***Είναι γνωστό σε όλους ότι ο Α/ΓΕΕΘΑ το πάλευε καιρό και το ήθελε όσο τίποτε άλλο …Ο Λόγο για τα Βατράχια της «ΜΥΑ» της Μονάδας των Υποβρυχίων Αποστολών του Λ/Σ και αν αναλύσουμε τις Αποστολές που μπορεί να αναλάβει αυτή η Μονάδα αλλά και ο τρόπος που ενεργεί ,τότε θα μπορέσουμε να αποκρυπτογραφήσουμε τι αγώνα σχεδιάζουν να κάνουν στο ΓΕΕΘΑ και τι σημαίνει να έχει στη διάθεσή του μια Μονάδα σαν τη ΜΥΑ το ΓΕΕΘΑ που θα μπορεί εκτός των άλλων να κάνει και (συλλήψεις !)
Ο Α/ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Κωσταράκος είναι γνωστό ότι δεν είναι οπαδός των Μεγάλων αργοκίνητων Συγκροτημάτων με Μαγειρεία ,λέσχες και βοηθητικό προσωπικό ,αλλά λειτουργεί περισσότερο ως μαχητής του Κεραυνοβόλου Πολέμου και την άμεσης αντίδρασης με επιθετικό προσδιορισμό !
Το να εντάξει την ΜΥΑ¨ O A/ΓΕΕΘΑ στο Δυναμικό της Δύναμης «Δ» του δίνει ένα παραπάνω ατού που δεν είχε μέχρι τώρα και καλύπτει ένα κενό στο Πόλεμο του Αιγαίου !
Οι» Σαλταδόροι της ΜΥΑ « θα αποτελέσουν την αιχμή του δόρατος σε θερμά επεισόδια που θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε «Λίαν Συντόμως» και η άμεση αντίδραση των πρώτων στιγμών, ή μια καλοσχεδιασμένη υφαρπαγή πολεμικού σκάφους , φανταστείτε τις επιπτώσεις που θα έχει σε έναν αντίπαλο που έχει καλλιεργήσει τον μύθο του Πανίσχυρου και του Αήττητου …
Βετεράνος
Μονάδα Υποβρυχίων Αποστολών και Κλιμάκια Ειδικών Αποστολών: Αφιέρωμα στις Ειδικές Δυνάμεις του ΛΣ
Τα Κλιμάκια Ειδικών Αποστολών αξιοποιούν τα τρία ταχύπλοα σκάφη CB-90HCG.
Με αφορμή τις πρόσφατες μεγάλες επιτυχίες του Λιμενικού Σώματος-Ελληνική Ακτοφυλακή εναντίον μεγάλων κυκλωμάτων διακίνησης ηρωίνης, στις οποίες είχαν κρίσιμο ρόλο οι Ειδικές Δυνάμεις του Σώματος, παρουσιάζουμε ένα αφιέρωμα στις Μονάδες αυτές.
Το 1972 ιδρύεται η Ομάδα Αυτοδυτών του Λιμενικού Σώματος, η οποία πολύ σύντομα μετονομάζεται σε Μονάδα Πολλαπλής Χρησιμότητας (ΜΠΧ). Η Μονάδα αυτή απαρτιζόταν από 25 περίπου στελέχη τα οποία είχαν λάβει δίπλωμα αυτοδύτη είτε από το αντίστοιχο Σχολείο του Π.Ν., είτε ιδιωτικά. Αρχικά η Μονάδα συστεγαζόταν με τη Σχολή Λιμενοφυλάκων στον Πειραιά.
Ο ρόλος της ΜΠΧ παρέμενε για αρκετά χρόνια υποβαθμισμένος, καθώς αναλάμβανε συνήθως αποστολές έρευνας-διάσωσης ναυαγών, απορρύπανσης, έλεγχος υφάλων πλοίων (με χρήση αυτόνομων αναπνευστικών συσκευών) κ.ά. πραγματοποιείται η μετεγκατάσταση της ΜΠΧ στον Άγιο Κοσμά, σε έκταση που παραχωρήθηκε από την Γενική Γραμματεία Αθλητισμού.
Τον Οκτώβριο του 1985 εκδηλώνεται τρομοκρατική ενέργεια στο κρουαζιερόπλοιο Achille Lauro ενώ αυτό έπλεε στην Ανατολική Μεσόγειο.
