Η πτυχή άμυνας και ασφάλειας αποτελεί βασικό στοιχείο των επαφών που θα έχει στις ΗΠΑ ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και τον αντιπρόεδρο Μάικ Πενς, αλλά και των αρμόδιων υπουργών που τον συνοδεύουν με αξιωματούχους του Λευκού Οίκου, του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και του Πενταγώνου. Στο Μαξίμου είναι γνωστή η αμερικανική αντίληψη για την γεωστρατηγική θέση της Ελλάδας στο επίκεντρο τριών κρίσεων (Μέση Ανατολή, Βόρεια Αφρική, Βαλκάνια).

Λόγω της συνεχιζόμενης κρίσης και στη γειτονική Τουρκία, η επίσκεψη Τσίπρα αποκτά σημασία και για έναν πρόσθετο λόγο. Η Ουάσιγκτον και η Αθήνα έχουν παρόμοιες απόψεις σε αρκετά ζητήματα που αφορούν τη θέση της Τουρκίας στην περιοχή, δίχως αυτό, προφανώς, να αλλοιώνει τον διμερή χαρακτήρα της συνάντησης Τσίπρα – Τραμπ. Αλλωστε, οι Αμερικανοί εκτιμούν την εποικοδομητική στάση της Αθήνας στην ευρωτουρκική κρίση, καθώς θεωρούν ότι η διατήρηση της Τουρκίας σε ευρωπαϊκή τροχιά διατηρεί ζωντανές και τις ελπίδες για παραμονή της Αγκυρας στο δυτικό στρατόπεδο.

Σούδα και Ανδραβίδα

Στην κορυφή της πυραμίδας βρίσκεται, βεβαίως, η χρήση της βάσης της Σούδας, καθώς και άλλων στρατιωτικών εγκαταστάσεων στην Ελλάδα. Από τους Αμερικανούς εκτιμάται, επίσης, ιδιαιτέρως η χρήση της αεροπορικής βάσης της Ανδραβίδας, του πεδίου βολής Κρήτης και του Κέντρου Ναυτικής Αποτροπής (NMIOTC – ΚΕΝΑΠ), όπου οι ειδικές δυνάμεις των δύο χωρών έχουν αναπτύξει άνευ προηγουμένου συνεργασία. Τονίζεται ότι η βάση της Ανδραβίδας ήταν το επίκεντρο της φετινής πολυεθνικής άσκησης «Ηνίοχος 2017» (Ελλάδα, ΗΠΑ, Ισραήλ, Ιταλία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα) και έχει καλλιεργήσει στην ελληνική πλευρά προσδοκίες για περαιτέρω ανάπτυξη. Εκ των πραγμάτων, τα τελευταία χρόνια η αεροπορική βάση της Ανδραβίδας αναπτύσσεται διαρκώς.

Ως προς τη βάση της Σούδας, φαίνεται ότι εκείνο που απασχολεί τους Αμερικανούς δεν είναι τόσο η χρονική επέκταση όσο η συνέχιση του σημερινού επιπέδου συνεργασίας και διαλειτουργικότητας ανάμεσα σε Ελλάδα και ΗΠΑ. Η βάση παρέχει τη δυνατότητα υποστήριξης ακόμη και σε αεροπλανοφόρα και αντιτορπιλικά τύπου Arleigh Burke, αλλά και τη δυνατότητα σύνδεσης με το παρακείμενο αεροδρόμιο, μέσω του οποίου έχουν πραγματοποιηθεί αρκετά δρομολόγια υποστήριξης και επιμελητείας. Προς το παρόν, δεν υπάρχει κάποια συζήτηση για συνεργασία στο επίπεδο UAV ή drones, φημολογία η οποία εντάθηκε προ δύο εβδομάδων, όταν ένα αμερικανικό UAV τύπου Global Hawk προσγειώθηκε εκτάκτως στο αεροδρόμιο της Σούδας λόγω βλάβης.

Σε γενικές γραμμές, η συνέχιση της συνεργασίας σημαίνει επενδύσεις σε υλικό και υποδομές, τη χρήση των οποίων κάνουν και οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις, λόγω του νατοϊκού χαρακτήρα των εγκαταστάσεων της Σούδας. Οι Αμερικανοί δεν αναζητούν αυτή τη στιγμή ούτε να μετατρέψουν τη Σούδα σε νέο Ιντσιρλίκ, ούτε, βεβαίως και να δημιουργήσουν ένα νέο Ραμστάιν στην Ελλάδα. Ωστόσο, υπάρχουν ενεργές συζητήσεις για την επέκταση της αμυντικής συνεργασίας ανάμεσα στις δύο χώρες.

Δύο προγράμματα

Από την ελληνική πλευρά, μείζονος σημασίας θεωρούνται δύο προγράμματα τα οποία βρίσκονται υπό συζήτηση με αμερικανικές εταιρείες. Ο υπουργός αναπληρωτής Εθνικής Αμυνας Δ. Βίτσας μετέβη τις προηγούμενες ημέρες στην έδρα της Lockheed Martin στο Τέξας, προκειμένου να συζητήσει για τον σχεδιαζόμενο εκσυγχρονισμό μέρους του στόλου των ελληνικών F-16. Επίσης, βρέθηκε και στο Ντέλαγουερ για συζητήσεις με εταιρεία που κατασκευάζει ελικόπτερα, στο πλαίσιο της ανάγκης συντήρησης μέρους του ελληνικού στόλου της Αεροπορίας Στρατού. Υπενθυμίζεται ότι ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη και η αναβάθμιση των τριών αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας P-3 που ανήκουν στο Πολεμικό Ναυτικό.

Οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν ότι η Ελλάδα αποτελεί παράγοντα σταθερότητας αλλά και κομβικό πάροχο ασφαλείας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, κάτι που δεν μπορεί να εξασφαλιστεί δίχως αεροσκάφη που παρέχουν επιχειρησιακή εικόνα σε άμεσο χρόνο (στον συγκεκριμένο τομέα η Ελλάδα υστερεί έναντι της Τουρκίας η οποία διαθέτει σύγχρονα αεροσκάφη τύπου CN-235).  πηγη