Η συνεχής παρουσία των ναυτικών μονάδων της Διοίκησης Φρεγατών του ΠΝ (ΔΦΓ)  στις ελληνικές θάλασσες, στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και οπουδήποτε αλλού απαιτηθεί, αποτελεί εγγύηση διαφύλαξης της εθνικής μας κυριαρχίας αλλά και προβολή της Ελληνικής σημαίας στο εσωτερικό αλλά και στο εξωτερικό.

Γράφει ο Απόλλων Γ. Λεονταρίτης

Εν πολλοίς δεν θα ήταν υπερβολή να ισχυριστούμε ότι τα σύγχρονα «ξύλινα τείχη» αποτελούν καθοριστικό παράγοντα διατήρησης κυριαρχίας. Ειδικά για μια χώρα με εκτεταμένα θαλάσσια σύνορα όπως η Ελλάδα, θα ήταν ΑΔΥΝΑΤΟΝ χωρίς ένα ισχυρό Πολεμικό Ναυτικό, να αντιμετωπιστεί η διαρκής απειλή επέκτασης της Τουρκίας, η οποία έχει τη μόνιμη θεώρηση ότι το Αιγαίο θα πρέπει να γίνει μια «λίμνη ειρήνης» (βλέπε πρόσφατες δηλώσεις Νταβούτογλου).

Αποστολή

Η αποστολή της Διοικήσεως Φρεγατών είναι να ενεργεί μέσα στο πλαίσιο των εντολών και κατευθύνσεων του Αρχηγείου Στόλου, για την οργάνωση, διοίκηση, επιχειρησιακή εκπαίδευση, παρακολούθηση της συντηρήσεως και γενικά την ετοιμότητα και προετοιμασία για πόλεμο των πλοίων, με σκοπό την συμβολή στην εκπλήρωση της αποστολής ή των έργων που ανατέθηκαν στον Αρχηγό Στόλου, όπως επίσης και την διατήρηση ετοιμότητας για ανάληψη επιχειρησιακών έργων εν πλω.

Για επιχειρησιακούς λόγους αλλά και για λόγους διοικητικής ευελιξίας και εκπαιδεύσεως, τα Πλοία της Διοικήσεως χωρίζονται σε δύο Μοίρες Φρεγατών (ΜΦ/Γ 1,2), στις οποίες ανήκουν από 7 και 6 Φρεγάτες αντίστοιχα, διοικούμενες από δύο Διοικητές Μοιρών Φρεγατών (ΔΜΦ/Γ 1,2), Μάχιμοι Αξιωματικοί βαθμού Πλοιάρχου.

Ο Διοικητής Φρεγατών και οι Διοικητές Μοιρών Φρεγατών, προβλέπεται να αναλάβουν Επιχειρησιακά έργα εν πλω, διοικώντας Πολεμικά Πλοία και άλλων Διοικήσεων του Αρχηγείου Στόλου (π.χ. Πυραυλακάτους, Αρματαγωγά, Αερόστρομνα, Αντιναρκικά Πλοία κ.λ.π.), ως Διοικητές Μικτών Ομάδων Κρούσεως.

Επίσης προβλέπεται να αναλάβουν επιχειρησιακά καθήκοντα ως Διοικητές της Ομάδος Κρούσεως Ταχείας Αντιδράσεως (ΔΥΝΑΜΗ ‘Δ’), διοικώντας και μονάδες των άλλων Κλάδων των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.

Φρεγάτες τύπου S

Οι φρεγάτες τύπου Kortenaer (αναφέρονται και ως Standard ή τύπου S) αποτελούν την πολυπληθέστερη κλάση φρεγατών και ραχοκοκαλιά του Στόλου του ΠΝ. Κατασκευάστηκαν ως γενικής χρήσης φρεγάτες, ικανές για αντιαεροπορικό, ανθυποβρυχιακό πόλεμο και πόλεμο επιφανείας ενώ από ναυπηγικής πλευράς χαρακτηρίζονται από έμπειρα στελέχη του ΠΝ ως «εξαιρετικές» .Για την πρόωση τους χρησιμοποιείται το σύστημα COGOG (Combined gas or gas).

