Έχουμε αναφερθεί και στο παρελθόν από τις στήλες αυτού του ιστότοπου για την επιβάρυνση του ισοζυγίου ναυτικής ισχύος ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκίας εις βάρος της χώρας μας. Τα χρόνια εξοπλιστικής αδράνειας δυστυχώς συνεχίζονται χωρίς να διαφαίνεται στον ορίζοντα κάποια ακτίδα φωτός. Επειδή ωστόσο οι ανάγκες είναι πιεστικές, το θέμα της απόκτησης κύριων και μη μονάδων επιφανείας πρέπει να αρχίσει να απασχολεί την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία. Με δεδομένη την αδυναμία έναρξης κάποιου προγράμματος ναυπηγήσεων, η αναζήτηση μεταχειρισμένων σκαφών από την διεθνή αγορά αποτελεί ουσιαστικά μονόδρομο. Στο κείμενο που ακολουθεί θα προχωρήσουμε σε μια καταγραφή των διαθέσιμων λύσεων.
Σίγουρα η πλέον επείγουσα και κρίσιμη επιχειρησιακή ανάγκη του Π.Ν έχει να κάνει με την απόκτηση πλοίων με ικανότητα Αντιαεροπορικής Άμυνας Περιοχής (AAW). Υπενθυμίζεται πως το πρόγραμμα ναυπηγήσεως των Γαλλικών FREMM έχει παραπεμφεί στις καλένδες εξαιτίας της έλλειψης πόρων. Η λανθασμένη απόσυρση των τεσσάρων αντιτορπιλικών Charles F. Adams άφησε δυσαναπλήρωτο κενό στις επιχειρησιακές ικανότητες του ναυτικού στον συγκεκριμένο τομέα. Ο λανθασμένος χαρακτήρας εκείνης της απόφασης αποκαλύπτεται σήμερα σε πλήρη ανάπτυξη με την ανάγκη προστασίας της ΑΟΖ. Δίχως ικανότητα AAW είναι απλά αδύνατο ο Στόλος να επιχειρήσει στην Ανατολική Μεσόγειο, ακόμη και αν παρασχεθεί ισχυρή αεροπορική υποστήριξη εκ μέρους της Π.Α. Το πρόβλημα είναι πως σε αυτήν την περίπτωση οι πιθανές λύσεις αναζήτησης μεταχειρισμένων σκαφών είναι πολύ περιορισμένες όπως θα δούμε παρακάτω. Γενικότερα, το Π.Ν χρειάζεται νέες μονάδες επιφανείας τόσο προς αντικατάσταση των παλαιότερων μη εκσυγχρονισμένων φρεγατών όσο και για την αντιμετώπιση της εχθρικής απειλής η οποία συνεχώς βελτιώνεται αποκτώντας νέες μονάδες τεχνολογικά υπέρτερες με απόρροια το Π.Ν εκτός από ποσοτική μειονεξία να έχει ποιοτική. Aκόμα και εάν υποθέσουμε πως η Ελλάδα εξέρχεται της οικονομικής κρίσης μέσα στο 2015 κάθε σκέψη για προμήθεια νέων μονάδων επιφανείας είναι ουτοπική. Αλλά ακόμα να υπήρχε η δυνατότητα διάθεσης οικονομικών πόρων θα απαιτούνταν τουλάχιστον 3 με 4 χρόνια ώστε η Ελλάδα να παραλάβει το πρώτο πλοίο και αυτό με τη λογική πως δεν υπήρχε η παραμικρή καθυστέρηση. Φυσικά, από το 2018 και έπειτα οι φρενήρεις τουρκικοί εξοπλισμοί θα έχουν ανατρέψει κάθε ισοζύγιο στο Π.Ν. Συνεπώς, το Π.Ν χρειάζεται και άμεσα χρονικά υλοποιήσιμες λύσεις.
