Σκληρό πάρε – δώσε (και κατ’ ακρίβειαν «ανατολίτικο παζάρι») βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη στο παρασκήνιο, σε ό,τι αφορά το Κυπριακό. Από την έκβαση του οποίου και θα εξαρτηθεί τελικά η τελευταία πράξη που έχει προγραμματισθεί για τις 9-12 Ιανουαρίου στη Γενεύη.

Σύμφωνα Τα Νέα, η Τουρκία (διά του τουρκοκύπριου κατοχικού ηγέτη) εκδηλώνει διάθεση παραχώρησης εδαφών, έναντι της ίσης νομής ομοσπονδιακών εξουσιών.

Ενώ ευθέως διεμήνυσε μέσω διαμεσολαβούντων διπλωματών ότι μόνο με την Αθήνα συζητά θέματα Εγγυήσεων και Ασφάλειας. Προειδοποιώντας ότι «τυχόν παρέλκυση θα δημιουργήσει κατάσταση αδιεξόδου» και κατάρρευση των διαδικασιών. Με ό,τι από μια τέτοια εξέλιξη θα αναπαραχθεί.

Πιο συγκεκριμένα, η Λευκωσία διά του προέδρου της Δημοκρατίας έχει προτείνει δεσμευτικά ότι:

1. Εφόσον επιστραφεί υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση η κωμόπολη Μόρφου (που αποτελεί αυτή τη στιγμή το μήλον της Εριδος για το Εδαφικό), δεν θα απαιτήσει να την εγκαταλείψουν όσοι την κατοικούν σήμερα. Δηλαδή Τουρκοκύπριοι και έποικοι.

2. Σε μια τέτοια περίπτωση, θα συναινέσει στην πάγια τουρκική αξίωση για «εκ περιτροπής προεδρία» (ως προς τη νομή δηλαδή της κεντρικής εξουσίας) κατά τρόπο που θα προσδιορισθεί κοινή συναινέσει. Και όπως αποκαλύπτουν καλά πληροφορημένες πηγές, αυτό σημαίνει: τρία χρόνια Ελληνας και δύο Τούρκος στην προεδρία.

Οι εγγυήσεις και ο φόβος

Ταυτόχρονα, η Αγκυρα έχει συναινέσει -υπό αυτές τις προϋποθέσεις των ελληνικών συμβιβαστικών θέσεων- σε περιορισμό των υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση εδαφών στο 29,5%. Με διάθεση ελαφράς διαφοροποιήσεως προς τα κάτω. Αλλά υπό την απόλυτη αίρεση -όπως αυτή διαβιβάστηκε χθες προς τους μεσολαβητές- ότι θα έχει επιλυθεί οριστικά το ζήτημα των Εγγυήσεων.

Οι οποίες, με βάση αυτά που η Αγκυρα έχει προσδιορίσει (ως sine qua non) προνοούν: α) Λειτουργικό σύστημα εγγυοδοσίας ως προς το τουρκοκυπριακό σκέλος της Ενωμένης Κυπριακής Ομοσπονδίας. β) Παραμονή «ικανοποιητικού μεγέθους» τουρκικών δυνάμεων για εύλογο χρόνο επί κυπριακού εδάφους, «μέχρι το νέο πολιτειακό μόρφωμα να αποβεί λειτουργικό»!

Αθήνα και Λευκωσία φοβούνται ακριβώς αυτό το μεταβατικό στάδιο. Καθότι ενώ η Κυπριακή Δημοκρατία ουσιαστικά θα έχει αναιρεθεί, σε περίπτωση που προκληθούν ανεπιθύμητα γεγονότα, η Κύπρος θα βρεθεί επί κενού. Με δύο ισότιμα κρατικά μορφώματα, τα οποία «θα έχουν διαζευχθεί». Είτε ειρηνικά είτε βίαια.

Και ακριβώς αυτό είναι τώρα το ζητούμενο. Που η Αγκυρα συναρτά προς μια ελληνοτουρκική συνεννόηση. Με διμερείς συνομιλίες τεχνοκρατών των δύο χωρών, αφού προηγηθεί συνάντηση υψηλού επιπέδου. Τσίπρα – Ερντογάν δηλαδή. Που να συμφωνήσουν πάνω σε κοινό πλαίσιο, μέσα στο οποίο οι αρμόδιοι των δύο πλευρών θα κινηθούν.

Οι προκλήσεις

Είναι από αυτές τις παρασκηνιακές διεργασίες που πηγάζουν οι εντεινόμενες προκλήσεις στον αιγαιωτικό χώρο (που προβλέπεται να κορυφωθούν τις επόμενες ημέρες) ως μέρος προαγόμενου εκβιαστικού στρατηγικού παιγνίου. Προκειμένου η Αθήνα να διαφοροποιήσει θέσεις «επί το ελαστικότερον».

Και προς αυτή την κατεύθυνση ενεργοποιούνται ήδη πιεστικές παρεμβάσεις από πλευράς συμμαχικού παράγοντος. Και κυρίως από τις ΗΠΑ. Προκειμένου να ολοκληρωθούν οι πρωτοβουλίες που ανελήφθησαν.

Στη βάση ενός κάπως διαφοροποιημένου σχεδίου Ανάν. Που όπως είπε πρόσφατα προς τον κύπριο πρόεδρο η αμερικανίδα υφυπουργός Εξωτερικών Βικτόρια Νούλαντ: «Εχουν επενδυθεί και μεγάλα ποσά και πολλή φαιά ουσία για το Σχέδιο, για να αφεθεί να καταλήξει στον κάλαθο των αχρήστων». Κι αυτό τα λέει όλα. Διερμηνεύοντας ταυτόχρονα τα τεκταινόμενα από πλευράς όσων παρεμβαίνουν για λύση.

Για λόγους προφανείς, ειδικότερα η Ουάσιγκτον επείγεται για κλείσιμο του προβλήματος λόγω των καταιγιστικών εξελίξεων στην περιοχή. Και ειδικότερα σε όσα συμβαίνουν στη Συρία, όπου η Μόσχα έχει πλέον «το πάνω χέρι». Ενώ δραματικές είναι και οι εξελίξεις στο Ιράκ. Κοντά δε σε αυτές, εκκρεμούν κρίσιμες διεργασίες για τα ενεργειακά κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου. Δηλαδή ολόκληρου του χώρου από Ισραήλ, έως Δωδεκάνησα και Κρήτη. Οπότε και προς αυτά συναρτώνται δρώμενα στα ελληνοτουρκικά.

Πρόκειται σαφώς για μάχη ως προς τη νομή (και διαδρομή) αυτού του τεράστιου υποθαλάσσιου πλούτου, που η αμερικανική στρατηγική δεν θέλει να αφήσει ανεξέλεγκτη και έρμαιο των περιφερειακών διαφορών και αντιπαραθέσεων. Αυτό το κατέστησαν ευθέως σαφές και προς τη Λευκωσία και προς την Αθήνα οι απεσταλμένοι της υπερδύναμης.  πηγη