Τα δύο πλοία που κατασκευάστηκαν για το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό το 1981 ήταν οι φρεγάτες «ΈΛΛΗ» F-450 και «ΛΗΜΝΟΣ» F-451, οι οποίες έγιναν γνωστές ως φρεγάτες τύπου «ΕΛΛΗ».  Την περίοδο απόκτησης τους αποτέλεσαν κοσμογονία για το ΠΝ, το οποίο μέχρι τότε βασιζόταν σε μεταχειρισμένα σκάφη μεγάλης ηλικίας που είχαν πλέον μικρή επιχειρησιακή αξία.

Τα χαρακτηριστικά τους είναι τα εξής:

Μέγιστο μήκος: 130,5 μέτρα
Μέγιστο πλάτος: 14,60 μέτρα
Μέγιστο βύθισμα: 6,5 μέτρα
Εκτόπισμα: 3500 τόν.
Μέγιστη ταχύτητα: 32 κόμβοι
Μέγιστη ακτίνα ενεργείας: 4700 ν.μ.
Ενδιαιτήσεις: 202 άτομα
Αεροστρόβιλοι πορείας: Rolls Royce TYNE 2 X 5340 bhp
Κύριοι αεροστρόβιλοι: Rolls Royce OLYMPUS 2 x 28000 bhp
Ηλεκτρομηχανες: PIELSTICK 4Χ750 KWatt
SEWACO: DAISY ESM / ECM
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ: SHF – HF – VHF – UHF
K/B: SSM HARPOON – SAM SEA SPARROW
Π/Β: OTO MELARA 76/62
Α/Υ: τορπίλλες
Ελικόπτερα: Ένα (1) SH -70 B AEGEAN HAWK ή δύο (2) ΑΒ-212

Ο σημερινός Διοικητής της Διοίκησης Φρεγατών, Αρχιπλοίαρχος Ευθύμιος Μικρός (ΠΝ)έχοντας στο ενεργητικό του πολυετή υπηρεσία σε μονάδες επιφανείας, ήταν από τους ανθρώπους που έζησε εκείνη την εποχή, η οποία έθεσε τα θεμέλια για τη μορφή που το ΠΝ έχει σήμερα.

Ειδικότερα όπως ανέφερε χαρακτηριστικά: « Η Φ/Γ ΛΗΜΝΟΣ μαζί με τη Φ/Γ ΕΛΛΗ ήταν τα πλέον προηγμένα πλοία καθώς την περίοδο που τα παραλάβαμε – φανταστείτε ότι είχαν 40 χρόνια διαφορά με τα υπόλοιπα πλοία της Διοίκησης. Πολύ διάβασμα και σχεδιασμός απαιτήθηκε προκειμένου να τα αξιοποιήσουμε το ταχύτερο δυνατόν. Ήταν πραγματική πρόκληση να υπηρετήσει κανείς ως μάχιμος αξιωματικός σε αυτά. Οι παραστάσεις που έχω ως αξιωματικός, ήταν σε μια εποχή που ήταν η αιχμή του δόρατος με τους καλύτερους να έχουν επιλεγεί να υπηρετήσουν σε αυτά. Σήμερα παίρνουμε τη γνώση και την κληρονομιά που κερδίσαμε και πάνω τους χτίζουμε το μέλλον».

Υπενθυμίζεται ότι από τις 10 φρεγάτες που απέκτησε συνολικά το ΠΝ, εκσυγχρονίστηκαν οι 6 στο πλαίσιο προγράμματος ΕΜΖ με την εγκατάσταση Συστήματος Διαχείρισης Μάχης (CMS) τύπου TACTICOS, το οποίο βελτίωσε κατακόρυφα τη μαχητική ισχύ τους με αυτοματοποιημένες λειτουργίες αξιολόγησης απειλών, ανάθεσης όπλων και κατανομής αισθητήρων.