Ασφαλώς, η βέλτιστη επιλογή, μένoντας πάντα στα πλαίσια της λύσης των μεταχειρισμένων, θα ήταν η απόκτηση αντιτορπιλικών κλάσης “Arleigh Burke”. Σύμφωνα με πληροφορίες ενδιαφέρον για τα συγκεκριμένα σκάφη έχει εκφράσει το Π.Ν που βλέπει σε αυτά την λύση για την αποκατάσταση της ισορροπίας στο Αιγαίο-και όχι άδικα αν κρίνουμε από τα τεχνικά τους χαρακτηριστικά. Πρόκειται για σκάφη πλήρους εκτοπίσματος 9.300 τόννων (στην έκδοση Flight IΙ) και μήκους 154 μέτρων. Προωθούνται από 4 αεριοστροβίλους LM2500-30 που τους προσδίδουν ταχύτητα 30 κόμβων. Ο ηλεκτρονικός τους εξοπλισμός είναι πλούσιος και περιλαμβάνει ραντάρ έρευνας επιφανείας AN/SPS-67(V) 2, ραντάρ έρευνας επιφανείας AN.SPS-73(V)12, σόναρ AN/SQS-53C, ρυμουκλούμενο σόναρ AN/SQR-19, σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου AN/SLQ-32(V)2, σύστημα παραπλάνησης τορπιλών AN/SLQ-25 Nixie και εκτοξευτές μηχανικών πυροτεχνικών αντιμέτρων Mk36 SRBOC. Την «καρδιά» ωστόσο του ηλεκτρονικού τους εξοπλισμού αποτελεί το τρισδιάστατο ραντάρ AN/SPY-1D, μέρος του συστήματος αεράμυνας AEGIS, ικανό να παρακολουθεί ταυτόχρονα 800 στόχους. Ο οπλισμός τους είναι εξίσου ισχυρός και συνίσταται σε ένα πυροβόλο Mk-45 των 127 mm, 2 πυροβόλα M242 Bushmaster των 25 mm, 2 αντιπυραυλικά συστήματα CIWS Phalanx, 2Χ4 εκτοξευτές βλημάτων RGM-84 Harpoon και συνολικά 96 κελιά εκτοξευτή Mk41 VLS για ποικιλία βλημάτων. Αν ενταχθούν σε ελληνική υπηρεσία λογικά θα φέρουν ένα μίγμα βλημάτων SM-2/ESSM και ίσως ανθυποβρυχιακών βλημάτων εναντίον πλοίων RUM-139 ASROC VL.
Από τα παραπάνω συνάγεται ότι πρόκειται για εξαιρετικά ισχυρές μονάδες επιφανείας, ικανές να φέρουν εις πέρας, όχι μόνο αποστολές ενταγμένες στα πλαίσια του Αντιαεροπορικού Πολέμου Περιοχής (AAW), αλλά αποτελούν στην ουσία πλοία πολλαπλών ρόλων, με επαυξημένες ικανότητες σε κάθε είδος επιχειρήσεων. Εκτιμάται πως η απόκτηση κατ’ελάχιστον δύο μονάδων, με επιθυμητό αριθμό τις τέσσερις, θα αποκαθιστούσε σε μεγάλο βαθμό την ισορροπία στον τομέα των ναυτικών εξοπλισμών, επιτρέποντας στον ελληνικό στόλο τη δράση μέσα στην ΑΟΖ και την αναβίωση του δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου. Το πρόβλημα είναι το κατά πόσον τέτοια σκάφη είναι αποδεσμεύσιμα από το USN τουλάχιστον τη δεδομένη χρονική στιγμή (το Αμερικανικό Ναυτικό άρχισε να παραλαμβάνει αυτά τα πλοία αρχές του ’90) που απ’ό,τι φαίνεται είναι αποφασισμένο να τα κρατήσει σε υπηρεσία για μακρό χρονικό διάστημα. Βέβαια υπάρχουν και άλλα αντικειμενικά μειονεκτήματα που εντοπίζονται στις μεγάλες απαιτήσεις επάνδρωσης των πλοίων, στο κόστος υποστήριξης τους καθώς και στο κατά πόσον μπορούν να φιλοξενηθούν στις υπάρχουσες υποδομές του ναυτικού. Σίγουρα απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα μπορεί να δώσει μια εμπεριστατωμένη τεχνοοικονομική μελέτη.
