Τον περασμένο Μάρτιο ο Υπουργός Εθνικής Αμύνης, κ. Π. Καμμένος, «ανακοίνωσε» την επανενεργοποίηση του Δόγματος Ενιαίου Αμυντικού Χώρου (ΔΕΑΧ) Ελλάδας-Κύπρου: «Για την Ελλάδα, η Κύπρος δεν είναι μακριά, όπως έλεγε ο κ. Ιωάννης Βαρβιτσιώτης. Η Ελλάδα έχει υποχρέωση να στηρίξει τον Κοινό Αμυντικό Χώρο Ελλάδας-Κύπρου όπως έχει προδιαγραφεί στα εθνικά σχέδια», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Καμμένος. Υπενθυμίζουμε ότι η δημιουργία του ΔΕΑΧ ανάμεσα στην Κύπρο και την Ελλάδα αποφασίστηκε το 1993 από τις κυβερνήσεις του Γλαύκου Κληρίδη και του Ανδρέα Παπανδρέου, και ουσιαστικά λειτούργησε από το 1994 έως το 1999, οπότε και εγκαταλείφτηκε σιωπηλά από την κυβέρνηση του Κώστα Σημίτη στο πλαίσιο της «νέας εξωτερικής πολιτικής» του ΠΑΣΟΚ απέναντι στην Τουρκία. Φυσικά η προσέγγιση του ΠΑΣΟΚ δεν έφερε κανένα αποτέλεσμα, παρά μόνο την πλήρη αποθράσυνση της Τουρκίας στη Θράκη, το Αιγαίο και την Κύπρο.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η ΚΥΠΡΟΣ ΠΡΕΠΕΙ ΠΑΝΤΑ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΚΟΝΤΑ

Το ΔΕΑΧ ήταν και είναι πρωτίστως μια πολιτική επιλογή, μια κοινή «δήλωση ενότητας» μεταξύ της Ελλάδας και της Κύπρου, με ταυτόχρονη έκφραση της αποφασιστικότητας της Ελλάδας ότι σε περίπτωση τουρκικής επίθεσης εναντίον της Κύπρου η Αθήνα θα εμπλακεί αυτόματα στον πόλεμο. Φυσικά εκτός από το πολιτικό σκέλος το ΔΕΑΧ ενέχει και το επιχειρησιακό σκέλος, δηλαδή τα επιτελικά σχέδια και τα οπλικά συστήματα που χρειάζονται για να μετουσιωθεί σε πραγματικότητα το ΔΕΑΧ. Στις αρχές Αυγούστου το «Think News» είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει, για το ζήτημα του ΔΕΑΧ, με ανώτατους αξιωματικούς των Ενόπλων Δυνάμεων, απόστρατων πλέον, εξαιρετικούς όμως γνώστες των αμυντικών θεμάτων της χώρας μας, οι οποίοι έτυχε να διατελέσουν σε κρίσιμες επιτελικές θέσεις το 1999 και το 2000, δηλαδή τότε που το ΔΕΑΧ ήταν στο προσκήνιο μεν, αλλά έμπαινε στο περιθώριο διακριτικά και αθόρυβα. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης μας τους θέσαμε το θέμα του ΔΕΑΧ και μας απάντησαν ότι: «Το ΔΕΑΧ θέλει πολλά λεφτά» ενώ μας αποκάλυψαν τις δύο εναλλακτικές λύσεις οι οποίες εξετάστηκαν τότε για την κάλυψη του ΔΕΑΧ (οι λύσεις αφορούσαν στο επίπεδο εξοπλισμών, στη βάση των επιτελικών σχεδίων και αναφορών που εκπονήθηκαν τότε).

ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΔΕΑΧ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΥΠΟΒΡΥΧΙΑ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΛΥΠΤΟΥΝ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ

Το Πολεμικό Ναυτικό (ΠΝ) είχε ζητήσει οροφή 12 υποβρυχίων, από τα οκτώ που είχε τότε, έτσι ώστε να καλυφθούν πλήρως οι επιχειρησιακές ανάγκες στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Στο Αιγαίο τα υποβρύχια θα εκτελούσαν αποστολές άρνησης περιοχής για τις ναυτικές μονάδες της Τουρκίας, ενώ στην Ανατολική Μεσόγειο και την Κύπρο τα ελληνικά υποβρύχια θα είχαν διπλό ρόλο: Αφενός θα εξασφάλιζαν τις θαλάσσιες οδούς μεταξύ της Ρόδου και της Κύπρου, αφετέρου θα διασφάλιζαν τη θαλάσσια άρνηση των βόρειων ακτών της Κύπρου με στόχο την προσβολή των όποιων τουρκικών ενισχύσεων έσπευδαν στην Κύπρο δια θαλάσσης.

Επίσης το ΠΝ ζήτησε τέσσερις φρεγάτες αντιαεροπορικής άμυνας περιοχής, ενώ αρχικά υπήρχε και η σκέψη για τη ναυπήγηση δύο φρεγατών, εξειδικευμένων στον ανθυποβρυχιακό πόλεμο. Οι φρεγάτες αντιαεροπορικής άμυνας περιοχής θα είχαν ως στόχο την «αντιαεροπορική ένωση» της θαλάσσιας περιοχής από τη Ρόδο έως την Κύπρο. Υποβρύχια και φρεγάτες αντιαεροπορικής άμυνας περιοχής, συνδυαστικά, θα δημιουργούσαν έναν ασφαλή υποθαλάσσιο και εναέριο «διάδρομο» μέσα από τον οποίο θα κινούνταν οι ελληνικές δυνάμεις εν πλω και εν πτήση από την Ελλάδα προς την Κύπρο. Επίσης θα συνέδραμαν την άμυνα της Κύπρου τα μεν υποβρύχια όπως προαναφέραμε, οι δε φρεγάτες λειτουργώντας ως αντιαεροπορική ασπίδα κατά των τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών.

ΟΙ ΦΡΕΓΑΤΕΣ ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΘΑ ΕΙΧΑΝ ΩΣ ΣΤΟΧΟ ΤΗΝ «ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ» ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΑΠΟ ΤΗ ΡΟΔΟ ΕΩΣ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

Το τρίτο οπλικό σύστημα που ζήτησε το ΠΝ ήταν δύο αποβατικά πλοία δεξαμενής (LPD : Landing Platform Dock) για τη μεταφορά ισχυρών ενισχύσεων από την Ελλάδα στην Κύπρο, φυσικά υπό τη συνοδεία και την κάλυψη των υποβρυχίων και των φρεγατών αντιαεροπορικής άμυνας περιοχής (ένα τυπικό LPD μπορεί να μεταφέρει 10-15 αμφίβια τεθωρακισμένα οχήματα μάχης και 600-700 στρατιώτες). Τέλος το ΠΝ ζήτησε τη ναυπήγηση δύο νέων Πλοίων Γενικής Υποστήριξης.

Η Πολεμική Αεροπορία (ΠΑ) ζήτησε την προμήθεια δύο μοιρών, δηλαδή 40 αεροσκαφών εναέριας υπεροχής (δικινητήρια), με στόχο την εναέρια υπεροχή πάνω από την Κύπρο και στην κρίσιμη διαδρομή από την Ρόδο έως την Κύπρο, και τέσσερα ιπτάμενα τάνκερ έτσι ώστε να υπήρχε συνεχόμενη αεροπορική παρουσία της Ελλάδας στην περιοχή από την Ρόδο έως την Κύπρο και πάνω από την Κύπρο. Τα ιπτάμενα τάνκερ θα εξισορροπούσαν σε μεγάλο βαθμό το πλεονέκτημα της εγγύτητας της Τουρκίας με την Κύπρο, κάτι που σήμαινε και σημαίνει ότι τα τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη μπορούσαν και μπορούν να παραμείνουν πάνω από την Κύπρο για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, σε σχέση με τα ελληνικά, τα οποία, χωρίς εναέριο ανεφοδιασμό μπορούν να παραμείνουν πάνω από την Κύπρο για ελάχιστα λεπτά. Τέλος, η ΠΑ ζήτησε την προμήθεια νέων βλημάτων αέρος-αέρος μέσου βεληνεκούς, και βλημάτων ναυτικής κρούσης.

