Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε στη δημοσιότητα ένα ενημερωτικό έγγραφο σχετικά με τη συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας που επιτεύχθηκε με… ωδίνες στη συνάντηση κορυφής της περασμένης εβδομάδας.

Στο έγγραφο αυτό βγαίνουν στο φως οι ασάφειες και τα κενά της συμφωνίας, ιδίως στο θέμα της μετεγκατάστασης, από την Τουρκία σε κράτη-μέλη της Ε.Ε., των Σύρων που επιστρέφουν από τα ελληνικά νησιά.

Η συμφωνία των 28 με την Αγκυρα «επιστρέφει» στις δεσμεύσεις των κρατών-μελών στο πλαίσιο των συμπερασμάτων του Ιουλίου 2015, σύμφωνα με τις οποίες παραμένουν 18.000 θέσεις επανεγκατάστασης.

Επίσης, «επιστρέφει» στον εθελοντικό διακανονισμό που φιλοδοξεί για 54.000 πρόσθετες θέσεις.

Οι δεσμεύσεις αυτές, όμως, δεν τηρήθηκαν ποτέ και τα εθελοντικά σχέδια απέτυχαν οικτρά μέχρι σήμερα. Επιπλέον, παρά τη συμφωνία, υπάρχουν κυβερνήσεις χωρών (Ουγγαρία, Αυστρία, Σλοβακία, Πολωνία, Τσεχία) που δηλώνουν ανοιχτά ότι δεν πρόκειται να δεχτούν μετεγκαταστάσεις προσφύγων, ενώ άλλες (Φινλανδία, Δανία, Γαλλία, Χώρες της Βαλτικής…) σφυρίζουν αδιάφορα και παρατείνουν συνεχώς το κλείσιμο των συνόρων τους για λόγους ασφαλείας, εκμεταλλευόμενες την πρώτη ευκαιρία που τους παρουσιάζεται.

Επίσης, η συμφωνία αναφέρει ρητά ότι οι επιστροφές στην Τουρκία παράτυπων μεταναστών αφορούν τα άτομα που θα βρεθούν στην ελληνική επικράτεια μετά τις 20 Μαρτίου. Για όσους, όμως, βρίσκονται ήδη στην Ελλάδα δεν υπάρχει καμία αναφορά για την τύχη τους και συνεπώς θα παραμείνουν στη χώρα.

Τα βασικά σημεία του εγγράφου της Επιτροπής είναι τα εξής:

Η Ε.Ε. και η Τουρκία συμφώνησαν ότι:

❶ Oλοι οι νέοι παράτυποι μετανάστες που διέρχονται από την Τουρκία στα ελληνικά νησιά από τις 20 Μαρτίου 2016 θα πρέπει να επιστρέφονται στην Τουρκία. Αυτό θα συμβαίνει σε πλήρη συμφωνία με το ενωσιακό και διεθνές δίκαιο, άρα με αποκλεισμό κάθε είδους ομαδικών απελάσεων. Ολοι οι μετανάστες θα προστατεύονται σύμφωνα με τα σχετικά διεθνή πρότυπα και τηρουμένης της αρχής της μη επαναπροώθησης.

Οι μετανάστες που φτάνουν στα ελληνικά νησιά θα καταγράφονται δεόντως και τυχόν αιτήσεις ασύλου θα διεκπεραιώνονται ατομικά από τις ελληνικές αρχές δυνάμει της οδηγίας για τις διαδικασίες ασύλου, σε συνεργασία με την Υπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες.

Οι μετανάστες που δεν ζητούν άσυλο ή η αίτηση των οποίων κρίνεται αβάσιμη ή απαράδεκτη βάσει της ώς άνω οδηγίας θα επιστρέφονται στην Τουρκία.

Η Τουρκία και η Ελλάδα, με τη συνδρομή των θεσμικών οργάνων και οργανισμών της Ε.Ε., θα λάβουν τα αναγκαία μέτρα και θα συνάπτουν εφόσον απαιτείται διμερείς διακανονισμούς, περιλαμβανομένης και της παρουσίας Τούρκων αξιωματούχων στα ελληνικά νησιά και Ελλήνων αξιωματούχων στην Τουρκία από τις 20 Μαρτίου 2016. Η Ε.Ε. θα καλύψει τις δαπάνες των επιχειρήσεων επιστροφής παράτυπων μεταναστών.

