Ο Ελληνικός Στρατός (ΕΣ) διατηρεί σε υπηρεσία 36 πολλαπλούς εκτοξευτές πυραύλων M-270 MLRS (Multiple Launch Rocket System) και 153 πυραύλους MGM-140 Block I ATACMS (Army Tactical Missile System). Αμφότερα τα συστήματα αποκτήθηκαν στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’90 και αποτελούν το βαρύ πυροβολικό του ΕΣ.
Το 1994, ο ΕΣ προμηθεύτηκε 18 συστήματα Μ-270. Η παράδοσή τους έγινε σε δύο παρτίδες με την πρώτη παρτίδα των εννέα συστημάτων να παραδίδεται στις αρχές του 1996, ενώ τα υπόλοιπα εννέα συστήματα παραδόθηκαν στα μέσα του 1997. Τα 18 συστήματα Μ-270 εξόπλισαν την 193η Μοίρα Πολλαπλών Εκτοξευτών Πυραύλων (193 ΜΠΕΠ). Στις 22 Σεπτεμβρίου 1998 η Ελλάδα προχώρησε στην παραγγελία 18 επιπλέον συστημάτων M-270, τα οποία εντάχθηκαν στην 194 ΜΠΕΠ. Κάθε ΜΠΕΠ αποτελείται από μια Πυροβολαρχία Διοίκησης και τρις Πυροβολαρχίες Βολής. Η κάθε Πυροβολαρχία Βολής αποτελείται από τον Ουλαμό Διοίκησης και δύο Ουλαμούς Βολής. Κάθε Ουλαμός Βολής εξοπλίζεται με τρις εκτοξευτές Μ-270 και τέσσερα οχήματα μεταφοράς πυρομαχικών Μ-985 Oshkosh HEMTT.

Συνολικά κάθε ΜΠΕΠ διαθέτει 18 εκτοξευτές M-270, 24 οχήματα Μ-985 Oshkosh HEMTT και 11 Κέντρα Διεύθυνσης Πυρός (ΚΔΠ) Μ-577Α2 CPC (Command Post Carrier). Το απόθεμα των 153 βλημάτων MGM-140 Block Ι του ΕΣ δημιουργήθηκε μετά από τρεις διαδοχικές παραγγελίες, στις 23 Απριλίου 1996 (41 βλήματα με κόστος $ 28,6 εκ), στις 11 Οκτωβρίου 1997 (31 βλήματα με κόστος $ 31 εκ) και στις 22 Σεπτεμβρίου 1998 (81 βλήματα με κόστος $ 105,3 εκ). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα δύο από τα 153 βλήματα είναι εκπαιδευτικά και δεν φέρουν πολεμική κεφαλή. Επίσης θα πρέπει να σημειώσουμε ότι κάθε ΜΠΕΠ έχει στην διάθεση της και από ένα σύστημα συλλογής και επεξεργασίας μετεωρολογικών δεδομένων τύπου Vaisala. Από την άλλη πλευρά η Τουρκία διαθέτει 12 εκτοξευτές Μ-270 και 72 βλήματα MGM-140 Block I αν και η αρχική πρόθεση της Τουρκίας ήταν να κατασκευάσει εγχώρια, κατόπιν αδείας βέβαια, 150 M-270 και τουλάχιστον 300 βλήματα MGM-140!
