Η διεξαγωγή αμφίβιων επιχειρήσεων μεγάλης κλίμακας είτε προς ενίσχυση φίλιων δυνάμεων είτε αντεπίθεσης στο έδαφος του αντιπάλου αποτελούσε ανέκαθεν μια στρατηγική πρόκληση για τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις.

Η γεωγραφία, τα διαθέσιμα μέσα μεταφοράς (όπως είναι τα αρματαγωγά και τα Πλοία Ταχείας Μεταφοράς) και συνοδείας των νηοπομπών (μονάδες επιφανείας), η διάταξη των εχθρικών δυνάμεων καθώς και οι επιχειρησιακές δυνατότητες των φίλιων δυνάμεων αντεπίθεσης (υλικοτεχνική υποδομή και εκπαίδευση) είναι οι παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται η έκβαση της επιχείρησης.

Οι αμφίβιες επιχειρήσεις είναι επιχειρήσεις που διεξάγονται δια θαλάσσης από ειδικά εκπαιδευμένη δύναμη που μεταφέρεται με πλωτά μέσα.

Οι αμφίβιες επιχειρήσεις χωρίζονται σε τρία βασικά στάδια: το πρώτο είναι η φόρτωση του προσωπικού και των υλικών στα πλοία του ΠΝ, το δεύτερο ο σχηματισμός νηοπομπής συνοδεία και άλλων μονάδων επιφανείας του ΠΝ και το τρίτο η διενέργεια της απόβασης είτε σε φίλιες ακτές είτε σε αφύλακτες, φυλασσόμενες και τέλος οχυρωμένες με τις τελευταίες να αποτελούν και το πλέον επίφοβο σενάριο. Κάθε στάδιο χωρίζεται σε επιμέρους διαδικασίες που εκτελούνται βάσει των ΒΟΕ (Βασικές Οδηγίες Ενεργειών).

Την φόρτωση του προσωπικού στα πλωτά μέσα προηγείται η διασπορά των δυνάμεων σε χώρους απόκρυψης στην ηπειρωτική χώρα, η έκδοση τελικής διαταγής, ο επιτελικός σχεδιασμός και η διοικητική μέριμνα, η κινητοποίηση των μονάδων μεταφοράς ήτοι των αρματαγωγών ή των πλοίων ταχείας μεταφοράς ή και επιταγμένων επιβατηγών/ οχηματαγωγών πλοίων και ακολούθως η φόρτωση της αποβατικής δύναμης στα πλωτά μέσα.

Εν συνεχεία σχηματίζεται νηοπομπή και κίνηση προς την νήσο που θα πραγματοποιηθεί η απόβαση.

Με τον όρο νηοπομπή, ονομάζεται γενικά οποιαδήποτε σύμπλευση πλοίων κατ ομάδα.

Καθιερώθηκε όμως να λέγεται μια ομάδα από εμπορικά ή μεταγωγικά πλοία που συμπλέουν οργανωμένα και υπό την προστασία «συνοδείας» πολεμικών πλοίων σε καιρό πολέμου ή κρίσης, με σκοπό την προστασία αυτών τούτων των πλοίων, των πληρωμάτων και των μεταφερόμενων φορτίων από εχθρικές ή πειρατικές ενέργειες.

Η ονομασία είναι σύνθετη λέξη από την αρχαία ελληνική «νήες» (= πλοία) + «πομπή». Πρόκειται για εξαιρετικά παλιά πρακτική, όσο τουλάχιστον και η ύπαρξη ναυτικού πολέμου, στην ασφάλεια των θαλασσίων μεταφορών, έναντι εχθρικών επιχειρήσεων ή πειρατείας. Ωστόσο, πραγματικά οργανωμένες «νηοπομπές συνοδείας» σχηματίστηκαν από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά.

