Το σύστημα RM-70 (40 x 122mm) αποτελεί έκδοχο του σοβιετικού (ρωσικού) BM-21 Grad και αναπτύχθηκε από την Τσεχοσλοβακία το 1972. Ο εκτοξευτής φέρεται επί τροχοφόρου οχήματος Tatra-813 (8 x 8) και μπορεί να περιστρέφει κατά 180ο δεξιά ή αριστερά και 0ο/+55ο καθ’ ύψος. Η πυροδότηση μιας ρουκέτας ή μιας ομοβροντίας ρουκετών μπορεί να γίνει χειροκίνητα, κατόπιν προγραμματισμού ή από απόσταση με τηλεχειρισμό. Η υιοθέτηση του Tatra-813, έναντι του οχήματος Ural-375D των BM-21 Grad, επέτρεψε την ενσωμάτωση ενός νέου υδραυλικού αυτόματου συστήματος αναχορηγίας ρουκετών, χωρητικότητας 40 ρουκετών.

To 1991 η Ελλάδα αγόρασε από τη Γερμανία 158 εκτοξευτές RM-70 (από τα αποθέματα της πρώην Ανατολικής Γερμανίας), οι παραδόσεις των οποίων ξεκίνησαν και ολοκληρώθηκαν το 1994. Από τους 158 εκτοξευτές επιχειρησιακά αξιοποιήθηκαν μόνο οι 116, ενώ οι υπόλοιποι 42 χρησιμοποιήθηκαν εξ αρχής ως πηγή άντλησης ανταλλακτικών. Μαζί με τους 158 εκτοξευτές η Ελλάδα παρέλαβε και περί τις 205.000 ρουκέτες διαφόρων τύπων μέγιστου βεληνεκούς 20,75 χιλιομέτρων.

Τα συστήματα, τα οποία υπηρετούν στον Ελληνικό Στρατό (ΕΣ) εδώ και 26 χρόνια, έχουν αφήσει άριστες εντυπώσεις. Πρόκειται για όπλα «άρνησης περιοχής»: Η συγκεντρωτική βολή ενός RM-70 (40 ρουκέτες) καλύπτει μια επιφάνεια εμβαδού 30.000 τετραγωνικών μέτρων, η οποία «βομβαρδίζεται» με πυρ ίσο με το πυρ 256 κιλών εκρηκτικής ύλης! Με 25% αλληλοεπικάλυψη περιοχής μια μοίρα RM-70 (18 εκτοξευτές, 720 ρουκέτες) καλύπτει μια επιφάνεια εμβαδού 405.000 τετραγωνικών μέτρων (όσο ο Λόφος του Λυκαβηττού περίπου!) με 4.608 κιλά εκρηκτικής ύλης. Το RM-70 είναι ένα πολύτιμο οπλικό σύστημα πραγματικής αποτροπής, το οποίο αναμένεται να παραμείνει σε υπηρεσία για πολλά ακόμα χρόνια, κυρίως λόγω της οικονομικής δυσκολίας της χώρας να αγοράσει νέα οπλικά συστήματα. Το θετικό είναι ότι στη διεθνή αγορά υπάρχουν αρκετές προτάσεις αναβάθμισης του RM-70 με πραγματικό μικρό κόστος, κυρίως από χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ.

Η Τσεχία, έχει αναπτύξει δύο πακέτα αναβάθμισης: To RM-70/85 και το RM-70 Modular. Το πακέτο RM-70/85 έχει δύο διαμορφώσεις. Η βασική (RM-70/85) αφορά στην αντικατάσταση του οχήματος-φορέα Tatra-813 με το νεότερο T815VPR-9.1R (8 x 8) της Tatra, το οποίο είναι περισσότερο θωρακισμένο, για την προστασία του πληρώματος, ενώ ενσωματώνει ισχυρότερο κινητήρα 265 ίππων για τη βελτίωση των επιδόσεων κίνησης. Εναλλακτικά προσφέρεται και το όχημα T815-7 της Tatra με κινητήρα ισχύος 362 ίππων (διαμόρφωση RM-70 Vampir). Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για προτάσεις μερικής αναβάθμισης, αλλά όχι της μαχητικής ικανότητας του συστήματος, η οποία παραμένει αμετάβλητη.

Η δεύτερη διαμόρφωση (RM-70/85M) είναι ευρύτερη και αφορά στην εγκατάσταση νέου συστήματος ελέγχου πυρός, νέου συστήματος πλοήγησης και προσδιορισμού θέσης, νέου συστήματος αυτόματης διάγνωσης βλαβών και νέων συστημάτων επικοινωνιών αυτόματης και αυτοματοποιημένη λήψης/διαβίβασης από και προς τον εκτοξευτή, άλλους εκτοξευτές και στα ανώτερα κλιμάκια διοίκησης. Το νέο σύστημα ελέγχου πυρός αποτελείται από ηλεκτρονικό υπολογιστή ανοιχτής αρχιτεκτονικής (για την πιθανότητα μελλοντικής αναβάθμισης) με έγχρωμη οθόνη, πληκτρολόγιο και λειτουργικό σύστημα Windows. Από την άλλη το νέο σύστημα πλοήγησης και προσδιορισμού θέσης βελτιώνει τις διαδικασίες προσανατολισμού του εκτοξευτή, ενώ παρέχει στο σύστημα ελέγχου πυρός δεδομένα θέσης του στόχου.

