Τα Κέντρα Ελέγχου Περιοχής (ΚΕΠ) είναι οι άγρυπνοι παρατηρητές των αιθέρων του FIR Αθηνών.
Στον Βόρειο τομέα βρίσκεται το 1ο ΚΕΠ, στο όρος Χορτιάτης μερικά χιλιόμετρα από την πόλη της Θεσσαλονίκης το οποίο παρέχει στο Αρχηγείο Τακτικής Αεροπορίας την απαραίτητη τακτική εικόνα από τα αεροσκάφη στρατιωτικά και μη που κινούνται εντός του τομέα ευθύνης τους.
Τα ΚΕΠ εξάλλου είναι αυτά που καθοδηγούν και συντονίζουν τις αναγνωρίσεις και τις τυχόν αναχαιτίσεις από τον εξ Ανατολών εχθρό.
Το καλύτερο αντιαεροπορικό μέσο είναι το αεροπλάνο, το μαχητικό αεροσκάφος με άλλα λόγια αναφέρει ένα ισραηλινό ρητό.
Και όντως ένα αεροσκάφος με έναν καλά εκπαιδευμένο χειριστή είναι ένα άκρως θανατηφόρο οπλικό σύστημα, όμως χρειάζονται και οι άνθρωποι που με τα κατάλληλα εργαλεία στα χέρια τους, θα είναι υπεύθυνοι για την συνεχή παρακολούθηση και επιτήρηση, καταγραφή, ενημέρωση των αεροσκαφών ετοιμότητας και ακολούθως καθοδήγηση και συντονισμό προς τα άγνωστα ίχνη που για μια ακόμα φορά έχουν αποπειραθεί να αμφισβητήσουν την κυριότητα του ελληνικού εναέριου χώρου.
Με τα «ξαδέλφια» τους, τους ιπτάμενους δηλαδή συνεργάζονται με «κλειστά μάτια» και ο ένας εμπιστεύεται σε απόλυτο βαθμό τον άλλον.
Ο ακήρυχτος πόλεμος του Αιγαίου δεν σταμάτησε, δεν έχει σταματήσει και όπως φαίνεται από την προκλητική πολιτική της γείτονας δεν πρόκειται να σταματήσει όσο και εάν κάποιοι εγχώριοι πολιτικοί εθελοτυφλούν.
Οι ελεγκτές αεράμυνας όπως ονομάζονται αυτοί που είναι μπροστά από τις κονσόλες δίνουν καθημερινά τον δικό τους αγώνα.
Δεν είναι όμως μόνοι τους καθώς πίσω από αυτούς, υπάρχουν οι αφανείς ήρωες οι οποίοι είναι το προσωπικό της διοικητικής μέριμνας που φροντίζει για την ασφάλεια των εγκαταστάσεων, των μεταφορών κτλ.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ 1ΟΥ ΚΕΠ.
Το 1 ΚΕΠ με έδρα την κορυφή του όρους Χορτιάτης, ιδρύθηκε τον Ιούνιο του 1955 με την ονομασία 1η ΜΚΕΠ (Μοίρα Κέντρου Ελέγχου και Προειδοποίησης) και ξεκίνησε την προσφορά της στο επιχειρησιακό έργο με το RADAR ερεύνης TPS-1E και το RADAR υψών TPS-10D. Το 1957, τα σύγχρονα RADAR FPS-88 and FRS-6 αντικατέστησαν τα παλαιότερα εγκατεστημένα RADAR, βελτιώνοντας σημαντικά της δυνατότητες της 1ης ΜΚΕΠ στην εκτέλεση της αποστολής της. Το 1973, το FPS-88 αντικαταστάθηκε από το τρισδιάστατο RADAR THOMSON CSF MPR, τελευταίας τεχνολογίας για την εποχή του, το οποίο λειτουργεί μέχρι και τις μέρες μας.
Συγχρόνως, εγκαταστάθηκε νέα τεχνολογία αυτόματης ανίχνευσης, παρακολούθησης και δημιουργίας αεροπορικής εικόνας καθώς επίσης και αυτόματη λειτουργία ανταλλαγής-διαβίβασης αυτής, με την εγκατάσταση του συστήματος NADGE.
