Την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου και των σπάνιων γαιών αξίας 40 δισ ευρώ που κρύβονται στο υπέδαφος της Ελλάδας σχεδιάζει η κυβέρνηση φιλοδοξώντας να τοποθετήσει επισήμως τη χώρα μας στο λόμπι των 5 ευρωπαϊκών χωρών, που θα διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στην παγκόσμια βαριά βιομηχανία. Σύμφωνα με δημοσίευμα της ηλεκτρονικής έκδοσης της Ημερησίας οι σπάνιες γαίες που αποτελούν ένα ανεκτίμητης αξίας τμήμα του ορυκτού πλούτου, έχουν αποκτήσει τα τελευταία χρόνια πολύ μεγάλη γεωπολιτική, αλλά και οικονομική αξία. Όπως αναφέρει το άρθρο η Ελλάδα μαζί με την Φινλανδία, τη Σουηδία, την Γροιλανδία και την Νορβηγία πρόκειται να αποτελέσουν τους βασικότερους προμηθευτές της ευρωπαϊκής βιομηχανίας σε σπάνιες γαίες.

Με την Κίνα να κατέχει το 95% της παραγωγής σπανίων γαιών και την ευρωπαϊκή βιομηχανία να αναζητά κάθε χρόνο ολοένα και περισσότερες ποσότητες σπάνιων γαιών η προοπτικές για την ελληνική εξορυκτική βιομηχανία προβλέπονται να είναι θετικές. Είναι χαρακτηριστικό ότι σήμερα οι ελληνικές εξαγωγές πρωτογενών και επεξεργασμένων υλικών αντιπροσωπεύουν πάνω από το 65% των πωλήσεών του εξορυκτικού κλάδου.

Οι ελληνικές εξορυκτικές εταιρείες κατέχουν παγκόσμια ηγετική θέση στο βωξίτη, αλουμίνα, αλουμίνιο, νικέλιο, λευκόλιθος, καυστική μαγνησία, μπεντονίτης, περλίτης, ελαφρόπετρα, αταπουλγίτης, χουντίτης και μάρμαρα. Όπως αναφέρει η Ημερησία η Ελλάδα, σε παγκόσμια κλίμακα, είναι η μοναδική χώρα παραγωγής χουντίτη, πρώτη χώρα παραγωγής περλίτη, δεύτερη χώρα παραγωγής ελαφρόπετρας και μπεντονίτη, καθώς και πρώτη στην εξαγωγή προϊόντων λευκόλιθου/μαγνησίτη στην Ε.Ε.

Η συνολική αξία των ορυκτών που βρίσκονται στο ελληνικό έδαφος αγγίζει σύμφωνα με υπολογισμούς τα 40 δισ ευρώ. Οι σπάνιες γαίες αποτελούν μια ομάδα δεκαεπτά μετάλλων με μοναδικές ιδιότητες όπως αναφέρει το δημοσίευμα, τα οποία χρησιμοποιούνται με μαζικότερο τρόπο στην καινοτόμο βιομηχανία της υψηλής τεχνολογίας.

Τα λέιζερ, τα κινητά τηλέφωνα και οι οθόνες υγρών κρυστάλλων περιέχουν σπάνιες γαίες, ενώ οι νέες επιδόσεις των τελευταίων γενεών τερματικών «μαζικής σύνδεσης», από τα smartphones έως τα ηλεκτρονικά βιβλία, οφείλονται εν μέρει στις ιδιότητες αυτών των στοιχείων. Επιπλέον οι σπάνιες γαιές χρησιμοποιούνται για την κατασκευή των μπαταριών των υβριδικών αυτοκινήτων, τα φωτοβολταϊκά, τους λαμπτήρες χαμηλής κατανάλωσης ή τις τουρμπίνες των ανεμογεννητριών, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι οι σπάνιες γαίες αποτελούν πολλά υποσχόμενους καταλύτες για τη διύλιση του πετρελαίου. Σύμφωνα με οικονομικοί αναλυτές, η αμερικανική, η ιαπωνική και η ευρωπαϊκή βιομηχανία δεν μπορούν να συνεχίζουν να υπάρχουν δίχως τις σπάνιες γαίες.

Το 2010, το 97% των 130.000 τόνων των σπάνιων γαιών που εξορύσσονταν στον πλανήτη προέρχονταν από την Κίνα. Σύμφωνα με τους ειδικούς το 2014 αναμένεται να υπάρξει έλλειμμα 40.000 τόνων σπάνιων γαιών παγκοσμίως, κι αυτό διότι θα παράγονται 160.000 τόνοι, παρόλο που η παγκόσμια ζήτηση έχει ξεπεράσει τους 200.000 τόνους.

Για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος η ΕΕ ξεκίνησε το Ανταγωνιστικό Πρόγραμμα EURARE (European Rare Earths Project), στο οποίο μετέχουν πλήθος γεωλογικών ιδρυμάτων, πανεπιστημίων και εταιρειών από 11 ευρωπαϊκές χώρες μεταξύ των οποίων το ΕΚΒΑΑ/ΙΓΜΕ και το ΕΜΠ και το οποίο χρηματοδοτείται με περίπου 10 εκατ. ευρώ από κοινοτικούς πόρους του 7ου Προγράμματος Πλαισίου. Όσον αφορά την Ελλάδα στην περιοχή της Θράκης έχουν ανακαλυφτεί πυριγενή πετρώματα τα οποία εκ της φύσεώς τους είναι πλούσια σε σπάνιες γαίες. Επιπλέον στην παράκτια ζώνη Αν. Μακεδονίας-Θράκης εκβάλλουν σημαντικά για τα ελληνικά δεδομένα ποτάμια (Στρυμόνας, Νέστος, Έβρος), τα οποία αποθέτουν στις εκβολές τους υλικά από τα παραπάνω πετρώματα δημιουργώντας εμπλουτισμένα αποθέματα σπάνιων γαιών. Επειδή τα υλικά αυτά είναι μεγάλου ειδικού βάρους, δεν μεταφέρονται σε μεγάλη απόσταση από τις ακτές, με αποτέλεσμα να βρίσκονται εντός των χωρικών υδάτων.

Με βάση όλα αυτά, δεν αποτελεί έκπληξη ότι υψηλές συγκεντρώσεις Σπανίων Γαιών στην παράκτια ζώνη από την Καβάλα μέχρι τον Έβρο έχουν διαπιστωθεί ήδη από τη δεκαετία του ’80 από έρευνες που διεξήγε τότε το ΙΓΜΕ (για την ανεύρεση τιτανίου και ζιρκονίου). πηγη