Η πρώτη συζήτηση σε επίπεδο Αρχηγών Γενικών Επιτελείων για την αναδιοργάνωση των ΕΔ έγινε στο ΥΠΕΘΑ. Το Συμβούλιο Αρχηγών Γενικών συνεδρίασε το πρωί της Παρασκευής από τις οκτώ το πρωί ως τις 12 το μεσημέρι. Σ΄αυτή τη συνεδρίαση του ΣΑΓΕ ήταν και ο ΥΦΕΘΑ Νίκος Τόσκας στην αρμοδιότητα του οποίου περιλαμβάνεται η αναδιοργάνωση. Ο ΥΦΕΘΑ βέβαια δεν βλέπει την αναδιοργάνωση ως μια απλή αρμοδιότητα. Είναι γνωστό από την εποχή που ήταν εν ενεργεία αξιωματικός των Τεθωρακισμένων ότι το θέμα της αναδιοργάνωσης ήταν “εμμονή” του.

Αυτό που παρουσιάστηκε ως αναδιοργάνωση επί υπουργίας Πάνου Παναγιωτόπουλου και Αρχηγίας Κωσταράκου ο νυν ΥΦΕΘΑ το θεωρεί πολύ λίγο για να το δεχτεί ως “αναδιοργάνωση”. Κανείς δεν μπορεί να διαφωνήσει ότι οι τομές που πρέπει να γίνουν στις ΕΔ για να είναι αποτελεσματικές θα πρέπει να είναι βαθειές. Αυτή την διαπίστωση κανείς δεν την αρνείται αλλά δυστυχώς χρόνια τώρα και κανείς δεν τολμά να την κάνει πράξη. Το λεγόμενο “πολιτικό κόστος” αποτελεί το βασικότερο εμπόδιο. Η αναδιοργάνωση αν γίνει όπως πρέπει είναι δεδομένο ότι θα οδηγήσει σε μαζικό κλείσιμο μονάδων και στρατοπέδων. Και αυτό καμία τοπική κοινωνία δεν τον θέλει. Οι τοπικές κοινωνίες έχουν πολιτευτές ,βουλευτές και πάει λέγοντας μέχρι να φθάσουμε στην εκάστοτε πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΘΑ. Η οποία πάντα έκανε πίσω στο σύστημα που μόλις περιγράψαμε.

Ο Τόσκας δεν είναι επαγγελματίας πολιτικός. Του αρέσει η πολιτική και γι΄ αυτό ασχολήθηκε μετά από την αποστρατεία του, αλλά μέχρι στιγμής τουλάχιστον δεν φαίνεται ότι έχει ενδιαφέρον να γίνει “κυνηγός σταυρών” σε κάποια εκλογική περιφέρεια. Αυτό είναι ένα πλεονέκτημα αν πραγματικά θελήσει να κάνει πραγματική αναδιοργάνωση κι όχι κάτι …”λάϊτ”.

Δεν θα είναι εύκολο παρόλα αυτά το έργο του. Αν τουλάχιστον θέλει να τηρήσει όσα υποστήριζε. Όχι πολύ παλιά, αλλά μόλις το 2011, σ΄ ένα άρθρο του που είχε δημοσιεύσει το Onalert.gr.

Τι υποστήριζε σ΄ αυτό το άρθρο; Έχουν ενδιαφέρον οι απόψεις του. Ειδικά τώρα που έχει την ευκαιρία να τις κάνει πράξη.

