Όπως είναι γνωστό το πρόγραμμα προμήθειας 170 αρμάτων μάχης τύπου Leopard-2HEL (ελληνική διαμόρφωση της έκδοσης Leopard-2A6) απέδωσε στην Ελλάδα και 183 Leopard-2A4. Δυστυχώς, η εγκληματική αμέλεια και ολιγωρία των υπευθύνων επέτρεψε στην Τουρκία να αποκτήσει με συνοπτικές διαδικασίες 298 Leopard-2A4 από τα γερμανικά αποθέματα, αντί να τα πάρουμε εμείς!

Η εμπλοκή των τουρκικών Leopard-2A4 στη Συρία κατέδειξε τις αδυναμίες ενός άρματος μάχης, το οποίο τέθηκε σε παραγωγή το 1985, δηλαδή πριν από 32 χρόνια. Πρώτη η Γερμανία, στα τέλη της δεκαετίας του 1990, αντιλήφθηκε τις αδυναμίες των Leopard-2A4, ως αποτέλεσμα της διαδικασίας ανάπτυξης της έκδοσης Leopard-2A5.

Η πρώτη προσέγγιση της Γερμανίας ήταν η υιοθέτηση ενός σχετικά φτηνού προγράμματος αναβάθμισης των Leopard-2A4 στο επίπεδο Leopard-2A5 (επιπλέον εξωτερική θωράκιση και εσωτερική προστασία για το πλήρωμα, εγκατάσταση νέου συστήματος σταθεροποίησης του πυροβόλου και νέου ηλεκτρικού μηχανισμού ελέγχου του πυροβόλου, αναβάθμιση του περισκοπίου του αρχηγού πληρώματος PERI-R17 στο επίπεδο PERI-R17A2/TIM με την προσθήκη δυνατότητας θερμικής απεικόνισης και επιπλέον θωρακισμένη προστασία για τα εκτεθειμένα τμήματα του συστήματος ελέγχου πυρός EMES-15).

Το συγκεκριμένο πακέτο αναβάθμισης, το οποίο υιοθέτησαν αρκετές χώρας, έπαψε να είναι διαθέσιμο το 2005 όταν αναπτύχθηκε η έκδοση Leopard-2A6, η οποία αποτέλεσε τον «οδικό χάρτη» ανάπτυξης των νεότερων εκδόσεων Leopard-2A7/-2A7+ από το 2010 και μετά.

Οι σύγχρονες τεχνολογίες που ενσωματώνουν οι εκδόσεις Leopard-2A6/-2A7/-2A7+, σε συνδυασμό με τον μεγάλο αριθμό Leopard-2A4 σε υπηρεσία ανά τον κόσμο οδήγησε τις γερμανικές εταιρίες IBD και Rheinmetall στην ανάπτυξη πακέτων εκτεταμένης αναβάθμισης των Leopard-2A4. Η IBD ανέπτυξε την έκδοση Evolution, η οποία αφορά αποκλειστικά και μόνο στην ενίσχυση της θωράκισης του άρματος μάχης (άλλωστε η IBD εξειδικεύεται στην ανάπτυξη και παραγωγή θωρακίσεων αρμάτων μάχης).

Λίγο αργότερα, το 2007, η Rheinmetall ανάπτυξε την έκδοση Revolution, η οποία είναι μια πρόταση εκτεταμένης αναβάθμισης του Leopard-2A4. To 2012 η Rheinmetall παρουσίασε το πακέτο αναβάθμισης Evolution-2, το οποίο αφορά στις νεότερες εκδόσεις Leopard-2A5/-2A6, ενώ το 2014 η IBD παρουσίασε το πακέτο αναβάθμισης ESPACE (Enhanced Survivability Package Advanced Combat Environment), το οποίο αποτελεί εξέλιξη της έκδοσης Evolution και προσφέρει ολόπλευρη προστασία στο άρμα μάχης. Τέλος, το 2016 η Rheinmetall παρουσίασε το πακέτο αναβάθμισης MBT Advanced Technology Demonstrator, το οποίο αποτελεί εξέλιξη της έκδοσης Revolution και αναβαθμίζει τα Leopard-2A4 σε επίπεδο κοντά στο επίπεδο των Leopard-2A7+.