❷ Για κάθε Σύρο που επιστρέφει στην Τουρκία από τα ελληνικά νησιά, ένας άλλος Σύρος θα πρέπει να επανεγκατασταθεί στην Ε.Ε. Η επανεγκατάσταση θα υλοποιηθεί, κατ’ αρχήν, με τήρηση των δεσμεύσεων που έχουν λάβει τα κράτη-μέλη στο πλαίσιο των συμπερασμάτων του Συμβουλίου της 20ής Ιουλίου 2015, σύμφωνα με τις οποίες παραμένουν 18.000 θέσεις επανεγκατάστασης.

Οι τυχόν περαιτέρω ανάγκες επανεγκατάστασης θα υλοποιούνται μέσω παρόμοιου εθελοντικού διακανονισμού έως του ανώτατου ορίου 54.000 πρόσθετων ατόμων.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτίθεται να προτείνει τροποποίηση στην απόφαση περί μετεγκατάστασης της 22ας Σεπτεμβρίου 2015, ώστε τυχόν δεσμεύσεις μετεγκατάστασης που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο του εν λόγω διακανονισμού να συμψηφίζονται με μη διατεθείσες θέσεις δυνάμει της απόφασης.

❸ Αναμένοντας την επιστροφή τους στην Τουρκία, οι παράτυποι μετανάστες μπορούν να παραμείνουν σε κλειστά κέντρα υποδοχής στα ελληνικά νησιά. Οι αιτούντες άσυλο θα φιλοξενηθούν σε ανοιχτά κέντρα υποδοχής στα ελληνικά νησιά.

❹ Η Τουρκία θα λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα με σκοπό να αποτρέψει το άνοιγμα νέων θαλάσσιων ή χερσαίων οδών παράνομης μετανάστευσης από την Τουρκία προς την Ε.Ε. και θα συνεργαστεί εν προκειμένω με τις γειτονικές χώρες καθώς και με την Ε.Ε.

❺ Η εφαρμογή του χάρτη πορείας για την ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων (βίζας) θα επισπευσθεί προκειμένου να αρθούν οι υποχρεώσεις θεώρησης για τους Τούρκους πολίτες το αργότερο έως τα τέλη Ιουνίου του 2016, με την προϋπόθεση ότι θα έχουν εκπληρωθεί όλα τα κριτήρια.

❻ Η Ε.Ε., σε στενή συνεργασία με την Τουρκία, θα επισπεύσει την εκταμίευση των 3 δισ. ευρώ που είχαν αρχικά εγκριθεί στο πλαίσιο της διευκόλυνσης για τους πρόσφυγες στην Τουρκία.

Οταν θα έχουν σχεδόν εξαντληθεί οι πόροι αυτοί και υπό την προϋπόθεση ότι οι ανωτέρω δεσμεύσεις έχουν εκπληρωθεί, η Ε.Ε. θα κινητοποιήσει συμπληρωματική χρηματοδότηση ύψους 3 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2018.

❼ Στο πλαίσιο της ενταξιακής διαδικασίας θα ανοίξει κατά τη διάρκεια της ολλανδικής προεδρίας το κεφάλαιο 33 και θα αρχίσουν προπαρασκευαστικές εργασίες για το άνοιγμα άλλων κεφαλαίων με επιταχυνόμενο ρυθμό.

❽ Παρέχεται σημαντική οικονομική ενίσχυση προς την Ελλάδα. Η Κομισιόν εκτιμά ότι το κόστος της πρακτικής εφαρμογής της συμφωνίας θα ανέλθει σε περίπου 280 εκατομμύρια ευρώ κατά τους επόμενους έξι μήνες. Και φροντίζει να υπενθυμίσει ότι από τις αρχές του 2015 η Ελλάδα έχει επωφεληθεί 181 εκατ. ευρώ υπό τη μορφή βοήθειας έκτακτης ανάγκης.

Για το 2016, η Επιτροπή αύξησε σημαντικά τον προϋπολογισμό βοήθειας έκτακτης ανάγκης και το συνολικό ποσό της χρηματοδότησης για την κρίση των προσφύγων ανέρχεται σήμερα σε 464 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 267 εκατ. ευρώ έχουν δεσμευτεί για την Ελλάδα.

Στις 2 Μαρτίου, η Επιτροπή πρότεινε για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης έκτακτη βοήθεια συνολικού ύψους 700 εκατ. ευρώ για τα επόμενα τρία χρόνια.πηγη