Το συμβάν αυτό θορύβησε και τις ελληνικές Αρχές και έτσι αποφασίστηκε η αναβάθμιση της ΜΠΧ, στις αποστολές της οποίας πλέον προστίθενται και οι ειδικές αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις σε θαλάσσιο περιβάλλον.
Η δύναμη της Μονάδας διπλασιάζεται, ενώ γίνεται και προσπάθεια αναβάθμισης της παρεχόμενης εκπαίδευσης. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι από τότε η ΜΠΧ άρχισε να δέχεται προσωπικό που έχει λάβει πλήρη εκπαίδευση υποβρύχιου καταστροφέα (από την Σχολή της -τότε- ΜΥΚ του Π.Ν.) και όχι απλώς αυτοδύτη.
Λίγο αργότερα (το 1988) αλλά πάντοτε στο ίδιο πλαίσιο αντιμετώπισης των νέων τότε μορφών απειλών, συγκροτείται επίσης η Ομάδα Ειδικών Αποστολών (ΟΕΑ) με έδρα τον Πειραιά.
Η ΟΕΑ στελεχώνεται από προσωπικό που είχε ήδη υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία σε μονάδες των Ειδικών Δυνάμεων, ενώ παράλληλα η ΜΠΧ παραμένει επικεντρωμένη στον «υποθαλάσσιο» προσανατολισμό της. Λίγες εβδομάδες μετά όμως, έρχεται μια νέα σειρά τρομοκρατικών ενεργειών με αποκορύφωμα την αιματηρή επίθεση στο κρουαζιερόπλοιο City of Poros στον Σαρωνικό τον Ιούλιο του 1988.
Το περιστατικό αυτό, αλλά και μια σειρά άλλων αντίστοιχων γεγονότων διεθνώς, απετέλεσαν αφορμή για εκ νέου σκέψη η οποία σε ότι αφορά το Λιμενικό Σώμα οδηγεί στην συνένωση της ΜΠΧ και της ΟΕΑ, συγκροτώντας την Μονάδα Ειδικών Αποστολών, το 1989.
Το εγχείρημα αυτό όμως αποδεικνύεται αποτυχημένο και μόλις δύο χρόνια αργότερα, το 1991, η ΜΕΑ διασπάται στα εξ ων συνετέθη με τους υποβρύχιους καταστροφείς να συγκεντρώνονται και πάλι σε μια ξεχωριστή ομάδα που ονομάστηκε Μονάδα Υποβρύχιων Αποστολών.
Το υπόλοιπο προσωπικό συγκροτεί τα Κλιμάκια Ειδικών Αποστολών (ΚΕΑ) που πλέον όμως υφίστανται και σε άλλες περιοχές της χώρας πέραν του Πειραιά. Αυτά υλοποιούνται βάσει του άρθρου 3 παρ.1 ν. 1940/1991 ΦΕΚ 40 Α΄.
Το 1995 οργανωτικό σκέλος τροποποιήθηκε με το άρθρο 6 του ν. 2329/1995 ΦΕΚ 172 Α΄ και πλέον τόσο η ΜΥΑ όσο και τα ΚΕΑ αποτελούν αυτοτελείς και ανεξάρτητες Μονάδες με την πρώτη να είναι πλήρως αυτόνομη και τα κατά τόπους ΚΕΑ να υπάγονται στις οικείες Λιμενικές Αρχές.
Ειδικά για την ΜΥΑ όμως τροποποιείται και ο κανονισμός λειτουργίας της και πλέον θεσμοθετείται η Μονάδα να στελεχώνεται αποκλειστικά με προσωπικό που κατέχει πτυχίο υποβρύχιου καταστροφέα.
Επόμενος σταθμός για τις Μονάδες αυτές είναι η περίοδος 1997-2000, οπού αφενός οι σφοδρές εν πλω μάχες με Αλβανούς κακοποιούς στα ελληνοαλβανικά θαλάσσια σύνορα (με τον τραγικό θάνατο του λιμενοφύλακα Μαρίνου Ζαμπάτη τον Απρίλιο του 1997) και αφετέρου ένα περιστατικό πειρατείας ενός ιστιοφόρου ανοικτά του Ναυπλίου από έναν Τσέχο ένοπλο (όπου κατά τη διάρκεια της επέμβασης τραυματίστηκε και ένα μέλος της ΜΥΑ), απετέλεσαν το έναυσμα για σοβαρότερη ενασχόληση της ηγεσίας με αυτές.
