Το αντιαρματικό όπλο Carl Gustaf βρίσκεται σε υπηρεσία σε περισσότερες από 40 χώρες ανά την υφήλιο και στο πλαίσιο των εχθροπραξιών ανά τον πλανήτη την τελευταία εικοσαετία, έχει αποδείξει τις επιχειρησιακές του αρετές.

Σε ότι αφορά το σύστημα που βρίσκεται σε υπηρεσία στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις αφορά την έκδοση Μ2 και παρελήφθη υπό μορφή δωρεάς σε αριθμούς 2.000 μονάδων από τα αποθέματα του Γερμανικού Στρατού.

Η πλέον πρόσφατη εξέλιξη ήταν στα τέλη του περασμένου Μαίου όταν υπεγράφη μεταξύ της Γενικής Διεύθυνσης Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων (ΓΔΑΕΕ) και των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων (ΕΑΣ) σύμβαση για την προμήθεια 1.950 Οργάνων Νυχτερινής Παθητικής Σκόπευσης (ΟΝΥΠΑΣ) ενισχύσεως ειδώλου 3ης γενεάς για τα αντιαρματικά Carl Gustaf. Σε σχέση με το πρόγραμμα έγινε πολύ συζήτηση στον ειδικό τύπο αλλά και γενικότερα σε ιστοσελίδες που ασχολούνται με ζητήματα άμυνας και τεχνολογίας εάν τελικά η προμήθεια ΟΝΥΠΑΣ είναι η βέλτιστη επιλογή από την στιγμή που στα σκοπευτικά νυκτός έχουν επικρατήσει τα θερμικά διότι επιτυγχάνουν ευρύτερες αποστάσεις εντοπισμού και αποκάλυψης του στόχου.

Ωστόσο όλα αυτά μπορεί να έχουν σημασία για κάποια μεταγενέστερη έκδοση του συστήματος όπως η Μ4 διότι με βάση τα δραστικά βεληνεκή του Μ2 που αξιοποιεί επιχειρησιακά ο ΕΣ το ζήτημα του θερμικού συστήματος σκόπευσης είναι ελάσσονος σημασίας.

Το ζήτημα όμως της προμήθειας πυρομαχικών για τα Μ2 είναι μείζονος σημασίας διότι δεν αρκεί μόνο να βλέπεις τον εχθρό αλλά θα πρέπει να μπορείς και να τον εξουδετερώσεις.

Η παράμετρος αυτή είναι επιτακτική διότι το εν λόγω σύστημα είναι αποδεδειγμένης αξίας στο πεδίο της μάχης κατά αρμάτων αλλά και σε κάποιες περιπτώσεις και για άλλη χρήση. Είναι αυτονόητο ότι η δυνατότητα νυκτερινής σκόπευσης με τα κατάλληλα βλήματα θα δίδουν το πλεονέκτημα στον ευρύ πλαίσιο που αντιαρματικού αγώνα.

ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΑΝΑΓΚΗ

Όπως προαναφέρθηκε το Carl Gustaf Μ2 παρελήφθη από τον ΕΣ το 1995 αλλά χωρίς πυρομαχικά. Προκειμένου λοιπόν να επιχειρησιακή τους αξιοποίηση, στα τέλη Νοέμβριο του 1999 πραγματοποιήθηκαν δύο παραγγελίες για αντιαρματικά πυρομαχικά HEAT-551 με διατρητική ικανότητα 600 χλστ. ομοιογενούς χάλυβα (RHA).

Η πρώτη ανατέθηκε στην κατασκευάστρια εταιρεία Celsius/Bofors (πλέον Saab) και αφορούσε 4.400 βλήματα και η δεύτερη παραγγελία ύψους 27,4 εκατ. ευρώ είχε ανατεθεί στην τότε κρατική ΕΒΟ (πλέον ΕΑΣ) και αφορούσε περίπου 17.000 βλήματα. Στη δεύτερη παραγγελία η συμπαραγωγή έγινε στην Ελλάδα και οι παραδόσεις ολοκληρώθηκαν το 2005, ενώ της πρώτης παραγγελίας το 2001. Αξίζει δε να αναφερθεί ότι το 2002 υλοποιήθηκε και η προμήθεια 450 σκοπευτικών διοπτρών ημέρας από την τότε Bofors καθώς και η τροποποίηση των σκοπευτικών διαφραγμάτων των διοπτρών ώστε τα όπλα να μπορούν να βάλλουν τα πυρομαχικά HEAT-551.

Το ερώτημα λοιπόν για την πρόσφατη παραγγελία είναι το γιατί μαζί με τις διόπτρες δεν δόθηκε και πρόγραμμα για πυρομαχικά. Η λογική προστάζει, πως όταν αναβαθμίζεις τις επιχειρησιακές δυνατότητες ενός όπλου, είναι αυτονόητο ότι θα πρέπει να διαθέτει και μεγάλη επάρκεια σε βλήματα.

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ

Αν και σε ότι αφορά την ελληνική περίπτωση, η χρήση του Carl Gustav είναι καθαρά αντιαρματική, από τα διδάγματα του Αφγανιστάν, προέκυψε και άλλη μια χρήση του. Οι μονάδες των Rangers που εναλλάσσονταν χρησιμοποιούσαν το Α/Τ Carl Gustav Μ3 κατά των Ταλιμπάν διότι το μεγάλο του βεληνεκές, βοηθούσε στην προσβολή των ανταρτών σε ενέδρες που έστηναν στις περιπόλους.

Τα στελέχη των ΗΠΑ είχαν παρατηρήσει ότι οι αντάρτες από το 2010 γνώριζαν το πεπερασμένο βεληνεκές του φορητού οπλισμού των αντιπάλων τους, και προσπαθούσαν να τους κτυπούν σε ενέδρες, με ρωσικά κυρίως όπλα, πολυβόλα ή RPGs από αποστάσεις που τα αντίστοιχα φορητά όπλα των δευτέρων δεν τους έφταναν. Αυτό οδήγησε τις εποχούμενες περιπόλους να κινούνται με ειδικά τεθωρακισμένα αυτοκίνητα, για να προστατεύουν από ενέδρες με εκρηκτικά ενώ τα οχήματα έφεραν πολυβόλα 0,50 ή πολυβομβίδοβόλα που έχουν μεγάλο βεληνεκές.

Όμως για την άμεση αντίδραση πεζοπόρου τμήματος σε κακοτράχαλο έδαφος ή κατοικούμενες περιοχές ο τρόπο ήταν όλμοι των 60χιλ και αντιαρματικά μέσου βεληνεκούς, όπως είναι τα Carl Gustav Μ3, φυσικά σε συνδυασμό με χρήση ελεύθερου σκοπευτού. Στην λογική αυτή και με δεδομένο ότι ορισμένες περιοχές των βορειο-ανατολικών συνόρων που πριν από 50 χρόνια ήταν χωράφια τώρα είναι κατοικημένες περιοχές, το ενδεχόμενο μια αντιπαράθεσης σε όρους αστικού περιβάλλοντος δεν είναι απίθανο και στο πλαίσιο αυτό και το Carl Gustav μπορεί να αξιοποιηθεί ποικιλοτρόπως