M-270 MLRS
Το M-270 και οι εκδόσεις του, M-270A1 και HIMARS (High Mobility Artillery Rocket System), είναι συστήματα υψηλής ευκινησίας, πολλαπλής εκτόξευσης ρουκετών και τακτικών πυραύλων εδάφους-εδάφους. Ο εκτοξευτής του M-270 προέρχεται, σχεδιαστικά, από το τεθωρακισμένο όχημα Bradley Μ2 και μπορεί να εκτοξεύσει 12 ρουκέτες Μ-26/-26A1/-26A2, 12 ρουκέτες XM-30 GMLRS (Guided MLRS)/-30 GUMLRS (Guided Unitary MLRS), 12 ρουκέτες AT-2 Scarmin (αντιαρματικές νάρκες, ανάπτυξης και παραγωγής Δυτικής Γερμανίας) ή δύο τακτικούς πυραύλους MGM-140. Μέχρι σήμερα έχουν παραχθεί άνω των 1.000 συστημάτων για λογαριασμό των ΗΠΑ (857 συστήματα) και 13 άλλων κρατών (Μπαχρέιν, Δανία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ισραήλ, Ιταλία, Ιαπωνία, Ιορδανία, Νότιος Κορέα, Ολλανδία, Νορβηγία, Τουρκία και Μεγάλη Βρετανία).
Η μαζικότερη χρήση του Μ-270 έγινε κατά την επιχείρηση “Desert Storm”, το 1991, στην οποία οι ΗΠΑ και η Μεγάλη Βρετανία εκτόξευσαν συνολικά 10.000 ρουκέτες M-26 και 32 πυραύλους MGM-140 Block-1. Τα διδάγματα από την επιχείρηση “Desert Storm” οδήγησαν στην ανάπτυξη της βελτιωμένης έκδοσης του Μ-270 (M-270A1 και, αργότερα, HIMARS και στην ανάπτυξη βελτιωμένων πυρομαχικών (M-26A1/-26A2 και ΧΜ-30 GMLRS/-30 GUMLRS).
Η ιστορία του Μ-270 αρχίζει στις 12 Δεκεμβρίου 1975 όταν ο Αμερικανικός Στρατός (US Army) εξέφρασε το ενδιαφέρων του για το πρόγραμμα GSRS (General Support Rocket System). Τον Μάρτιο 1976 το συμβόλαιο για την μελέτη ανάπτυξης της επιχειρησιακής αντίληψης (Concept Definition Study = CDS) ανέλαβαν, από κοινού, οι εταιρίες Boeing Aerospace Co., Vought Corp., Martin Marietta Corp., Emerson Electric Co. και Northrop Corp.
Στις 14 Φεβρουαρίου 1977 ο US Army ανακοίνωσε ότι ενδιαφέρεται για ένα σύστημα, του οποίου η ρουκέτα θα φέρει την πολεμική κεφαλή διπλού ρόλου Μ-42 ενώ θα μπορεί να εκτοξεύσει και νάρκες (αντιαρματικές και κατά προσωπικού). Στις 16 Σεπτεμβρίου 1977 οι εταιρίες Boeing Co. και Vought Corp. απέσπασαν συμβόλαια για την σχεδίαση και ανάπτυξη πρωτοτύπων, τα οποία θα διαγωνίζονταν μεταξύ τους. Η ικανότερη σχεδίαση θα κέρδιζε το συμβόλαιο αρχικής παραγωγής.
Ο σχετικός διαγωνισμός άρχισε στις 5 Δεκεμβρίου 1977 και ολοκληρώθηκε στις 29 Απριλίου 1980 με την επιλογή της Vought Corp. ως αναδόχου εταιρίας του προγράμματος. Εντωμεταξύ, τον Ιούλιο 1979 οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ, της Γαλλίας, της Δυτικής Γερμανίας και της Μεγάλης Βρετανίας υπέγραψαν Μνημόνιο Κατανόησης (Memorandum of Understanding = MOU) για την από κοινού ανάπτυξη και παραγωγή του συστήματος M-270 MLRS, όπως είχε μετονομαστεί το πρόγραμμα GSRS στις 16 Νοεμβρίου 1979. Στις 29 Ιουλίου 1982 στο πρόγραμμα εισήλθε και η Ιταλία.