Τον Αύγουστο του 1983, η 1η ΜΚΕΠ μετονομάστηκε σε 1η ΜΚΣΕ αναβαθμίζοντας ταυτόχρονα τον επιχειρησιακό και διοικητικό της ρόλο. Τον Μάρτιο του 1985, η αντικατάσταση και ταυτόχρονη αναβάθμιση του Η/Υ NADGE H3118 με τον H5118ME, μαζί με την εγκατάσταση ERCS για διασύνδεση με τα ιπτάμενα RADAR AWACS, οδήγησε στην αναβάθμιση της μονάδας από NADGE σε NAEGIS.
Τον Ιούλιο του 1988, δημιουργήθηκε ένα κέντρο κατάρτισης προόδου του επιχειρησιακού προσωπικού για την αεράμυνα, το οποίο ονομάστηκε ΣMEA (ΣΜΗΝΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΕΡΑΜΥΝΑΣ), με αρχική αποστολή να εκπαιδεύσει και να βελτιώσει τις δεξιότητες των νέων ελεγκτών και επιτηρητών στο στάδιο αξιοποίησης.
Οι εκπαιδευτικές δυνατότητες και η αποστολή του ΣΜΕΑ σήμερα έχουν αυξηθεί και εναρμονιστεί με τις σύγχρονες απαιτήσεις παρέχοντας συχνά και διακλαδική εκπαίδευση. Τον Νοέμβριο του 1993 εγκαταστάθηκαν νέο δίκτυο επικοινωνίας ασυρμάτων RHODES & SWARTZ UHF HAVE QUICK II που εξασφαλίζουν έτσι την αδιάλειπτη επικοινωνία με τους χειριστές αεροσκαφών.
Τον Δεκέμβριο του 1995, η μονάδα εξοπλίστηκε με RDS (RADAR DATA SYSTEM) επιτρέποντας τον τηλεχειρισμό απομακρυσμένων RADAR. Τον Αύγουστο του 1996, η μονάδα εκσυγχρονίστηκε με το RIS (RADAR INTEGRATION SYSTEM) το οποίο ενίσχυσε εντυπωσιακά τις ικανότητες εκμετάλλευσης και τη διαδικασία εξαγωγής στοιχείων σε ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΧΡΟΝΟ για απομακρυσμένα τηλεχειριζόμενα RADAR.
Τον Ιούλιο του 1998, η ενεργοποίηση και η παράλληλη λειτουργία δύο θέσεων εργασίας συστήματος ASE (AEGIS SITE EMULATOR), εισήγαγε νέους ορίζοντες εκμετάλλευσης των διατιθέμενων μέσων για τρέχουσες και μελλοντικές επιχειρησιακές απαιτήσεις.
Τον Μάρτιο του 2001 εγκαταστάθηκαν τα συστήματα ATC PALLAS (εικόνα RADAR της ΥΠΑ) και ERICSSON GROUND INTERFACE SYSTEM (EGIS) για τη διαχείριση του αερομεταφερόμενου ERIEYE RADAR SAAB 340h, ζωτικής σημασίας στις COMMAND & CONTROL ικανότητες.
Τον Ιούνιο του 2001, η 1η ΜΚΣΕ μετονομάστηκε σε 1ο ΚΕΠ (ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΕΡΙΟΧΗΣ) αναβαθμίζοντας ταυτόχρονα τον επιχειρησιακό και διοικητικό της ρόλο.
Τον Απρίλιο του 2002 το σύστημα CSI (CRC TO SAM INTERFACE) εγκαταστάθηκε για να διασυνδέσει το 1ο ΚΕΠ με τις πρόσφατα προμηθευμένες Μονάδες PATRIOT και CROTALLE καθώς και με τις πυροβολαρχίες των HAWK. Κατά συνέπεια οι ικανότητες Διοίκησης & Ελέγχου για μονάδες κατευθυνόμενων βλημάτων αποκτούν πλέον ρεαλιστική εφαρμογή.