Ο καθοριστικότερος όμως παράγοντας ήταν οι επικείμενοι –τότε- Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004, ένα γεγονός που όπως ήταν φυσικό έστρεψε το παγκόσμιο ενδιαφέρον στη χώρα μας. Με τη μεσολάβηση της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, τίποτα πλέον δεν ήταν ίδιο στον τομέα της ασφάλειας. Λόγω αυτών υπήρξε η ευκαιρία ουσιαστικής αναβάθμισης.
Μεταξύ άλλων, οι Ειδικές Μονάδες του Λιμενικού απέκτησαν νέες νοοτροπίες και κατευθύνσεις (παράλληλα με την αναβάθμιση της υλικοτεχνικής τους υποδομής και της εκπαίδευσης) ερχόμενες σε επαφή με αντίστοιχους φορείς άλλων προηγμένων χωρών όπως οι ΗΠΑ και το Ισραήλ, κάτι που συνεχίζεται με επιτυχία μέχρι σήμερα (ιδίως μεταξύ ΜΥΑ και Αμερικανών).
Από τις συν εκπαιδεύσεις και τις άλλες συνεργασίες οι Μονάδες απέκτησαν εμπειρίες και παραστάσεις που βελτίωσαν κατακόρυφα το γενικότερο επίπεδό τους. Τέλος έγινε πολύ στενότερη η συνεργασία με άλλες εγχώριες επίλεκτες Μονάδες των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας (κυρίως με την ΕΚΑΜ της Ελληνικής Αστυνομίας).
Εξάλλου τον περασμένο Νοέμβριο εισήχθη στη Βουλή τροπολογία που εξασφαλίζει και τυπικά τη δυνατότητα συμμετοχής της ΜΥΑ σε αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις ενώ παράλληλα διασφαλίζει και την επιχειρησιακή υπαγωγή της στο νέο οργανόγραμμα του ΓΕΕΘΑ, εντασσόμενη στη Διακλαδική Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων (ΔΔΕΕ).
Η Μονάδα ούτως ή άλλως σε πολεμική περίοδο εντάσσεται στη ΔΥΚ του Π.Ν., ωστόσο το νέο καθεστώς διευκολύνει την συνεργασία και συνεκπαίδευση με τις Ένοπλες Δυνάμεις ήδη από τον καιρό της ειρήνης, κάτι που άλλωστε φαίνεται από την συχνή συμμετοχή σε ασκήσεις τύπου «Πυρπολητής».
Παράλληλα η ΜΥΑ ενισχύθηκε και σε προσωπικό.
Πρόσφατα δε, οριστικοποιήθηκε και η μετεγκατάσταση της ΜΥΑ το προσεχές χρονικό διάστημα, από τις εγκαταστάσεις του Αγίου Κοσμά (που σημειωτέον είχαν ανακαινισθεί πλήρως προ δεκαετίας) στον Ναυτικό Οχυρό Σκαραμαγκά όπου βρίσκεται και η έδρα της ΔΥΚ.
Να σημειώσουμε τέλος πως κάποιες σκέψεις που υπήρξαν παλαιότερα για κατάργηση της ΜΥΑ και συγχώνευσή της είτε με τα ΚΕΑ, είτε ακόμη και με την ΕΚΑΜ, ευτυχώς δεν υλοποιήθηκαν και έτσι η Μονάδα συνέχισε την ξεχωριστή ανοδική της πορεία.
Οργάνωση-Αποστολή
Η ΜΥΑ στα πλαίσια της αναβάθμισης της προ των Ο.Α. 2004 διαχωρίστηκε σε εξειδικευμένες επιχειρησιακές Ομάδες. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον κανονισμό 15/04, απαρτίζεται από τις ακόλουθες εξής Ομάδες:
– Ομάδα Ειδικών Επεμβάσεων (ΟΕΕ)
Αποτελεί το βασικό επιχειρησιακό πυρήνα της Μονάδας.