Τον Μάιο 1980 η υπηρεσία DSARC III (Defence System Acquisition Review Council III) ανακοίνωσε ότι οι φάσεις ανάπτυξης και παραγωγής χαμηλού ρυθμού θα διεξάγονταν ταυτόχρονα! (σύμφωνα με την μέχρι τότε πρακτική πρώτα ολοκληρωνόταν η φάση της ανάπτυξης και μετά ακολουθούσε η φάση της παραγωγής χαμηλού ρυθμού). Αμέσως μετά την ανακοίνωση της DSARC III η Vought Corp. έλαβε τρία συμβόλαια για την ολοκλήρωση της ανάπτυξης, την προετοιμασία της βιομηχανικής παραγωγής και την έναρξη παραγωγής χαμηλού ρυθμού.
Τον Ιανουάριο 1982 η Vought Corp. παρέδωσε τους πρώτους φορείς εκτόξευσης (SPLL = Self-Propelled Loader Launcher) ενώ η πρώτες βολές με πραγματικά πυρά εκτελέστηκαν στις 10 Φεβρουαρίου 1982. Οι επιχειρησιακές δοκιμές ολοκληρώθηκαν με επιτυχία στις 4 Φεβρουαρίου 1983 και στις 31 Μαρτίου 1983 η πρώτη πυροβολαρχία M-270 αναπτύχθηκε στο Fort Riley του Kansas. Λίγο αργότερα, στις 14 Απριλίου 1983, το αμερικανικό Υπουργείο Άμυνας ενέκρινε την έναρξη μαζικής παραγωγής του συστήματος. Στις 27 Ιουλίου 1989 άρχισαν να παραδίδονται τα πρώτα συστήματα M-270 με δυνατότητα εκτόξευσης πυραύλων MGM-140. Λίγο μετά το τέλος της επιχείρησης “Desert Storm”, τον Νοέμβριο 1991, ξεκίνησε η ανάπτυξη της βελτιωμένης έκδοσης M-270A1, η οποία ολοκληρώθηκε το 1993 οπότε και τερματίστηκε η παραγωγή της βασικής έκδοσης M-270 (27 Ιουλίου 1993). Τέλος, τον Φεβρουάριο 1996 άρχισε η διαδικασία ανάπτυξης της έκδοσης HIMARS.
Το ολοκληρωμένο σύστημα MLRS αποτελείται από τον εκτοξευτή Μ-270 SPLL, το ΚΔΠ M-577A2 CPC και το όχημα μεταφοράς πυρομαχικών M-985 Oshkosh (8 x 8) ΗΕΜΤΤ ωφέλιμου φορτίου δέκα τόνων, με γερανό ανυψωτικής ικανότητας 2,5 τόνων, και δυνατότητα μεταφοράς τεσσάρων κάλαθων των έξι ρουκετών έκαστος. Επίσης το M-985, μπορεί να σύρει ένα trailer τύπου M-989A1 με δυνατότητα μεταφοράς οκτώ κάλαθων των έξι ρουκετών έκαστος. Το όχημα M-985 Oshkosh (8 x 8) φέρει κινητήρα ισχύος 400 ίππων.
Ο εκτοξευτής Μ-270 SPLL υπηρετείτε από τρία άτομα (αρχηγός στοιχείου, πυροβολητής και οδηγός) και μπορεί να εκτοξεύσει 12 ρουκέτες (δυο κάλαθοι των έξι ρουκετών έκαστος) ή δύο πυραύλους MGM-140. Ο εκτοξευτής M-270 SPLL αποτελείται από τον φορέα οχήματος Μ-993, το μηχανικό σύστημα εκτόξευσης M-269 LLM (Launch Loader Module), τον κάλαθο ρουκετών LPC (Launch Pod Container) ή το σύστημα εκτόξευσης GMLA (Guided Missile Launch Assemblies) και το σύστημα ελέγχου πυρός. Όπως προείπαμε ο φορέας οχήματος Μ-993 βασίζεται στο τεθωρακισμένο όχημα Bradley M2 (κατασκευής της United Defense). Οι διαστάσεις και τα τεχνικά χαρακτηριστικά του Μ-993 παρουσιάζονται στον σχετικό πίνακα.