Το πρόγραμμα ΕΜΖ περιλάμβανε μεταξύ άλλων την εγκατάσταση και ολοκλήρωση τερματικού ζεύξης δεδομένων Link 11 τύπου MDM 2002 της Rockwell Collins, ενώ διατηρήθηκαν αμετάβλητα τα οπλικά συστήματα των πλοίων.

Φρεγάτες ΜΕΚΟ 200HN

Οι ελληνικές MEKO 200 HN ανήκουν στην τρίτη γενιά (mod 3) πλοίων τύπου MEKO.  Η Φ/Γ ΥΔΡΑ (F-452) ήταν η πρώτη από συνολικά τέσσερις φρεγάτες του τύπου αυτού (ΥΔΡΑ, ΣΠΕΤΣΑΙ, ΨΑΡΑ και ΣΑΛΑΜΙΣ). Ναυπηγήθηκε στα ναυπηγεία Blohm & Voss και παραδόθηκε στο Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό στις 15 Οκτωβρίου 1992 με πρώτο κυβερνήτη τον Ανπχο Α. Παπαχριστοδούλου ΠΝ. Κατέπλευσε στην Ελλάδα στις 28 Ιανουαρίου 1993. Οι υπόλοιπες 3 ναυπηγήθηκαν στα Ελληνικά Ναυπηγεία Σκαραμαγκά.

Τα χαρακτηριστικά τους είναι τα εξής:

Διαστάσεις: 117/14,8/6 μέτρα
Εκτόπισμα: 3.350 τόνοι
Πρόωση: CODOG (Combined Diesel Or Gas) 2 αεροστρόβιλοι LM2500 και 2 diesel MTU20V
Ταχύτητα: 30 κόμβοι
Πλήρωμα: Δυνατότητα Ενδιαιτήσεως 220 ατόμων
Οπλισμός: 1 πυροβόλο 5 ιντσών/54, 2 συστήματα εγγύς προστασίας Phalanx, 8 Κ/Β Ε/Ε Harpoon, 16 Κ/Β Ε/Α ESSM (Envolved Sea Sparrow Missile) , 2 τριπλοί Τ/Λ Mk32, εκτοξευτής ΗΝ αντιμέτρων και ανάλογο ΗΝ εξοπλισμό. Δύναται να μεταφέρει ένα Ελικόπτερο S-70B-6 Aegean Hawk.

Είναι ουσιαστικά οι νεότερες φρεγάτες της ΔΦΓ, διατηρώντας μεν αξιόλογες επιδόσεις, όμως βάσει του επιχειρησιακού σχεδιασμού, απαιτείται η υλοποίηση προγράμματος ΕΜΖ, ώστε να επεκτείνουν το όριο επιχειρησιακής ζωής τους τουλάχιστον μέχρι το 2030.

Πρόκειται για ένα από τα πλέον κρίσιμα προγράμματα του ΠΝ που δυστυχώς  παρέμειναν σε εκκρεμότητα καθώς αλλεπάλληλες καθυστερήσεις (και τελικά η δημοσιονομική κρίση), δεν επέτρεψαν μέχρι σήμερα την υλοποίηση τους.

Ενδεικτικό της καθυστέρησης που έχει σημειωθεί είναι ότι με βάση τον αρχικό σχεδιασμό η διάρκειά του ΕΜΖ, είχε εκτιμηθεί αρχικά ότι θα καλύψει τα έτη 2008-2013!

Σήμερα οι ΜΕΚΟ παραμένουν η «αιχμή του δόρατος» της ΔΦΓ και φυσικά ο εκσυγχρονισμός τους αποτελεί προτεραιότητα.