Το άρθρο:

“…Με τον όρο ‘’δομή δυνάμεων’’ εννοούμε :
Πόσες μονάδες, πόσα πλοία, πόσα αεροσκάφη απαιτούνται να υπάρχουν για να εκτελεσθεί η αποστολή των ενόπλων δυνάμεων σε περίοδο ειρήνης, κρίσης ή πολέμου.
Για να αλλάξει αυτή η “οροφή” μέσων, οπλικών συστημάτων και προσωπικού, θα πρέπει :
-ή να αλλάξει η απειλή,
-ή να μειωθούν τα διαθέσιμα χρήματα για την προμήθεια και συντήρησή τους,
-ή να μην υπάρχει το διαθέσιμο προσωπικό.
Αυτοί οι παράγοντες ΔΕΝ διαφοροποιούνται από την μια μέρα στην άλλη και γι αυτό οι αλλαγές αυτές, παγκόσμια, υλοποιούνται με γραμμικό και ομαλό τρόπο.
Στις περισσότερες χώρες έγιναν σημαντικές μειώσεις των οροφών των μέσων και μονάδων, μετά την λήξη του ψυχρού πολέμου (1990).
Στη χώρα μας, μετά το 1974, βρεθήκαμε να κοιτάζουμε με διπλή ματιά:
-προς την τουρκική απειλή (Θράκη και νησιά του Αιγαίου) και συγχρόνως,
-προς τα βόρεια σύνορα λόγω της νατοϊκής υποχρέωσης ή των εσωτερικών προκαταλήψεων.
Η δεύτερη υποχρέωση μπορεί έπαψε να υπάρχει μετά το 1991, στη πράξη όμως, τίποτα δεν άλλαξε!!
Μέχρι και σήμερα διατηρούνται στα βόρεια σύνορά μας, δυνάμεις λιγότερες από τα ανατολικά σύνορα αλλά αρκετές για να απομυζούν πόρους και προσωπικό από αυτές που προορίζονται να αντιμετωπίσουν την πραγματική τουρκική απειλή.
Η ΄΄απειλή’’ από βορρά διατηρήθηκε με τεχνητούς τρόπους από το 1991, συνήθως στο όνομα κάποιας ασαφούς ασύμμετρης απειλής που κανείς δεν μπορούσε να την περιγράψει!!
Η εμμονή στη διατήρηση μονάδων και στρατοπέδων εκεί που δεν υπήρχε απειλή προερχόταν πλην των πολιτικών και στην εμμονή των στρατιωτικών προκειμένου να διατηρήσουν τις θέσεις τους. Παρακάτω, φαίνεται μια σύγκριση των ανωτάτων αξιωματικών του αμερικανικού και ελληνικού στρατού που έχουν διοικητικά καθήκοντα. Στον αμερικανικό στρατό υπάρχουν 65 ανώτατοι αξιωματικοί ενώ στον πολύ μικρότερο ελληνικό υπάρχουν 63!!!
Δομή διοίκησης αμερικανικού στρατού με 675.000 επάνδρωση
(65 ανώτατοι)

Δομή διοίκησης ελληνικού στρατού με 90.000 επάνδρωση
(63 ανώτατοι)

Αντιστράτηγοι 9 (διοικητές Στρατιών, Σωμάτων Στρατού)
Αντιστράτηγοι 6 (διοικητές Στρατιάς, Σωμάτων Στρατού)
Υποστράτηγοι 20 (υποδιοικητές Σωμάτων Στρατού, διοικητές μεραρχιών)
Υποστράτηγοι 14 (υποδιοικητές Σωμάτων Στρατού, διοικητές μεραρχιών)
Ταξίαρχοι 37 (διοικητές μαχίμων ταξιαρχιών)
Ταξίαρχοι 43 (διοικητές μαχίμων ταξιαρχιών, υποδιοικητές μεραρχιών)

Στο παρελθόν έγιναν αλλαγές στη δομή δυνάμεων το 1997, το 2001, το 2003, το 2005 και σχεδιάσθηκαν άλλες το 2008, 2010 και το 2011, οι οποίες δεν άλλαξαν ουσιαστικά τίποτα.

Τον Νοέμβριο του 2009 ο προϋπολογισμός για την άμυνα φάνηκε ότι θα έπεφτε δραματικά. Έγιναν προτάσεις από τον υπογράφοντα για μείωση των μονάδων του Στρατού κατά 30%, για να μειωθεί το λειτουργικό κόστος, που είναι το μεγαλύτερο (αναλογικά) από τις νατοϊκές χώρες και να ενισχυθεί παράλληλα η άμυνα προς ανατολάς. Η στρατιωτική ηγεσία τότε κατάφερε να πείσει την πολιτική και δεν έγινε καμία αλλαγή. Μάλιστα δημιουργήθηκαν ορισμένες καινούργιες μονάδες στη περιοχή Θεσσαλονίκης, για προφανείς ρουσφετολογικούς λόγους.

