Ο αναπληρωτής υπουργός Διεθών Οικονομικών Σχέσεων, Ευκλείδης Τσακαλώτος, το έθεσε σαφώς. Απέδωσε τα προβλήματα της κυβέρνησης στην απειρία. Μέχρις ενός σημείου ορθά μίλησε. Βέβαια, το επιχείρημα βρίσκεται ολίγον στον αέρα, εάν ληφθεί υπ’ όψιν ο μακρύς πολιτικός βίος του πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, και σημαντικής μερίδας κορυφαίων συνεργατών του, που ισοσκελίζει το βραχύ βίο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Και, πάντως, η απειρία, που επικαλέστηκε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, δεν αποτελεί άλλοθι των απανωτών φάλτσων στη διαπραγμάτευση και σε κρίσιμα ζητήματα της καθημερινότητας. Εκεί όπου η κυβέρνηση βρίσκεται σχεδόν σε καθημερινή βάση αντιμέτωπη με οξύτατα και διογκούμενα προβλήματα, που η ίδια εξέθρεψε, ως αποτέλεσμα της… δημιουργικής ασάφειας. Μιας ασάφειας που ξεκίνησε από την οικονομία και, στη συνέχεια, πήρε σβάρνα από το μεταναστευτικό μέχρι και τον τρόπο αντιμετώπισης του κύματος των καταλήψεων δημόσιων και ιδιωτικών χώρων.
Οι εστίες των κρίσιμων διαφωνιών ανάμεσα στην Αθήνα και τις Βρυξέλλες αναζωπυρώνονται συνεχώς τα τελευταία εικοσιτετράωρα, με σημείο αιχμής τα ζητήματα όπου η διαπραγμάτευση των δύο πλευρών βρίσκει σε τοίχο. Ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, το λέει καθαρά. Στα τέσσερα αγκάθια των συζητήσεων, σε ασφαλιστικό, εργασιακά, φορολογία και ιδιωτικοποιήσεις, η κυβέρνηση δεν προτίθεται να κάνει πίσω, μετακυλίοντας την ευθύνη, για να υπάρξει συμφωνία με τους εταίρους.
Με τη δήλωσή του προς το Reuters, ο πρωθυπουργός δεν ανέφερε κάτι το οποίο ήταν άγνωστο. Επιβεβαίωσε, ωστόσο, επίσημα ότι πρακτικά τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο δεν βρισκόταν σε εξέλιξη καμία ουσιαστική διαπραγμάτευση, με τη διαφωνία να βρίσκεται στο σύνολο των καυτών θεμάτων. Παράλληλα, ο πρωθυπουργός είπε και κάτι παραπάνω. Σημείωσε ότι στα θέματα όπου η στασιμότητα είναι πλήρης, η διαφωνία δεν είναι τεχνητή. Είναι καθαρά πολιτική.
Ο εντοπισμός πολιτικών διαφορών στα τέσσερα σημαντικότερα κεφάλαια της διαπραγμάτευσης έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τα κρίσιμα σταυροδρόμια, που προηγήθηκαν μέχρι να μπει (εάν μπήκε ποτέ) το νερό στο αυλάκι. Δηλαδή, με την απόφαση του Eurogroup της 20ής Φεβρουαρίου, την επιβεβαίωση της συγκεκριμένης απόφασης στις 9 Μαρτίου, την οκταμερή των Βρυξελλών με πρωτοβουλία του πρωθυπουργού και τη συνάντηση Μέρκελ-Τσίπρα στο Βερολίνο.
Αυτό που επιχείρησε, εκ νέου, ο πρωθυπουργός, το απόγευμα της Πέμπτης, ήταν να επαναφέρει το αίτημα της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ για μια λύση που θα εκπορεύεται απευθείας από τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Στην Αθήνα είναι σαφές πως το Μέγαρο Μαξίμου δεν πρόκειται να κάνει πίσω (με όποιο κόστος, σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη) στα θέματα του ασφαλιστικού και των εργασιακών. Το διαμορφωθέν σκηνικό μυρίζει… μπαρούτι. Οι θεσμοί δείχνουν προς την κατεύθυνση των τεχνικών κλιμακίων και δεν φαίνονται διατεθειμένοι να γυρίσουν το χρόνο προ της 20ής Φεβρουαρίου, για να ξεκινήσει μια άλλη διαδικασία. Ο κ. Τσίπρας θεωρείται δύσκολο να κάνει πίσω από όλα όσα ο ίδιος προσδιόρισε ως πολιτική διαφωνία και το αδιέξοδο είναι πλήρες. Ιδίως μετά τη δήλωση της γενικής διευθύντριας του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ, που κατέστησε σαφές ότι η ανάκτηση της σταθερότητας δεν μπορεί να γίνει «με μια πολιτική συμφωνία της τελευταίας στιγμής».
Πίσω από τις κόκκινες γραμμές της κυβέρνησης και τη δυσφορία των εταίρων για το… πάγωμα της όλης διαδικασίας, κρύβονται οι κρίσιμες αντιφάσεις του ίδιου του ΣΥΡΙΖΑ. Εντός της Κουμουνδούρου έχουν διαμορφωθεί δύο ομάδες, με εντελώς αντίθετη νοοτροπία όσον αφορά στον τρόπο χειρισμού μιας διαπραγμάτευσης, στο τέλος της οποίας μπορεί να κρύβεται ακόμα και η πλήρης ρήξη.
Υπάρχει μια ομάδα που δεν θέλει να βάλει νερό στο κρασί της και επιμένει στην απλουστευμένη, ίσως, λογική ότι το ευρώ δεν είναι φετίχ, ζητώντας από το Μέγαρο Μαξίμου και την κυβέρνηση να μην προχωρήσουν σε καμία συμφωνία η οποία θα ξεπερνά προεκλογικές δεσμεύσεις και θα είναι εξαιρετικά δύσκολη όσον αφορά στην πολιτική διαχείριση. Και υπάρχει μια άλλη ομάδα, αυτή των μετριοπαθών, που αναζητούν μια λύση, στο πλαίσιο ενός έντιμου συμβιβασμού.
Τελευταίος το είπε ξάστερα ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Δημήτρης Παπαδημούλης. «Ηρθε η ώρα ο Αλέξης Τσίπρας να αναλάβει και πάλι νέες πρωτοβουλίες για να ακυρωθεί η επικοινωνιακή καταιγίδα σκληροπυρηνικών κύκλων των δανειστών περί Grexit ή χρεοκοπία εντός ευρώ και να λάβει σάρκα και οστά ο έντιμος συμβιβασμός που επιδιώκει η κυβέρνηση».
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΚΑΤΣΙΟΣ
dgatsios@e-typos.com