Τον Νοέμβριο του 2002 η μονάδα εκσυγχρόνισε το σύστημα επικοινωνιών εδάφους – εδάφους και εδάφους – αέρος με νέο, σε μια προσπάθεια να καλυφθούν οι πολλαπλάσιες και αυξανόμενες ανάγκες για τις συγκεντρωμένες επικοινωνιακές απαιτήσεις.
Συγχρόνως οι νέες μονάδες τηλεχειρισμού των μακρινών ραδιοσυχνοτήτων εξασφάλισαν τον έλεγχο αεροσκαφών σε πολύ μεγαλύτερες αποστάσεις ακόμη και στα χαμηλά ύψη.
Τον Φεβρουάριο του 2003 το 1ο ΚΕΠ είναι ακόμα μια φορά στη μέση μιας μεγάλης φάσης εκσυγχρονισμού, με την πλήρη αντικατάσταση του ξεπερασμένου FGC (FIRST GENERATION CONSOLE) από ένα σύστημα το οποίο είναι η τελευταία λέξη της τεχνολογίας αποτελούμενο από θέσεις εργασίας Η/Υ τύπου SPARK με δύο οθόνες στην κάθε θέση και από έναν κεντρικό υπολογιστή με ιδιαίτερα αυξημένες δυνατότητες διασύνδεσης με δεκάδες μονάδες RADARS και ανταλλαγή πληροφοριών διευκρινισμένης Αεροπορικής Εικόνας με αυτές, ο οποίος συγκεντρώνει, επεξεργάζεται και παρέχει πληροφορίες σε κάθε μία θέση εργασίας για επιχειρησιακή εκμετάλλευση. Το σύστημα MASE (MULTI AEGIS SITE EMULATOR).
Τον Δεκέμβριο του 2003 το 1ο ΚΕΠ είναι ακόμα μια φορά αντιμέτωπο με μια νέα πρόκληση, την επιχειρησιακή αξιολόγηση του από το ΝΑΤΟ. Μια αξιολόγηση ιδιαίτερα σημαντική και δύσκολη αφού θα αποτελέσει την πρώτη αξιολόγηση του ΝΑΤΟ, σε επίπεδο Πτέρυγας, μονάδας της Πολεμικής Αεροπορίας.
Η πρόκληση είναι μεγάλη, οι απαιτήσεις πολλές και οι δυσκολίες φαντάζουν ανυπέρβλητες. Το αποτέλεσμα όμως και η υψηλή βαθμολογία που απέσπασε η μονάδα δικαιώνουν τους κόπους του προσωπικού και ανεβάζουν ακόμα υψηλότερα την υπόληψη της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας στο ΝΑΤΟ.
Τον Φεβρουάριο του 2005 το σύστημα ULS (Universal Link System Translator) εγκαταστάθηκε, για να διασυνδέσει το 1ο ΚΕΠ με το ιπτάμενο RADAR ΑΣΕΠΕ, τις φρεγάτες του Πολεμικού Ναυτικού και κατευθυνόμενα βλήματα PATRIOT, CROTALLE, HAWK συμβάλλοντας έτσι στην ολοκληρωμένη σύνθεση και ανταλλαγή πληροφοριών διευκρινισμένης Αεροπορικής Εικόνας και στόχων επιφανείας θέτοντας νέα πιο ρεαλιστικά δεδομένα στο πρότυπο Διοίκησης και Ελέγχου C4.
ΟΡΓΑΝΩΣΗ- ΣΥΝΘΕΣΗ.
Ξεκινώντας, από την σύνθεση των ΚΕΠ πρέπει να αναφέρουμε ότι είναι αυτοτελείς μονάδες και υπάγονταιστο Αρχηγείο Τακτικής Αεροπορίας με έδρα την Λάρισα. Ο αρχηγός ΑΤΑ ασκεί τον επιχειρησιακό έλεγχο και την τακτική διοίκηση που του έχει εκχωρηθεί από τον Α/ΓΕΕΘΑ και τον Α/ΓΕΑ. Το 1ο ΚΕΠ βρίσκεται Νοτιοανατολικά της Θεσσαλονίκης και είναι εγκατεστημένο στην υψηλότερη κορυφή του ΧΟΡΤΙΑΤΗ τον «ΚΙΣΣΟ» σε υψόμετρο 1203μ.