Αναλαμβάνει την εκτέλεση ειδικών επιχειρήσεων υψηλών κινδύνου σε όλους τους χώρους αρμοδιότητας ΛΣ, τόσο σε χερσαίο όσο και (κυρίως) σε θαλάσσιο περιβάλλον, είτε αυτόνομα είτε σε συνεργασία με άλλες υπηρεσίες των Σωμάτων Ασφαλείας.
Στα καθήκοντά της εντάσσεται η αντιμετώπιση περιστατικών τρομοκρατίας, πειρατείας και οργανωμένου εγκλήματος, ενώ το προσωπικό της δύναται να αναπτυχθεί στον χώρο της επιχείρησης από ξηράς, αέρος ή θαλάσσης (συμπεριλαμβανομένης και της υποβρύχιας διείσδυσης).
Οι δε ελεύθεροι σκοπευτές της ΟΕΕ συγκροτούν ανεξάρτητη υποομάδα εντός αυτής.
-Ομάδα Εξειδικευμένων Καταδύσεων (ΟΕΚ)
Δημιουργήθηκε λόγω της ανάγκης ύπαρξης ειδικά εκπαιδευμένου προσωπικού για την διεξαγωγή καταδύσεων σε μεγάλα βάθη ή/και σε επικίνδυνο περιβάλλον, όπως είναι αυτό ενός ναυαγίου για παράδειγμα, για την διεξαγωγή διάσωσης, ερευνών ή άλλων τεχνικών εργασιών.
Η ανάγκη αυτή καταδείχθηκε σε μεγάλο βαθμό από πολύνεκρα ναυτικά δυστυχήματα των τελευταίων ετών, όπως με το φορτηγό πλοίο Δύστος ή το επιβατηγό Express Samina.
Για την κάλυψη των ιδιαίτερων αυτών επιχειρησιακών απαιτήσεων το προσωπικό της Ομάδας έχει στη διάθεση του, μεταξύ άλλων αναπνευστικές συσκευές μικτών αερίων αλλά και ειδικές πλήρως στεγανές στολές της Viking που χρησιμοποιούνται για καταδύσεις σε ψυχρά ή μολυσμένα ύδατα.
-Ομάδα Εξουδετέρωσης Εκρηκτικών Μηχανισμών (ΟΕΕΜ)
Αποτελείται από εκπαιδευμένους πυροτεχνουργούς οι οποίοι, με τον κατάλληλο υλικοτεχνικό εξοπλισμό, αναλαμβάνουν αποστολές εντοπισμού, επισήμανσης, αναγνώρισης, εξουδετέρωσης και απομάκρυνσης πάσης φύσεως εκρηκτικών μηχανισμών (τυποποιημένων ή μη) και πυρομαχικών, είτε στη ξηρά είτε στη θάλασσα ή υποθαλάσσια (στον βυθό ή σε ύφαλα πλοίων).
-Ομάδα Υποστήριξης Επιχειρήσεων (ΟΥΕ)
Η Ομάδα αυτή απαρτίζεται από προσωπικό που εκτελεί καθήκοντα υποστήριξης στις επιχειρήσεις των προαναφερθέντων Ομάδων, όπως η παροχή ασφαλείας στην περιοχή εκτέλεσης κάποιας επέμβασης.
Επίσης παρέχει δύτες ασφαλείας και χειριστές πλωτών μέσων.
Σε σημαντικό βαθμό αποτελείται από έμπειρο προσωπικό μεγαλύτερης ηλικίας που προηγουμένως άνηκε σε κάποια από τις υπόλοιπες επιχειρησιακές Ομάδες.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως υπό την επίβλεψη της ΜΥΑ λειτουργεί και το Σχολείο Ειδικών Αποστολών του Λιμενικού, στο οποίο εκπαιδεύονται και τα μέλη των ΚΕΑ. Επίσης η Μονάδα στέλνει εκπαιδευτές και στο ΚΕΝΑΠ στη Κρήτη.
Τα στελέχη της Ο.Ε.Α.1 στην πρόσφατη επιτυχημένη επιχείρηση εξάρθρωσης του κυκλώματος διακίνησης ναρκωτικών.