Ειδικότερα όπως ανέφερε και ο Αρχιπλοίαρχος Ε. Μικρός (ΠΝ): «Είναι ένα θέμα που παρακολουθούμε και μας ενημερώνουν αλλά φυσικά οι αποφάσεις γίνονται σε επίπεδο ΓΕΝ. Το ΠΝ είναι κατασταλαγμένο στο τι θέλει.Όντως ο χρόνος είναι κατάλληλος για εκτέλεση εκσυγχρονισμού, ΜΕΖ, αφού οι ΜΕΚΟ έχουν πολύ χρόνο επιχειρησιακής εκμετάλλευσης, είναι άριστες πλατφόρμες, όπως άλλωστε και οι φρεγάτες κλάσης «S». Εάν εκσυγχρονιστούν δεν θα υπολείπονται σε τίποτα νεότερων σχεδιάσεων»

Κατά την διάρκεια της επίσκεψης μας στον ΝΣ είχαμε την τιμή να επισκεφτούμε την Φ/Γ «ΣΠΕΤΣΑΙ» F-453 όπου μας υποδέχτηκε ο κυβερνήτης Αντιπλοίαρχος Παναγιώτης Καραβάς (ΠΝ). Μαζί με τον ύπαρχο Πλωτάρχη Σ. Γκιόκα (ΠΝ) και ομάδα αξιωματικών, μας ξενάγησαν στο πλοίο, δίνοντας μας την ευκαιρία να ενημερωθούμε για τις επιχειρησιακές του ικανότητες.

Αεράμυνα περιοχής
 
Οι ικανότητες Αεράμυνας Περιοχής αποτελούν ένα ζήτημα που είχε απασχολήσει και στο παρελθόν το ΠΝ. Με δεδομένη την αύξηση της εναέριας απειλής που έχει να αντιμετωπίσει σε μια πιθανή σύρραξη, το ζήτημα βρίσκεται υπό εξέταση στο πλαίσιο μελλοντικών αναβαθμίσεων ή στο πλαίσιο προμήθειας νέων ή μεταχειρισμένων σκαφών με ανάλογες δυνατότητες.

Σε κάθε περίπτωση η απόκτηση ικανότητας αεράμυνας περιοχής συνδέεται άμεσα  με απόκτηση βλημάτων SM-2 όπου φαίνεται ότι υπάρχει σχεδιασμός μεσοπροθεσμα.

Αναφορικά με την εμπειρία που είχε στο παρελθόν το ΠΝ με τα Α/Τ κλάσης Adams  εξοπλισμένα με βλήματα SM-1, ζητήσαμε την άποψη του Διοικητή ΔΦΓ, ο οποίος υπογράμμισε ότι: «Τα Α/Τ Adams για την εποχή τους ήταν πολύ καλά πλοία. Μεγάλα σε μέγεθος με δυνατότητες ΑΑ που όμως όταν τα πήραμε εμείς, ήταν στη δύση της καριέρας τους από πλευράς ηλικίας. Ούτως η άλλως το ΠΝ πήγαινε σε μια άλλη φιλοσοφία.

Το «μοντέλο» πήγε σε φρεγάτα πολλαπλού ρόλου. Σήμερα βασιζόμαστε στο βλήμα ESSM που διαθέτουν οι “ΜΕΚΟ” και παρέχει πλήρεις αντιβληματικές – αντιαεροπορικές ικανότητες  όπως επίσης και το Sea Sparrow στις “S”. Στο ESSM τα κινηματικά στοιχεία είναι πολύ βελτιωμένα με ιδιαίτερα υψηλές επιταχύνσεις και αριθμό G που εξασφαλίζουν αξιόπιστη ασπίδα προστασίας για την αντιμετώπιση οποιασδήποτε εναέριας απειλής».

ΠΛΟΙΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ

Ξεχωριστή μνεία έγινε για την πολύ σημαντική συνεισφορά των πλοίων υποστήριξης, τα οποία αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα των επιχειρήσεων της ΔΦΓ.