Απέχει από την πόλη της Θεσσαλονίκης 23 χιλιόμετρα. Το έμβλημα του 1ου ΚΕΠ απεικονίζει την Ελλάδα, μία Μονάδα RADAR, τρία αεροσκάφη Αεράμυνας που εξαπολύονται σαν κεραυνοί κατευθυνόμενα από την Μονάδα RADAR, μία Μονάδα Βλημάτων και ένα Ιπτάμενο RADAR κάτω από την σκέπη των φτερών ενός Αετού, ο οποίος προστατεύει το σύστημα Αεράμυνας της Χώρας μας. Στις εγκαταστάσεις του 1ου ΚΕΠ βρίσκεται το επιτελείο, οι Μοίρες εφοδιασμού, μεταφορών, συντήρησης εγκαταστάσεων, άμυνας φρούρησης, εξυπηρέτησης προσωπικού, συντήρησης κατευθυνόμενων βλημάτων και το Σμήνος Τ-Η. Συνολικά η διάρθρωση του ΚΕΠ πανελλαδικά έχει ως ακολούθως:
-
1ο ΚΕΠ με έδρα το όρος Χορτιάτη στην Θεσσαλονίκης.
-
2ο ΚΕΠ με έδρα το όρος Πάρνηθα στην Αθήνα.
-
3ο ΚΕΠ με έδρα τον Ζήρο στον νομό Λασιθίου στην Κρήτη.
ΑΠΟΣΤΟΛΗ- ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ.
Αποστολή των ΚΕΠ είναι η άρτια οργάνωση και η κάλλιστη αξιοποίηση του προσωπικού και των μέσων που του έχουν διατεθεί προκειμένου να εξασφαλίζεται η αδιάλειπτη διαβίβαση διευκρινισμένης αεροπορικής εικόνας στον υπεύθυνο Αεράμυνας της χώρας, η επιτυχής εκτέλεση των λειτουργιών αεράμυνας και η ως εκ τούτων επιτυχής έκβαση Εθνικών και συμμαχικών Διακλαδικών Επιχειρήσεων σύμφωνα με τα υφιστάμενα Σχέδια και το Αεροπορικό Δόγμα. Ειδικότερα το 1ο ΚΕΠ ευθύνεται για τα παρακάτω:
-
Τον έλεγχο του επιπέδου ετοιμότητας και ικανότητος των υφισταμένων μονάδων να εκτελέσουν την αποστολή τους
-
Την εκτίμηση της κρατούσης τακτικής κατάστασης και εκδήλωση των επιβαλλομένων ενεργειών
-
Την διεύθυνση έλεγχο και συντονισμό των διεξαγόμενων επιχειρήσεων Έρευνας – Διάσωσης, σύμφωνα με τα εθνικά σχέδια και στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων που του εκχωρούνται
-
Την αδιάλειπτη διαβίβαση της διευκρινισμένης αεροπορικής εικόνας στο ΕΚΑΕ
-
Την κατεύθυνση τον έλεγχο και τον συντονισμό των αεροπορικών αποστολών σύμφωνα με τις διαταγές από ΑΤΑ-ΕΚΑΕ
-
Τον συντονισμό των επιχειρήσεων των άλλων κλάδων των ΕΔ σύμφωνα με τις εκδοθείσες διαταγές
Επίσης, σε συνέχεια των παραπάνω τα ΚΕΠ είναι σε θέση να εκτελέσουν τις παρακάτω επιχειρησιακές λειτουργίες:
ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ
-
-
Αποκάλυψη και Παρακολούθηση
-
Διαχείριση Συστημάτων και Sensor.