Στην έκδοση Evolution το κύριο συστατικό του προγράμματος αναβάθμισης είναι η υιοθέτηση της σπονδυλωτής θωράκισης AMAP (Advanced Modular Armor Protection) της IBD. Η θωράκιση AMAP έχει αναπτυχθεί σε πολλές διαφορετικές διαμορφώσεις ανάλογα με τις απαιτήσεις και τις ανάγκες του πελάτη (AMAP-ADS, AMAP-B, AMAP-IED, AMAP-M, AMAP-SC, AMAP-R, AMAP-L).

Πρόκειται για συνθετική θωράκιση αποτελούμενη από ένα κράμα αλουμινίου-τιτανίου, χάλυβα και κεραμικών υλικών. Στο πακέτο Evolution η θωράκιση καλύπτει το εμπρός μισό τόξο και την οροφή, δηλαδή τα ποιο ευάλωτα σημεία του άρματος. Επικουρικά μπορεί να τοποθετηθεί και προστασία δαπέδου για μεγαλύτερη αντιναρκική προστασίας, καθώς και το καπνογόνο σύστημα ROSY (Rapid Obscuring System) της Rheinmetall για αυξημένη παθητική προστασία.

Μέχρι σήμερα το πακέτο Evolution έχει επιλεγεί από την Ινδονησία και τη Σιγκαπούρη. Η Σιγκαπούρη αγόρασε 126 Leopard-2A4 (το 2006), εκ των οποίων 30 χρησιμοποιούνται ως πηγή άντλησης ανταλλακτικών, ενώ τα 96 έχουν αναβαθμιστεί με τη συλλογή αναβάθμισης Evolution (Leopard-2SG). Η Ινδονησία απέκτησε 103 Leopard-2A4, εκ των οποίων 63 έχουν αναβαθμίσει στο επίπεδο Leopard-2IR με την ενσωμάτωση θωράκιση AMAP-B και ορισμένες άλλες βελτιώσεις (εγκατάσταση κλιματιστικού συστήματος, αντικατάσταση του υδραυλικού συστήματος περιστροφής του πύργου με ηλεκτρικό και βελτίωση του συστήματος ελέγχου πυρός). Το ινδονησιακό πρόγραμμα ξεκίνησε το 2014 και ολοκληρώθηκε το 2017.

Το κόστος των προγραμμάτων διαφέρει ανάλογα με την επιλογή. Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πηγές της Σιγκαπούρης και της Ινδονησίας το πακέτο Evolution κοστίζει περί τα € 700.000 ανά άρμα μάχης (ίδιο κόστος έχει και το πρόγραμμα αναβάθμισης ενός Leopard-2A4 στο επίπεδο Leopard-2A5). Τα πακέτα Revolution και ESPACE κοστίζουν περί το € 1.170.000 ανά άρμα μάχης, ενώ το πακέτο Revolution 2 κοστίζει περί το € 1.875.000 ανά άρμα μάχης (ίδιο κόστος έχει και το πακέτο αναβάθμισης ενός Leopard-2A4 στο επίπεδο Leopard-2A6).

Τέλος, το πακέτο MBT Advanced Technology Demonstrator κοστίζει περί τα € 3.750.000 ανά άρμα μάχης. Σε γενικές γραμμές τα κόστη δεν είναι απαγορευτικά αν σκεφτεί κανείς ότι ένα νέο Leopard-2A7+ κοστίζει περί τα € 9.000.000 τη στιγμή που η αναβάθμιση ενός Leopard-2A4 στο κοντινότερο δυνατό επίπεδο σε σχέση με το Leopard-2A7+ κοστίζει € 3.750.000 περίπου!

Από τα παραπάνω προκύπτει ότι ένα πρόγραμμα αναβάθμισης 170 Leopard-2HEL και 183 Leopard-2A4 στο επίπεδο Leopard-2A7+ θα κοστίσει περίπου € 1 δις. Φυσικά πρόκειται για μεγάλο ποσό. Ωστόσο, μια διακρατική συμφωνία με την κυβέρνηση της Γερμανίας, όπως έγινε με την κυβέρνηση των ΗΠΑ για το πρόγραμμα αναβάθμισης των P-3 Orion, σε συνδυασμό με την επέκταση του προγράμματος για δέκα χρόνια θα μπορούσε να αποτελέσει μια πρώτης τάξεως ευκαιρία αναβάθμισης της «αιχμής του δόρατος» του Όπλου των Τεθωρακισμένων και εξισορρόπησης της μελλοντικής απειλής που ακούει στο όνομα «Altay».  πηγη