Σε περίπτωση μη ευόδωσης της απόκτησης των “Arleigh Burke” οι επιλογές αναζήτησης μεταχειρισμένων σκαφών είναι περιορισμένες και εστιάζονται στις 2 φρεγάτες κλάσης “Cassard” του Γαλλικού ναυτικού, αν κριθούν πλεονάζουσες από το τελευταίο. Πρόκειται για σχετικώς σύγχρονα σκάφη, ναυπηγηθέντα τη δεκαετία του ’80. Το εκτόπισμα τους είναι 4.500 τόννοι και προωθούνται από 4 ντιζελοκινητήρες SEMT Pielstick 18PA6-V279 BTC, συνολικής απόδοσης 42.000 hp που τους προσδίδουν ταχύτητα 29 κόμβων. Ο ηλεκτρονικός τους εξοπλισμός περιλαμβάνει ραντάρ DRBV26C, ραντάρ SMART-S, υπέρυθρο σύστημα προειδοποίησης DIBV2A, 2 ραντάρ ναυτιλίας DRBN34, σόναρ γάστρας DUBV 24C , σύστημα δορυφορικής επικοινωνίας Syracuse II, δέκτη προειδοποίησης ακτινοβολίας ρανάρ ARBR 17, εντοπιστή εκπομπής τηλεπικοινωνιών SAIGON , παρεμβολέα ARBB 33, 2 εκτοξευτές αναλωσίμων decoys SAGAIE, 2 εκτοξευτές αναλωσίμων DAGAIE. Ο οπλισμός τους αποτελείται από εκτοξευτή Mk 13 για αντιαεροπορικά βλήματα SM-1MR με συνολικά 40 βλήματα ως αναχορηγία, 8 βλήματα MM-40 Exocet, 2 τορπιλοσωλήνες για τορπίλες L5 mod 4, πυροβόλο Creusot-Loire Compact των 100 mm, 2 πυροβόλα F2 των 20 mm, 4 πολυβόλα των 12,7 χλστ και 2 εξαπλούς εκτοξευτές SADRAL για βλήματα Mistral, ενώ δύναται να υποστηρίξει ελικόπτερο AS 565 Panther. Αν και απέχουν πολύ από το να χαρακτηριστούν ιδανικά σκάφη για τις ανάγκες του Π.Ν, εκτιμάται πως μπορούν να καλύψουν, έστω σε περιορισμένο βαθμό, τις απαιτήσεις AAW. Πάντως πρόκειται για βραχυπρόθεσμη λύση έως ώτου αποφασιστεί η απόκτηση πραγματικά σύγχρονων πλοίων AAW.
Η Φ/Γ κλάσης “Cassard” του Γαλλικού Ναυτικού.
Ανάγκες και άλλες έχει όμως το ναυτικό που προκύπτουν από την αναγκαιότητα αντικατάστασης των μη εκσυγχρονισμένων φρεγατών τύπου “S”. Με δεδομένη την οικονομική στενότητα, η μόνη λύση και ‘δω είναι η αναζήτηση στην διεθνή αγορά μεταχειρισμένων σκαφών.