Μόνο το 2010, επίσημα, η Πολιτική Εθνικής Άμυνας (ΠΕΑ-θεσμικό κείμενο που περιγράφει τις απειλές) διευκρίνισε ότι δεν υπάρχει από βορρά απειλή. Και σε αυτή όμως την περίπτωση ΔΕΝ μειώθηκαν οι δυνάμεις που βρίσκονταν στα βόρεια σύνορα γιατί εξυπηρετούσαν τοπικά συμφέροντα, βουλευτές, στρατιωτικούς κ.λ.π.

Για να γίνει κατανοητό πόσα χρήματα σπαταλούνται εκεί που δεν θα έπρεπε να υπάρχει στρατός :
-το ετήσιο κόστος των προς βορρά δυνάμεων είναι περί τα έξι (6) εκατομμύρια ευρώ ενώ
-των δυνάμεων στη Θράκη είναι το τριπλάσιο.

Δηλαδή, ο στρατός στα βόρεια σύνορα κοστίζει το 1/3 του στρατού πρώτης γραμμής.
Αν υπολογίσουμε το στρατό του εσωτερικού (συνολικά) θα δούμε ότι κοστίζει περίπου το μισό του συνολικού κόστους λειτουργίας. Για την Αεροπορία και το Ναυτικό υπάρχουν αντίστοιχα παραδείγματα αλλά όχι σε τέτοια έκταση.

Η κατάσταση αυτή τροφοδοτείται από το 1974, με το σκεπτικό ότι ένας μεγάλος στρατός ικανοποιεί με το υπερβολικό μέγεθός του τους στρατιωτικούς γιατί διαθέτει πολλές διοικητικές θέσεις, ικανοποιεί το κομματικό κατεστημένο για τα ρουσφέτια, ικανοποιεί τους εμπόρους όπλων γιατί απαιτεί πολλά όπλα και επιπλέον για ορισμένους ΄΄παρέχει΄΄ αίσθημα ασφάλειας.

Μετά τις πρόσφατες αλλαγές της στρατιωτικής ηγεσίας, οι οποίες ήταν σωστές σε ότι αφορά την επιλογή των αξιωματικών αλλά έγιναν σε λάθος πολιτικό χρόνο, υπήρξαν κομπασμοί από ορισμένους αποστρατευθέντες ότι ΄΄υπερασπίσθηκαν΄΄ την υπάρχουσα δομή.

Δυστυχώς, ΄΄υπερασπίσθηκαν΄΄ ένα στρατό που :
-Βρίσκεται εκεί που δεν θα έπρεπε (στα βόρεια και το εσωτερικό της χώρας) και
-ΔΕΝ βρίσκεται εκεί που θα έπρεπε (στα ανατολικά της χώρας).
Οι δε κατά καιρούς πολιτικές ηγεσίες υπήρξαν άτολμες, αναποτελεσματικές να δώσουν κατευθύνσεις και να επιβάλουν αυτό που η κοινή λογική, τα υπάρχοντα χρήματα, το υπάρχον προσωπικό αλλά και οι πραγματικές αμυντικές ανάγκες της χώρας, επιβάλλουν.
Στις σημερινές συνθήκες είναι αναποτελεσματικοί και αυτοί που κινούνται στενά στα πλαίσια των μνημονίων και όσοι αρνούνται τις ορθολογικές αλλαγές που εξυπηρετούν τις πραγματικές ανάγκες. Οι συντηρητικές δυνάμεις αδράνειας (εντός ή εκτός Στρατού) είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες όταν καλύπτουν την ιδιοτέλειά τους με το ΄΄εθνικό συμφέρον΄΄  πηγη