Βάρος (κενό) |
14.496 κιλά |
Μέγιστο μεταφερόμενο βάρος |
10.872 κιλά |
Μεταφερόμενη ποσότητα καυσίμου |
616,14 λίτρα |
Ολικό μήκος |
6,97 μέτρα |
Ύψος (χωρίς τις κεραίες επικοινωνιών) |
2,59 μέτρα |
Ολικό πλάτος |
2,97 μέτρα |
Μέγιστος ρυθμός ανεφοδιασμού |
189 λίτρα / λεπτό |
Εμβαδόν χώρου φόρτωσης-εκφόρτωσης |
3,96 x 2,97 μέτρα |
Αερομεταφορά |
Από αεροσκάφος C-141 ή μεγαλύτερο |
Κινητήρας |
Cummins VTA-903T(4 κυλίνδρων, πετρελαίου) |
Όγκος κινητήρα |
14.797 κυβικά εκατοστά |
Ισχύς κινητήρα |
500 ή 600 ίπποι |
Σύστημα μετάδοσης της κίνησης |
GE HMPT-500-3 (υδρομηχανικού τύπου) |
Τύπος φρένων |
Δισκόφρενα |
Μέγιστη ταχύτητα σε ξηρά |
64 km/h |
Μέγιστη ταχύτητα σε κλίση εδάφους 10% |
26 km/h |
Επιτάχυνση 0-48 km/h |
20 δευτερόλεπτα |
Ακινητοποίηση 32-0 km/h |
8,5 μέτρα |
Εμβέλεια |
483 km |
Ανάβαση |
Σε έδαφος με κάθετη κλίση έως 60% |
Κίνηση |
Σε έδαφος με πλευρική κλίση έως 40% |
Υπέρβαση εμποδίου |
Ύψους έως 76 εκατοστά |
Διέλευση κολλήματος |
Πλάτους 2,31 μέτρων |
Διέλευση υδάτινου κολλήματος |
Βάθους 1,02 μέτρων |
Τροχοί |
Έξι σε κάθε πλευρά. Χαλύβδινοι τροχοί με διάμετρο 61 εκατοστά και πλάτος 10 εκατοστά. Κάθε πλευρά διαθέτει τρία συστήματα απορρόφησης κραδασμών. Η δεξιά ερπύστρια διαθέτει 88 ελαστικά πέλματα ενώ η αριστερή 89. |
Ύψος ερπύστριας |
15 εκατοστά |
Πλάτος ερπύστριας |
53 εκατοστά |
Παροχή ηλεκτρικής ενέργειας |
300 A (Amperes), 28 Volt DC, τέσσερις μπαταρίες ισχύος 12 Volt DC έκαστη (τύπου 6TL) με δυνατότητα παραγωγής 100 Α / ώρα |
Θωράκιση |
Αλουμίνιο 5083 |
Υαλοπίνακες |
Διαφανείς, αλεξίσφαιροι με μεταλλικά προστατευτικά |
Σύστημα προστασίας από ΡΒΧ ουσίες |
Ναι |
Χρόνος εκτόξευσης 12 ρουκετών |
Ένα λεπτό |
Χρόνος εκτόξευσης δύο πυραύλων |
20 δευτερόλεπτα |
Η βελτιωμένη έκδοση M-993A1 διατηρεί τα τεχνικά χαρακτηριστικά που αναφέρονται στον πίνακα αλλά ενσωματώνει και το σύστημα IEDB (Improved Electrical Distribution Box), το οποίο περιλαμβάνει δίαυλο δεδομένων (1553 Data Bus), Ι/Ο σύστημα παρακολούθησης διαβιβάσεων, διαγνωστικό σύστημα και ικανότητα προγραμματισμού και επαναπρογραμματισμού.