Ιδιαίτερα όσον αφορά το ΠΓΥ «ΑΛΙΑΚΜΩΝ» Α-470 και το ΠΓΥ «ΑΞΙΟΣ» Α-464, ο Διοικητής της ΔΦΓ υπογράμμισε την άριστη κατάσταση που βρίσκονται – παρά την ηλικία τους – χάρις τις άοκνες προσπάθειες των πληρωμάτων που τα υπηρετούν.

Το γεγονός αυτό τους επιτρέπει να εκτελούν με ασφάλεια την κύρια αποστολή τους που είναι η μεταφορά πετρελαίου και αποτελεί μια από τις πλέον κρίσιμες δυνατότητες, ειδικά σε περίοδο κρίσης η πολέμου.

Κορυφαίες δυνατότητες προσφέρει φυσικά το νεότερο ΠΓΥ «ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ» Α-374 κλάσης ETNA, το οποίο μπορεί να υποστηρίξει πολλαπλές αποστολές και πολλά πλοία ταυτόχρονα σε ανεφοδιασμό πετρελαίου και πυρομαχικών!

Αποτελεί το πλοίο με το μεγαλύτερο εκτόπισμα (13.400 τόννοι) που υπήρξε ποτέ στο ΠΝ και μπορεί να υποστηρίξει πλήρως την αποστολή μιας ναυτικής μοίρας σε μεγάλες αποστάσεις. Μπορεί να εξυπηρετήσει δύο πλοία ταυτόχρονα χρησιμοποιώντας τέσσερις σταθμούς αναπλήρωσης στη θάλασσα/ καυσίμου στη θάλασσα (RAS/FAS) σε δύο πλαίσια.

Τα πλαίσια με καλώδια σταθερού εφελκυσμού είναι ικανά να μεταφέρουν στερεά και υγρά φορτία, συμπεριλαμβανομένων καυσίμων και γλυκού νερού.

Ο μέγιστος ρυθμός μεταφοράς καυσίμου Diesel είναι 650t/h.

Η χωρητικότητα φορτίου περιλαμβάνει 4.700 τόνους πετρελαίου ντίζελ, 5.400 τόνους πετρελαίου ντίζελ (όριο υπερφόρτωσης), 1.200 τόνους αεροπορικού καυσίμου, καθώς και 160 τόνους φρέσκου νερού.

Το πλοίο έχει επίσης δυνατότητα τοποθέτησης έως και δώδεκα containers ενώ διαθέτει δύο γερανούς 50 τόνων και δύο ανελκυστήρες 4 τόνων.

Εν κατακλείδι ο Αρχιπλοίαρχος Ευθύμιος Μικρός (ΠΝ) υπογράμμισε ότι: « Με 16 συνολικά πλοία η ΔΦΓ είναι μια ισχυρή δύναμη όπου ισχύει το ρητό «Όλοι για έναν και ένας για όλους»!

Διαθέτουμε αξιόμαχες μονάδες αν και δε θα πρέπει να παραβλέψουμε ότι το 2025 θα έχουμε πλοία 40 ετών!

Το όλο ζήτημα συνδέεται στενά με το δημοσιονομικό πρόβλημα της χώρας.

Μας απασχολεί η ηλικία των πλοίων, παρόλα αυτά έχουμε υψηλούς δείκτες διαθεσιμότητας και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Πραγματικά είναι κάτι που το λέω μετά λόγου γνώσεως.

Σε αυτόν τον όλεθρο της κρίσης παρατηρούμε ευτυχώς ορισμένες εξελίξεις που μας γεμίζουν αισιοδοξία.

Η λύση στο χρόνιο πρόβλημα των υποβρυχίων και η απόκτηση των νέων ΤΠΚ είναι στοιχεία που ενισχύουν το ΠΝ σε ιδιαίτερα δύσκολες εποχές».

πηγη