Η λύση που προκρίνεται ακούει στο όνομα των φρεγατών κλάσης Bremen του Γερμανικού ναυτικού. Τα συγκεκριμένα σκάφη αποτελούν στην ουσία την γερμανική έκδοση των ολλανδικών φρεγατών τύπου “S”, κάτι που διευκολύνει την ένταξη τους σε υπηρεσία στον Π.Ν, καθώς μεγάλο μέρος από τα συστήματα με τα οποία εξοπλίζονται οι δύο κλάσεις είναι κοινά. Πρόκειται για σκάφη εκτοπίσματος 3.680 τόννων, μήκους 130,5 μέτρων που προωθούνται από μικτό σύστημα CODOG αποτελούμενο από 2 κινητήρες ντήζελ MTU 20V956 TB92 και δύο αεριοστροβίλους LM2500 με τους οποίους επιτυγχάνουν ταχύτητα 30 κόμβων. Ο ηλεκτρονικός τους εξοπλισμός περιλαμβάνει ραντάρ έρευνας αέρος TRS-3D, συνδυασμένο ραντάρ επιφανείας και ελέγχου πυρός WM-25, ραντάρ ελέγχου πυρός STIR 180, ραντάρ ναυτιλίας Nucleus 5000,σόναρ γάστρας DSQS-23BZ, σύστημα ESM/ECM EADS FL 1800S, 2 εκτοξευτές αναλωσίμων SCLAR και σύστημα παραπλάνησης τορπιλών SLQ-25 Nixie. Τα πλοία εξοπλίζονται με πυροβόλο OTO-Melara των 76 mm, 2 πυροβόλα MLG 27 των 27 mm, έναν οκταπλό εκτοξευτή Κ/Β Sea Sparrow, 2 εκτοξευτές Mk 49 RAM, 2 τετραπλούς εκτοξευτές RGM-84 Harpoon και 2 τριπλούς τορπιλοσωλήνες Mk 32 για τορπίλες DM4A1 ή Mk 46. Στο υπόστεγο τους μπορούν να φιλοξενηθούν 2 ελικόπτερα Sea Lynx Mk 88A. Τα πλοία βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο με τις εκσυγχρονισμένες “S” ενώ τέσσερα από αυτά είναι διαθέσιμα, έχοντας βγει πρόσφατα εκτός υπηρεσίας και εκτιμάται πως μπορεί να ενταχθούν άμεσα στις τάξεις του Π.Ν.
Η Φ/Γ κλάσης Bremen του Γερμανικού ναυτικού
Από την Γερμανία προέρχεται και μια ακόμη ευκαιρία για την ενίσχυση των μονάδων κρούσης του Π.Ν, της Διοίκησης Ταχέων Σκαφών αυτή τη φορά. Μιλάμε για τα σκάφη κλάσης Gepard ή αλλιώς του Tύπου 143A τα οποία αρχίζουν να τίθονται σταδιακά εκτός υπηρεσίας-δύο έχουν ήδη αποκτηθεί από το ναυτικό της Γκάνα. Συνολικά ναυπηγήθηκαν 10 σκάφη, με τα 8 εκ των οποίων να βρίσκονται ακόμα σε υπηρεσία με το γερμανικό ναυτικό. Εκτιμάται πως σε βάθος χρόνου το Π.Ν θα μπορούσε να αποκτήθει ακόμα και το σύνολο των πλοίων σε γερμανική υπηρεσία αν γίνονταν οι κατάλληλοι πολιτικοί χειρισμοί. Πρόκειται για σχετικώς σύγχρονα σκάφη εκτοπίσματος 390 τόννων, που προωθούνται από 4 ντιζελοκινητήρες με τους οποίους επιτυγχάνουν ταχύτητα 40 κόμβων. Το πλήρωμα τους αποτελείται από 36 άτομα. Ως οπλισμό φέρουν 1 πυροβόλο OTO-Melara των 76 mm, 4 βλήματα εναντίον πλοίων MM-38 Exocet, έναν 21-απλό εκτοξευτή βλημάτων του συστήματος RAM και δύο πολυβόλα MG50-1 ενώ διαθέτουν και ικανότητα ναρκοθέτησης. Σε περίπτωση ένταξης σε ελληνική υπηρεσία, απαραίτητη κρίνεται η αντικατάσταση του πυραυλικού οπλισμού τους από 8 βλήματα MM-40 Exocet ή RGM-84 Harpoon.
Greek National Pride 