-
ΕΡΜ / ΕΜCΟΝ
-
ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΗ
-
-
Ηλεκτρονική
-
Διαδικαστική
-
Οπτική
-
Flight Plans
-
ESM
-
ΔΙΑΒΙΒΑΣΗ
-
-
Μετάδοση Ιχνών
-
Δημιουργία και Διανομή Αεροπορικής Εικόνας.
-
RAP (Realtime Air Picture)
-
ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΠΕΙΛΗΣ
BATTLE MANAGEMENT
-
-
Έλεγχος – Διοίκηση (C2)
-
Παρακολούθηση Κατάστασης Συστημάτων / Όπλων
-
Weapon employment
-
Ανάθεση Στόχων
-
Τactical Battle Management Ops Functions
-
ΕΛΕΓΧΟΣ ΟΠΛΩΝ
-
-
ADF (Air Defense Fighter)
-
SAM – SHORAD – AAA
-
ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
-
-
COMAO (Composite Air Ops)
-
EW OPS (Electronic Warfare Ops)
-
AEW OPS (Airborne Early Warning Ops)
-
TASMO (Tactical Air Support of Maritime Ops)
-
AAR OPS (Air to Air Refueling Ops)
-
SAR / CSAR OPS (Search and Rescue / Combat Search and Rescue Ops)
-
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ.
Παρέχεται επί συνεχούς βάσεως εκπαίδευση στο επιχειρησιακό και τεχνικό προσωπικό της, ακολουθώντας τις διαταγές και τα ισχύοντα θεσμικά κείμενα της Π.Α. H εκπαίδευση αρχίζει από την στιγμή που κάποιος θα επιλέξει να γίνει ελεγκτής αεράμυνας, μετά τις εισαγωγικές εξετάσεις στην Σχολή Ικάρων.
Παλαιότερα, όσοι αδυνατούσαν να ανταπεξέλθουν στις υψηλές απαιτήσεις του Ιπτάμενου, η ΠΑ τους έκανε ελεγκτές αεράμυνας. Τα μαθήματα τα οποία διδάσκεται τόσο στο αρχικό επίπεδο εκπαίδευση όσο και μετέπειτα είναι τα ακόλουθα:
-
Γενικά Μαθηματικά
-
Γενική Φυσική
-
Χημεία
-
Εισαγωγή στην Σύγχρονη Φυσική
-
Διαστημική
-
Επιχειρησιακή Έρευνα
-
Γενική Ηλεκτροτεχνία
-
Αρχές Ηλεκτρονικών Συστημάτων
-
Αρχές Τηλεπικοινωνιών
-
Συστήματα Τηλεπικοινωνιών
-
Εισαγωγή στην Επιστήμη των Ηλεκτρονικών Υπολογιστών
-
Προγράμματα και Γλώσσες Ηλεκτρονικών Υπολογιστών
-
Μικροεπεξεργαστές
-
Αρχιτεκτονική Ηλεκτρονικών Υπολογιστών
-
Γραμμές Μεταφοράς – Μικροκύματα Κεραίες – Διάδοση
-
Συστήματα RADAR
-
Στατιστική – Λογισμός Πιθανοτήτων
-
Βλητική
-
Ηλεκτρονικός Πόλεμος
-
Ραδιοναυτιλιακά βοηθήματα
-
Ηλεκτρονικές Εφαρμογές Αεράμυνας
-
Αεροδυναμική
-
Αεροναυτιλία
-
Θεωρία και Εφαρμογές Κατεύθυνσης και Ελέγχου με RADAR MANUAL-NADGE
-
Θεωρία και Εφαρμογές Κατευθυνομένων Βλημάτων
-
Ψυχολογία – Ηγεσία
-
Στρατιωτική Ιστορία
-
Αεροπορική Ιστορία
-
Πολιτική Εθνικής Άμυνας – Αεροπορικό Δόγμα
-
Αεράμυνα – Επίγεια άμυνα Οπλισμός
-
Διοίκηση – Επιτελικά Καθήκοντα
-
Επιχειρήσεις Αεράμυνας