Τα ΚΕΑ από τη πλευρά τους δεν έχουν ενιαία οργανωτική δομή, αλλά αυτή διαφοροποιείται αναλόγως της περιοχής όπου εδρεύει το κάθε Κλιμάκιο και, κατ’ επέκταση, της απειλής που καλείται να αντιμετωπίσει. Ενδεικτικά ωστόσο, το ΚΕΑ Πειραιά απαρτίζεται από τις εξής Ομάδες:
-Ομάδα Ειδικών Αποστολών 1 (ΟΕΑ 1)
Αναλαμβάνει την αντιμετώπιση και καταστολή σοβαρών παράνομων ενεργειών πάσης φύσεως, σε ξηρά και θάλασσα, συμπεριλαμβανομένων επεμβάσεων σε περιστατικά τρομοκρατίας ή οργανωμένου εγκλήματος. Επίσης διεξάγει ελέγχους υψηλού κινδύνου και γενικά αποτελεί την κύρια δύναμη επεμβάσεων του Κλιμακίου.
-ΟΕΑ 2
Αποτελείται από ειδικά εκπαιδευμένους ελεύθερους σκοπευτές οι οποία αναλαμβάνουν αντίστοιχες αποστολές είτε προς υποστήριξη των επιχειρήσεων της ΟΕΑ 1, είτε ανεξάρτητα.
-ΟΕΑ 3
Αναλαμβάνει αποστολές προστασίας υψηλών προσώπων, φύλαξης κρίσιμων εγκαταστάσεων και υποδομών και συνοδεία χρηματαποστολών, εντός των χώρων ευθύνης του Λιμενικού Σώματος.
-ΟΕΑ 4
Αποτελείται από πυροτεχνουργούς και συνοδούς ειδικά εκπαιδευμένων σκύλων-ανιχνευτών (Κ9). Αποστολή της είναι ο εντοπισμός και η εξουδετέρωση εκρηκτικών μηχανισμών (τυποποιημένων ή μη) και πάσης φύσεως πυρομαχικών στους χώρους ευθύνης του Λιμενικού Σώματος (κυρίως τους χερσαίους), συμπεριλαμβανομένων και περιπτώσεων ΠΒΧ απειλής. Ανάμεσα στον ειδικό εξοπλισμό που διαθέτει η Ομάδα, συμπεριλαμβάνονται και τηλεχειριζόμενα οχηματίδια της εταιρείας Soukos Robots.
Παρόμοια σύνθεση έχει και το ΚΕΑ Θεσσαλονίκης, ενώ αξίζει να σημειωθεί πως σε ολόκληρη την χώρα υφίστανται συνολικώς 20 ΚΕΑ.
Εν ολίγοις θα μπορούσαμε να πούμε πως αυτά αποτελούν τις Μονάδες «πρώτης ανταπόκρισης» δεδομένης και της συγκεκριμένης -γεωγραφικά- ζώνης ευθύνης τους, ενώ η ΜΥΑ αποτελεί την «στρατηγική εφεδρεία» του Λιμενικού για επέμβαση σε περιστατικά βαριάς μορφής, προσθέτοντας και κάποιες εξειδικευμένες δυνατότητες (π.χ. στον τομέα των καταδύσεων).
Πλωτά μέσα
Ανάμεσα στις αποστολές των ΚΕΑ συμπεριλαμβάνεται και η συνδρομή στη επάνδρωση των πλωτών μέσων των κατά τόπους Λιμενικών Αρχών, ιδιαίτερα σε περιοχές υψηλής επικινδυνότητας, όπως τα ελληνοαλβανικά ή τα ελληνοτουρκικά θαλάσσια σύνορα. Για την κάλυψη των σχετικών αναγκών έχει αποκτηθεί μια σειρά ειδικών ταχυπλόων σκαφών. Πρόκειται για:
-
Τρία CB-90HCG: Ταχύπλοα σκάφη (γνωστά ως “πύραυλοι”) της σουηδικής εταιρείας Dockstavarvet. Παρελήφθησαν το 1999 και φέρουν κωδικούς ΛΣ 134-136. Αξιοποιούνται από τα ΚΕΑ Κέρκυρας και Ηγουμενίτσας, ενώ την περίοδο ων Ο.Α. 2004 βρέθηκαν στο λιμάνι του Πειραιά. Οι διαστάσεις είναι 16,6×3,8×0,8μ. και έχουν εκτόπισμα 18,5 τόνων.