ΤΑ ΑΕΡΟΣΚΑΦΗ ΕΝΑΕΡΙΑΣ ΥΠΕΡΟΧΗΣ ΘΑ ΕΙΧΑΝ ΩΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΗΝ ΕΝΑΕΡΙΑ ΥΠΕΡΟΧΗ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΙΜΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΡΟΔΟ ΕΩΣ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

Ο Ελληνικός Στρατός (ΕΣ) δεν ζήτησε κάποιο συγκεκριμένο οπλικό σύστημα. Αυτό που ζήτησε ήταν η δημιουργία μιας δεύτερης Ταξιαρχίας Πεζοναυτών με ενισχυμένη σύνθεση (τεσσάρων ταγμάτων) και ενισχυμένη με πυροβολικό και αυτοκινούμενα συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας πολύ μικρού βεληνεκούς. Η έδρα της Ταξιαρχίας θα ήταν στην Κρήτη έτσι ώστε να επιχειρήσει από κοινού με τα αποβατικά πλοία δεξαμενής και τα υφιστάμενα αρματαγωγά του ΠΝ. Ο ΕΣ ζήτησε επίσης τη δημιουργία 1-2 επιπλέον Μοιρών Αλεξιπτωτιστών με έδρα την Κρήτη και την δέσμευση (και στάθμευση στην Κρήτη) αριθμού αεροσκαφών τακτικών μεταφορών έτσι ώστε οι αλεξιπτωτιστές να μπορούσαν να μεταβούν στη Κύπρο ανά πάσα ώρα και στιγμή και σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Ο ΕΣ ΖΗΤΗΣΕ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ 1-2 ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΜΟΙΡΩΝ ΑΛΕΞΙΠΤΩΤΙΣΤΩΝ ΜΕ ΕΔΡΑ ΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

Σύμφωνα με τα επιτελικά σχέδια η ακολουθία των επιχειρήσεων της Ομάδας Μάχης Κύπρου θα ήταν η εξής: (α) Αποστολή αριθμού μαχητικών αεροσκαφών εναέριας υπεροχής στην Κύπρο και απόπλους δύο υποβρυχίων με κατεύθυνση την Κύπρο, πριν από την επέμβαση της Τουρκίας, δηλαδή κατά τη διάρκεια της κρίσης (εάν προϋπάρχει κρίση και όχι αιφνίδια εισβολή) (β) Αποστολή των αλεξιπτωτιστών στην Κύπρο με τακτικά μεταφορικά αεροσκάφη, υπό τη συνοδεία μαχητικών αεροσκαφών εναέριας υπεροχής (τα ιπτάμενα τάνκερ θα επιχειρούσαν, υπό την προστασία μαχητικών αεροσκαφών, σε περιοχή νοτιοανατολικά της Κρήτης). Ιδανικά οι αλεξιπτωτιστές θα έπρεπε να βρίσκονται στην Κύπρο πριν από την έναρξη των εχθροπραξιών (γ) Με την έναρξη των εχθροπραξιών, άμεση φόρτωση της Ταξιαρχίας Πεζοναυτών στα δύο αποβατικά πλοία δεξαμενής και κίνηση προς την Κύπρο με τη συνοδεία 2-3 υποβρυχίων, των τεσσάρων φρεγατών αντιαεροπορικής άμυνας περιοχής και ενός Πλοίου Γενικής Υποστήριξης.

