ΒΑΛΕΤΑ ΑΠΟΣΤΟΛΗ. Ηταν ένα Eurogroup που διέφερε από τα άλλα. Κι αυτό γιατί πριν καν ξεκινήσει η συνεδρίαση το πρωί, στη Βαλέτα της Μάλτας, οι επικεφαλής των θεσμών είχαν ήδη συμφωνήσει με τους Ελληνες υπουργούς το πλαίσιο που θα τους επέτρεπε να επιστρέψουν στην Αθήνα και να ολοκληρώσουν τη συμφωνία. Την ίδια ώρα, η τελευταία, εκτός από την αντικειμενική της δυσκολία –αφήνει έναν λογαριασμό μέτρων ύψους περίπου 4 δισ. που θα επιβληθούν τα επόμενα δύο με τρία χρόνια– έχει και μία σειρά από σκοτεινά σημεία που μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο την οριστική της κατάληξη.

«Υπάρχουν πράγματα που θα στεναχωρήσουν όχι πρωτίστως τη διαπραγματευτική ομάδα, αλλά τον ελληνικό λαό» είπε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος στις δηλώσεις του μετά το Eurogroup, εξηγώντας πως «αυτό είναι στη φύση της κάθε συμφωνίας». Επί της αρχής περιλαμβάνει λήψη μέτρων ύψους 1% του ΑΕΠ στο κομμάτι των συντάξεων το 2019 και 1% του ΑΕΠ στο κομμάτι των φορολογικών το 2020.

Ενα από τα βασικά σκοτεινά σημεία έχει να κάνει με το γεγονός ότι το ΔΝΤ θα είναι αυτό που θα αποφασίσει, κατά τη λήξη του προγράμματος το 2018, το κατά πόσον η Ελλάδα έχει επιτύχει τον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους 3,5%. Σύμφωνα με δύο Ευρωπαίους αξιωματούχους, αν η Ελλάδα τον έχει πετύχει με βάση τα στοιχεία του ΔΝΤ, τότε τα μέτρα θα ληφθούν σε δύο έτη: ασφαλιστικά το 2019 και φορολογικά το 2020. Αν όχι, τότε τα μέτρα στον φορολογικό τομέα –τα οποία έχει αποφασιστεί πως θα τεθούν σε ισχύ το 2020– θα μεταφερθούν για το 2019. Το θέμα των διαφορετικών προβλέψεων μεταξύ του ΔΝΤ και των Ευρωπαίων ήταν το αγκάθι που δεν επέτρεπε να επιτευχθεί συμφωνία το προηγούμενο διάστημα.

Για να φτάσουμε στη Βαλέτα, πάντως, εξελίχθηκε ένα πλούσιο παρασκήνιο όλη την προηγούμενη εβδομάδα, ξεκινώντας από την Τρίτη το βράδυ στις Βρυξέλλες. Ηταν τότε που οι επικεφαλής των θεσμών από κοινού με τους Ελληνες υπουργούς, λίγο μετά τα μεσάνυχτα, κατάφεραν να θέσουν ένα πλαίσιο συμφωνίας, περίπου ίδιο με αυτό που συμφωνήθηκε την Παρασκευή στη Βαλέτα.

Ομως την Τετάρτη το πρωί ο Πόουλ Τόμσεν, επικεφαλής του ευρωπαϊκού τμήματος του ΔΝΤ, επικοινώνησε με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς λέγοντας ότι διατηρεί στο τραπέζι το ενδεχόμενο να ζητήσει την επιβολή των μέτρων το 2018 αντί του 2019, καθώς αμφισβητούσε την επίτευξη του στόχου πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% το 2018. Το θέμα πήρε μεγαλύτερες διαστάσεις, καθώς το ΔΝΤ είχε και την υποστήριξη του Βερολίνου, που επέμενε ότι για να συμφωνήσει σε οποιαδήποτε εκταμίευση, το Ταμείο και οι ευρωπαϊκού θεσμοί πρέπει να έχουν τις ίδιες προβλέψεις. Οι συζητήσεις πάγωσαν σε εκείνο το σημείο, για δύο 24ωρα, για να επιστρέψουν στο τραπέζι των συζητήσεων την Παρασκευή, πολύ νωρίς το πρωί και να συμφωνήσουν σε όλα τα μέτρα, αλλά και στην παραπάνω ρήτρα: ότι το ΔΝΤ θα αποφασίσει κατά πόσον έχουμε πετύχει τους στόχους μας το 2018.

Το δεύτερο δύσκολο σημείο έχει να κάνει με το γεγονός ότι η συζήτηση για χρέος δεν έγινε κατά τη διάρκεια του Eurogroup και δεν αναμένεται να γίνει πριν η ελληνική κυβέρνηση ψηφίσει όλα τα μέτρα από τη Βουλή. Δηλαδή θα πρέπει να περάσουν όλα τα δύσκολα μέτρα χωρίς να γνωρίζουν οι βουλευτές της κυβέρνησης τι θα πάρουν σε αντάλλαγμα στο χρέος. Συγχρόνως, σύμφωνα με δύο Ευρωπαίους αξιωματούχους υπάρχει μία κατ’ αρχήν συμφωνία όσον αφορά τους στόχους για το πρωτογενές πλεόνασμα μετά τη λήξη του προγράμματος και αυτό που συζητείται είναι ο δύσκολος στόχος διατήρησης του 3,5% για πέντε χρόνια μετά τη λήξη του προγράμματος. Αλλά αυτό αναμένεται να αποφασιστεί σε επίπεδο Eurogroup.

Οσον αφορά τα θετικά μέτρα που τόνιζε ο κ. Τσακαλώτος μετά τη λήξη του Eurogroup και περιλαμβάνουν διάθεση 3,6 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση της παιδικής φτώχειας, σχολικά γεύματα για 300.000 παιδιά, μέτρα για τις τρίτεκνες οικογένειες και άλλες πρωτοβουλίες κοινωνικού χαρακτήρα, αυτά θα εφαρμοστούν μόνο αν η Ελλάδα ξεπεράσει τον στόχο του 3,5%. Συγχρόνως, τα μέτρα που αφορούν μειώσεις στον ΕΝΦΙΑ και στον φόρο εισοδήματος θα τεθούν σε ισχύ μόνο το 2020 και εφόσον έχουν επιτευχθεί οι δημοσιονομικοί στόχοι.

Τα επόμενα βήματα είναι:

1. Η επιστροφή των θεσμών στην Αθήνα που αναμένεται μετά τις εαρινές συναντήσεις του ΔΝΤ στην Ουάσιγκτον, στις 21- 23 Απριλίου.

2. Η συμφωνία σε τεχνικό (επίπεδο staff level agreement).

3. Η ψήφιση των μέτρων από τη Βουλή.

4. Η συμφωνία στο ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων για μετά τη λήξη του προγράμματος.

5. Η συγκεκριμενοποίηση των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος. Μετά τα παραπάνω το ΔΝΤ θα πρέπει να αποφασίσει αν θα συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα και έπεται η έγκριση από τα ευρωπαϊκά κοινοβούλια για την εκταμίευση της δόσης προς την Ελλάδα.  πηγη