Ο όρος νηοπομπή αποδίδεται στο σχηματισμό πλεύσης ομάδας πλοίων και όχι στο διοικητικό χαρακτήρα αυτών που μπορεί να είναι στόλος, στολίσκος, ναυτική μοίρα κ.λπ. Έτσι ως σχηματισμός πλεύσης η νηοπομπή διακρίνεται σε:

1. Νηοπομπή εμπορικών πλοίων

2. Νηοπομπή πολεμικών πλοίων

3. Νηοπομπή συνοδείας, ή μικτή Αποβατική νηοπομπή

4. Τιμητική νηοπομπή

Το τελευταίο σκέλος της επιχείρησης είναι η διεξαγωγή της απόβασης. Το πρώτο βήμα είναι η εκπομπή στοιχείου αναγνώρισης της ακτής, άρσης κωλυμάτων, δολιοφθορών σε παράκτιες εγκαταστάσεις (ραντάρ, αισθητήρες, σταθμός διοικήσεως εχθρικών δυνάμεων), κατάδειξης στόχων (πυροβολαρχίες).

Επίσης, πιθανή είναι και η διεξαγωγή παραπλανητικών ενεργειών ή αντιπερισπασμού με σκοπό την παραπλάνηση των εχθρικών δυνάμεων.

Και σε αυτό το σημείο οι πληροφορίες από την κατασκοπεία διαδραματίζουν εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στην όλη επιχείρηση καθώς η διάταξη, ο αριθμός και τα μέσα των εχθρικών δυνάμεων είναι ζητήματα από τα οποία εξαρτάται η επιτυχημένη πραγμάτωση της επιχείρησης.

Πρωταρχικός σκοπός είναι η σύσταση προγεφυρώματος επί της ακτής σε τέτοιο βάθος ώστε να απαγορευθούν οι βολές όπλων ευθυτενούς τροχιάς και να μπορέσουν να εξέλθουν της ακτής μηχανοκίνητα και τεθωρακισμένα μέσα ώστε να επιφέρουν ακόμα μεγαλύτερο ρήγμα στην αμυντική γραμμή του αντιπάλου.

Η χρήση των Πλοίων Ταχείας Μεταφοράς προσδίδει νέες επιχειρησιακές ικανότητες καθώς μπορούν να εξέλθουν και ως πρώτο κύμα είτε διαρρηγνύοντας τις οχυρώσεις του αντιπάλου επί της ακτής είτε κατευθυνόμενα σε μια αφύλακτη ακτή δίχως να έχει προηγηθεί νηοπομπή αρματαγωγών ή άλλων πλοίων μεταφέροντας στην ακτή ευθύς εξαρχής ΤΟΜΠ/ ΤΟΜΑ, αντιαρματικά όπλα και άρματα μάχης.

Τα επιθετικά ελικόπτερα σε συνεργασία με τα μαχητικά αεροσκάφη του COMAO θα έχουν αναλάβει την εγγύς αεροπορική υποστήριξη των πεζοναυτών που μόλις θα έχουν αποβιβαστεί στην εχθρική ακτή.

Παράλληλα, φίλια αεροσκάφη θα προσπαθήσουν να πετύχουν την αεροπορική απομόνωση του πεδίο της μάχης και την τοπική αεροπορική υπεροχή ενώ άλλα αεροσκάφη θα έχουν ως αποστολή την σίγαση των ραντάρ έγκαιρης προειδοποίησης ή των αντιαεροπορικών μέσων με αποστολές καταστολής εχθρικής αεράμυνας SEAD.

Τα βασικά ερωτήματα που απασχολούν τον εχθρό είναι το που θα γίνει η απόβαση, πως θα γίνει, πότε θα γίνει, με ποια μέσα και τι δυνάμεις θα γίνει και τέλος με ποιόν τρόπο θα γίνει. Για τους λόγους αυτούς στο νησί στόχο διεισδύουν ομάδες ειδικών επιχειρήσεων που στήνουν παρατηρητήρια κινήσεων των εχθρικών δυνάμεων τις οποίες και καταγράφουν.

Οι ΕΔ δοκιμάζουν πρακτικά αυτού του είδους τα σχέδια με τις Τακτικές Ασκήσεις Μετά Στρατευμάτων «ΚΑΤΑΙΓΙΔΑ», «ΑΙΓΙΑΛΟΣ» και παλαιότερα «ΣΑΡΙΣΣΑ».

Tα παρακάτω βίντεο προέρχονται από νατοϊκή άσκηση που έλαβε χώρα προ ολίγων ημερών και δείχνει εκτός από ενδιαφέρον πλάνα και τη χρήση σύγχρονων οπλικών συστημάτων κατάλληλων για τις Ένοπλες Δυνάμεις (πχ CB-90).

πηγη