-
Διαθέτουν εμπρόσθιο καταπέλτη και ο οπλισμός του αποτελείται από ζεύγος δίδυμων ανασυρόμενων βαρέων πολυβόλων των .50″ επί τηλεχειριζόμενου σταθμού και ένα έστορα για πολυβόλο των 7,62mm επί δακτυλιοειδούς βάσης. Τα σκάφη αυτά είναι θωρακισμένα (“Επίπεδο 4″) και διαθέτουν δύο κινητήρες Volvo Tamd-163 που τους προσδίδουν μέγιστη ταχύτητα 45 κόμβων. Έχουν 3μιλές πλήρωμα και μπορούν να μεταφέρουν άλλα 10 άτομα σε ειδικά καθίσματα, ενώ ο εξοπλισμός τους περιλαμβάνει και ένα ραντάρ ναυτιλίας.
-
Τέσσερα Mil-38 και Mil-40: Ταχύπλοα σκάφη (γνωστά ως “σφήνες”) σχεδίασης της ιταλικής Fabio Buzzi, τα οποία παραδόθηκαν την περίοδο 1997-1999, αποτελώντας δωρεές. Τα Mil-38 φέρουν κωδικούς ΛΣ 129-130 και έχουν μήκος 11,58μ. ενώ τα Mil-40 είναι μήκους 12,19μ. και φέρουν κωδικούς ΛΣ 132-133. Αμφότεροι οι τύποι έχουν εκτόπισμα 7 τόνων, ενώ μπορούν να αναπτύξουν μέγιστη ταχύτητα 50-55 κόμβων χάρη στους δύο εσωλέμβιους κινητήρες που διαθέτουν οι οποίοι καταλήγουν σε υδροπροωθητές. Φέρουν έναν κεντρικά τοποθετημένο έστορα για βαρύ πολυβόλο των .50″ και δύο πλευρικούς για πολυβόλα των 7,62mm, ενώ ο εξοπλισμός τους συμπληρώνεται από ένα ραντάρ ναυτιλίας. Σημειώνεται πως τα δύο Mil-38 για μικρό χρονικό διάστημα είχαν δοθεί στη ΜΥΑ αλλά σήμερα υπηρετούν στα ΚΕΑ Κω και Χίου. Αντίστοιχα τα δύο Mil-40 (ένα εκ των οποίων -το ΛΣ 132- φέρει την ονομασία «Μαρίνος Ζαμπάτης») υπηρετούν στα ΚΕΑ Κέρκυρας και Ηγουμενίτσας.
-
Τέσσερα Magna Onda/Super Onda: Δύο σκάφη της κάθε έκδοσης παραδόθηκαν στο ΛΣ το 1987. Σήμερα υπηρετούν σε ΚΕΑ νησιών του Αιγαίου. Έχουν μήκος 11,7μ. και 8,6μ. και εκτόπισμα 5,4 και 2,8 τόνων αντίστοιχα. Φέρουν δύο εσωλέμβιους κινητήρες που τους επιτρέπουν ταχύτητες έως και 52 κόμβων.
-
Τρία Outrage-280: Ταχύπλοα σκάφη της εταιρείας Boston Whaler, τα οποία απετέλεσαν δωρεά της Αμερικανικής Ακτοφυλακής προς τη χώρα μας το 2004. Έκτοτε υπηρετούν με το ΚΕΑ Πειραιά, με κωδικούς ΛΣ 798-800. Έχουν μήκος 8,34μ. και πλάτος 2,84μ. ενώ το εκτόπισμά τους είναι 3 τόνοι. Φέρουν δύο εξωλέμβιους κινητήρες Mercury και είναι εξοπλισμένα με έναν κεντρικά τοποθετημένο έστορα για βαρύ πολυβόλο των .50″ και δύο πλευρικούς για πολυβόλα των 7,62mm. Ο εξοπλισμός τους συμπληρώνεται από ένα ραντάρ ναυτιλίας.
-
Πέραν των παραπάνω υπάρχει διαθέσιμος μεγάλος αριθμός σκαφών της κατηγορίας RHIB, διαφόρων τύπων.












