιμή που τους αναλογεί, σε ανθρώπους που εργάστηκαν
σκληρά και με αυταπάρνηση, για να αφήσουν ζωντανή την παρακαταθήκη του θυρεού της ΠΑ «…Αιέν Υψικρατείν…», όπως και του εμβλήματος της Σχολής Ικάρων «… Άμες
δε γ’ εσσόμεθα πολλώ κάρρονες…».

Το βέβαιο είναι ότι όσοι υπηρετήσαμε μαζί τους στα PHANTOMS, ή μετά από αυτούς ανιχνεύοντας τα έργα τους, ή ακόμα όσοι από εμάς συνεργαστήκαμε από άλλες
Μονάδες και τύπους αεροσκαφών με τους ΦΑΝΤΟΜΑΔΕΣ, είμαστε ευτυχείς και υπερήφανοι που βρεθήκανε στο δρόμο μας, και ακόμα πιο ευτυχείς που ο
θρύλος του PHANTOM στη ΠΑ, είναι ακόμα ζωντανός. ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ σε όλους τους ΦΑΝΤΟΜΑΔΕΣ, καλές πτήσεις στους εν ενεργεία συναδέλφους και ραντεβού στην επέτειο των 50+ χρόνων. πηγη