Η δεύτερη έκδοση (RM-70 Modular) περιλαμβάνει όλες τις τροποποιήσεις του πακέτου RM-70/85M συν την πιστοποίηση δυνατότητας βολής έξι ρουκετών Μ-26 διαμετρήματος 227mm και βεληνεκούς 32 χιλιομέτρων. Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο αριθμός των σωλήνων διαμετρήματος 122mm μειώνεται από τους 40 στους 28. Με το πακέτο αναβάθμισης Modular το RM-70 ουσιαστικά μετατρέπεται σ’ ένα σύστημα ανάλογο του M-172 HIMARS (6 x 227mm). Η έκδοση RM-70 Modular άρχισε να αναπτύσσεται το 2000 και αποτελεί προϊόν συνεργασίας της Τσεχίας με τη Γερμανία (τα πρώτα αναβαθμισμένα RM-70 παραδόθηκαν στην Τσεχία το 2005). Επιπλέον τροποποιήσεις αφορούν στην υποδομή της εξέδρας εκτόξευσης και στην εγκατάσταση νέου υδραυλικού συστήματος σταθεροποίησης. Το πρόγραμμα αναβάθμισης των 26 RM-70 της Τσεχίας στο επίπεδο RM-70 Modular κόστισε $ 23.400.000, δηλαδή $ 900.000 ανά εκτοξευτή, κόστος απολύτως εντός των ελληνικών δυνατοτήτων, ακόμα και σ’ αυτή τη δύσκολη οικονομικά συγκυρία (με προσαρμογή και αναγωγή της τιμής στο 2017, ένα πρόγραμμα αναβάθμισης των 116 ελληνικών RM-70 θα κόστιζε περί τα $ 130.825.000).

Εκτός της Τσεχίας, η Πολωνία, η Γεωργία και η Σερβία έχουν αναπτύξει τα δικά τους πακέτα αναβάθμισης, τα οποία έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον και χαμηλό κόστος. Η Πολωνία έχει αναπτύξει την έκδοση WR-40 Langusta (40 x 122mm) μέγιστου βεληνεκούς 42 χιλιομέτρων. Το πρόγραμμα αναβάθμισης 32 συστημάτων BM-21 Grad στο επίπεδο WR-40 Langusta ξεκίνησε το 2007 και ολοκληρώθηκε το 2010 με κόστος ανά μονάδα $ 1.260.000, σύμφωνα με δημογραφικές πληροφορίες από την Πολωνία (με προσαρμογή και αναγωγή της τιμής στο 2017, ένα πρόγραμμα αναβάθμισης των 116 ελληνικών RM-70 θα κόστιζε περί τα $ 172.500.000).

Η Γεωργία έχει αναπτύξει την έκδοση RS-122 (40 x 122mm) μέγιστου βεληνεκούς 45 χιλιομέτρων. Η ανάπτυξη της ξεκίνησε το 2011 και ολοκληρώθηκε το 2012. Τέλος, η Σερβία έχει αναπτύξει το πακέτο αναβάθμισης LRSVM Morava, μέγιστου βεληνεκούς 40 χιλιομέτρων, το οποίο είναι ευέλικτης αρχιτεκτονικής έτσι ώστε να μπορεί να εφαρμοστεί στα συστήματα M-63 Plamen (32 x 128mm, σε υπηρεσία και από την Κύπρο), Μ-77 Oganj (32 x 128mm) και ΒΜ-21 Grad (40 x 122mm). Η ανάπτυξη του LRSVM Morava ξεκίνησε το 2011 και ολοκληρώθηκε το 2014.

Είναι σαφές ότι όλες οι προτάσεις αναβάθμισης του RM-70 είναι ενδιαφέρουσες και με χαμηλό κόστος. Μπορούν, χωρίς αμφιβολία, να βελτιώσουν σημαντικά την επιχειρησιακή αξία των RM-70 για τα επόμενα 15-20 χρόνια. Στην πράξη ο ΕΣ θα αναβαθμίσει με χαμηλό κόστος (σε σχέση με την απόδοση της δαπάνης) την «ραχοκοκαλιά» του πυραυλικού του πυροβολικού και έτσι θα μπορεί να σχεδιάσει το μέλλον με μεγαλύτερη άνεση χρόνου. πηγη