Το μηχανικό σύστημα εκτόξευσης M-269 LLM έχει δυνατότητα ανύψωσης σε τόξο 60ο και περιστροφής 193ο δεξιά και αριστερά του διαμήκη άξονα. H βελτιωμένη έκδοση M-270A1 ενσωματώνει το σύστημα ILMS (Improved Launcher Mechanical System). Ο κάλαθος ρουκετών LPC έχει διαστάσεις (μήκος x πλάτος x ύψος) 4,1 μέτρα x 1 μέτρο x 83,7 εκατοστά και βάρη 396 κιλά άδειο και 2.270 κιλά με έξι ρουκέτες Μ-26 ή 1.975 κιλά με έξι αντιαρματικές νάρκες AT-2 Scarmin.
To σύστημα ελέγχου πυρός ελέγχει όλες τις παραμέτρους της βολής. Ενσωματώνει το σύστημα αναφοράς σταθερότητας SRP (Stabilisation Reference Package), το σύστημα PDS (Position Determining System) για τον εντοπισμό της θέσεως του συστήματος ανά πάσα στιγμή, το σύστημα τοπογραφίας EPLSS (Enhanced Precision Land Survey System) για τον προσδιορισμό θέσεων και εξαγωγή συντεταγμένων βολής καθώς και το σύστημα επικοινωνιών SINCGARS FM. Το σύστημα επικοινωνίας ενσωματώνει κρυπτοσυσκευή και δυνατότητα ψηφιακής ή φωνητικής επικοινωνίας.
Το βεληνεκές του ανέρχεται στα 40 km ή στα 70 km εφόσον χρησιμοποιηθεί η κεραία OE-254. H βελτιωμένη έκδοση M-270A1 ενσωματώνει βελτιωμένο σύστημα ελέγχου πυρός (IFCS = Improved Fire Control System). Το σύστημα IFCS ενσωματώνει ηλεκτρονικά συστήματα τελευταίας τεχνολογίας, περιορίζει τον χρόνο ανταπόκρισης του εκτοξευτή σε ποσοστό 83% (άρα αυξάνει και την επιβιωσημότητα του συστήματος αφού παραμένει εκτεθειμένο σε πυρά αντί-πυροβολικού για μικρότερο χρόνο), περιορίζει τα λειτουργικά κόστη σε ποσοστό 38% και επιτρέπει την χρήση των βελτιωμένων πυρομαχικών. Ειδικότερα ενσωματώνει νέα οθόνη ελέγχου με ενσωματωμένο video, βελτιωμένο και εμπλουτισμένο με νέες λειτουργίες πληκτρολόγιο, σκληρό δίσκο χωρητικότητας 1 GB (η έκδοση M-270 έχει σκληρό δίσκο χωρητικότητας 500 MB) και σύστημα GPS / INS (Global Positioning System / Inertial Navigation System).
Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ (ΕΣ) ΔΙΑΤΗΡΕΙ ΣΕ ΥΠΗΡΕΣΙΑ 36 ΠΟΛΛΑΠΛΟΥΣ ΕΚΤΟΞΕΥΤΕΣ ΠΥΡΑΥΛΩΝ M-270 MLRS.
To ΚΔΠ M-577A2 CPC είναι μια έκδοση του τεθωρακισμένου οχήματος M-113. Κάθε ΚΔΠ έχει ως αποστολή την ανάλυση του στόχου, την εξαγωγή πρότασης για τον αριθμό των απαιτούμενων βλημάτων που χρειάζονται για την καταστροφή του στόχου, την ανάλυση όλων των γεωγραφικών και μετεωρολογικών δεδομένων της στιγμής και την εξαγωγή πρόταση για τον τύπο πυρομαχικών που θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί.