Όλα τα παραπάνω οπλικά συστήματα κρίθηκαν από την τότε πολιτική ηγεσία της Ελλάδας «εκτός ελληνικής πραγματικότητα» λόγω πολιτικών και οικονομικών δυσκολιών. Πολιτικά, όλα τα παραπάνω οπλικά συστήματα θα έπρεπε να είναι μη αμερικανικά, λόγω της δεδομένης θέσης των ΗΠΑ να μην επιτρέπει τη μεταφορά και στάθμευση στην Κύπρο αμερικανικών οπλικών συστημάτων, αν και η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο με αμερικανικά όπλα και συνεχίζει να εξοπλίζει τις δυνάμεις κατοχής με αμερικανικά όπλα μέχρι και σήμερα! Επιπλέον, ακόμα και εάν προχωρούσαν οι συγκεκριμένοι εξοπλισμοί θα απαιτούνταν τουλάχιστον 10-12 χρόνια υλοποίησης του ΔΕΑΧ συν το γεγονός ότι το όλο πλάνο ξεπερνούσε σε κόστος τα € 15.000.000.000!

Η ΚΥΠΡΟΣ ΘΑ ΠΡΟΧΩΡΟΥΣΕ ΣΤΗΝ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΔΥΟ ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΣΥΣΤΟΙΧΙΩΝ ΠΑΡΑΚΤΙΩΝ ΕΚΤΟΞΕΥΤΩΝ ΒΛΗΜΑΤΩΝ

Μπροστά στο αδιέξοδο εκπονήθηκε ένα δεύτερο πλάνο πολύ πιο οικονομικό και «ταπεινό», αλλά ήταν ένα πλάνο που μπορούσε να υλοποιηθεί πιο εύκολα. Είναι γνωστό ότι στην Κύπρο υπήρχε και υπάρχει η ΕΛΔΥΚ, που είναι ένας σχηματισμός επιπέδου Συντάγματος. Αυτό που προτάθηκε ήταν η αποστολή μια επιπλέον ελληνικής Τεθωρακισμένης ή Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία συν ένα Τάγμα Επιθετικών Ελικοπτέρων για αντιαρματικό αγώνα και ικανή ναυτική παρουσία, είτε ελληνική είτε κυπριακή, με 3-4 Ταχέα Περιπολικά Κατευθυνόμενων Βλημάτων, ώστε να δρουν εντός της κυπριακής αντιαεροπορικής ομπρέλας, και 3-4 υποβρύχια, όπως προείπαμε, για αποστολές θαλάσσιας άρνησης στις βόρειες ακτές της Κύπρου. Αυτά από την πλευρά της Ελλάδας. Παράλληλα όμως η Κύπρος θα προχωρούσε και στην προμήθεια δύο επιπλέον συστοιχιών παράκτιων εκτοξευτών βλημάτων ώστε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο τουρκικής αποβατικής ενέργειας στα μετόπισθεν της Κύπρου, δεδομένου ότι ακόμα και σήμερα, ο μεγαλύτερος φόβος του ΓΕΕΦ (Γενικό Επιτελείο Εθνικής Φρουράς), με τη παραδοχή της γενικευμένης σύρραξης, είναι η εκτέλεση πολλαπλών αποβατικών ενεργειών της Τουρκίας στα μετόπισθεν της Κύπρου.

ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΓΕΕΦ Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΘΑ ΠΡΟΧΩΡΗΣΕΙ ΣΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΑΠΟΒΑΤΙΚΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΣΤΑ ΜΕΤΟΠΙΣΘΕΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

Αυτά συζητήθηκαν στα μέσα του 1990, αλλά τελικά τίποτα δεν προχώρησε και το ΔΕΑΧ θυσιάστηκε στην ιδεοληπτική και ανεδαφική ελληνική επιλογή της προσέγγισης της Τουρκίας και του κατευνασμού. Σήμερα είναι πασιφανές ότι η επιλογή του κατευνασμού έχει αποθρασύνει την Τουρκία η οποία ζητά όλο και περισσότερα. Οι δηλώσεις του κ. Καμμένου είναι ελπιδοφόρες, αρκεί να τις δούμε να υλοποιούνται. πηγη