Ο εκτοξευτής M-270 έχει τη δυνατότητα να εκτοξεύσει σειρά πυρομαχικών αλλά και πυραύλων με διαφορετικές επιχειρησιακές δυνατότητες με στόχο την βέλτιστη δυνατή αξιοποίηση του συστήματος στο πεδίο της μάχης. Οι ρουκέτες χρησιμοποιούνται κυρίων κατά συγκεντρωμένου προσωπικού ή τεθωρακισμένων και μηχανοκίνητων δυνάμεων ενώ τα βλήματα MGM-140 κατά σταθερών στόχων μεγάλης στρατηγικής σημασίας όπως στρατιωτικές εγκαταστάσεις, κέντρα διοικήσεως κ.α. Συνοπτικά το σύστημα μπορεί να εκτοξεύσει τους εξής τύπους πυρομαχικών:
-
Ρουκέτες Μ-26 με ελάχιστο βεληνεκές 10 km και μέγιστο 32,2 km. Κάθε ρουκέτα φέρει πολεμική κεφαλή με 644 βομβίδια κοίλου γεμίσματος Μ-77 DPICM (Dual-Purpose Improved Conventional Munitions) η οποία μπορεί να διαπεράσει θωράκιση μήκος 6,34-10,15 εκατοστών. Κατά προσωπικού η διάμετρος δράσης κάθε ρουκέτας είναι τα τέσσερα μέτρα. Η άφεση των βομβιδίων από τον πυροσωλήνα Μ-445 γίνεται 700 μέτρα πάνω από τον στόχο. Οι 12 ρουκέτες καλύπτουν έκταση εμβαδού 5.000 τετραγωνικών μέτρων στα 10 km, 15.000 τετραγωνικών μέτρων στα 20 km ή 40.000 τετραγωνικών μέτρων στα 31,8 km. Στο μέγιστο βεληνεκές η πιθανότητα κυκλικού σφάλματος (CEP = Circular Error Probability). Το μήκος της ρουκέτας Μ-26, όπως και όλων των άλλων εκδόσεων, είναι 3,94 και όλες οι ρουκέτες ανήκουν στο διαμέτρημα των 227mm. Το βάρος της είναι 306 κιλά ενώ το βάρος των ρουκετών νεότερων εκδόσεων είναι 296 κιλά. Η διάρκεια ζωής της ρουκέτας M-26 είναι τα 20 χρόνια.
-
Ρουκέτα αυξημένου βεληνεκούς M-26A1/-26A2 ERR (Extended Range Rocket) με ελάχιστο βεληνεκές 8 km και μέγιστο 45 km. Κάθε ρουκέτα M-26A1 φέρει πολεμική κεφαλή με 518 βομβίδια M-85 DPICM ενώ κάθε ρουκέτα M-26A2 φέρει πολεμική κεφαλή με 518 βομβίδια Μ-77 DPICM. Ο περιορισμός του συνόλου των βομβιδίων καθώς και η υιοθέτηση ισχυρότερου κινητήρα ήταν αναγκαία για την αύξηση του μέγιστου βεληνεκούς. Η διάρκεια ζωής των ρουκετών M-26A1/-26A2 ERR είναι δέκα χρόνια.
-
Ρουκέτες αυξημένης ακρίβειας XM-30 GMLRS με βομβίδια και XM-30 GUMLRS με μια μονοκόμματη πολεμική κεφαλή. Για το μέλλον σχεδιάζεται η ανάπτυξη της έκδοσης GCR (Guided Cargo Round) για την προσβολή κινητών ή σταθερών στόχων όπως κέντρα και βάσεις ανεφοδιασμού, στρατιωτικά φορτηγά κ.α. Αμφότερα τα βλήματα ενσωματώνουν συστήματα GPS και IMU (Inertial Measurement Unit) και φέρουν 402 βοβμίδια M-85 DPICM. To μέγιστο βεληνεκές τους είναι της τάξεως των 59,5 km ενώ το ελάχιστο είναι 10 km.
-
Αντιαρματικές νάρκες AT-2 Scarmin. Κάθε ρουκέτα Μ-26 ενσωματώνει 28 νάρκες.
-
Εκπαιδευτικές ρουκέτες Μ-28 με βεληνεκές από 10 km έως 32,2 km και Μ-28A1 RRPR (Reduced Range Practice Rocket) με βεληνεκές από 8 km έως 15 km. Η διάρκεια ζωής των ρουκετών M-28/-28A1 RRPR είναι 22 χρόνια.
-
Βλήματα MGM-140.