Στην αναθέρμανση της ενταξιακής προοπτικής έξι χωρών των δυτικών Βαλκανίων προχώρησε η Ευρωπαϊκή Ένωση, υπό τη σκιά της επικείμενης εξόδου της Βρετανίας από το μπλοκ αλλά και της αυξανόμενης επιρροής Ρωσίας και Κίνας στη Βαλκανική Χερσόνησο.

Έπειτα από χρόνια μειούμενου ενδιαφέροντος η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε σήμερα ότι η «πόρτα» για μελλοντική είσοδο στην ΕΕ είναι ανοιχτή για τη Σερβία, το Μαυροβούνιο, την Αλβανία, την ΠΓΔΜ, τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη και το Κόσσοβο.

Η Κομισιόν κατέστησε σαφές ότι δεν πρόκειται να χαλαρώσει τις προϋποθέσεις για ένταξη των έξι βαλκανικών χωρών στην ΕΕ, όμως ουσιαστικά χαρτογράφησε την ενταξιακή τους πορεία ζητώντας να έχει υπάρξει έως το 2020 απτή πρόοδος σε έξι μέτωπα:

• στην οικοδόμηση κράτους δικαίου

• στην αντιτρομοκρατική ασφάλεια και τη διαχείριση μεταναστευτικών ροών

• στην ανάπτυξη της ιδιωτικής οικονομίας και του εμπορίου

• στην βελτίωση των τηλεπικοινωνιών και την ψηφιοποίηση της διακυβέρνησης

• στην αναβάθμιση των δικτύων μεταφορών και ενέργειας

• και στην επίτευξη σχέσεων καλής γειτονίας με επίλυση χρόνιων διαφορών

Μολονότι η στρατηγική που παρουσίασαν οι Βρυξέλλες δεν κάνει συγκεκριμένη αναφορά στο Σκοπιανό, το θέμα της ονομασίας φαίνεται πως καλύπτεται από το αίτημα για επίλυση διακρατικών διαφορών. «Οριστικές και δεσμευτικές λύσεις σε διαφωνίες [με γειτονικά κράτη] πρέπει να βρεθούν και να υλοποιηθούν προτού μία χώρα μπει» στην ΕΕ, αναφέρει χαρακτηριστικά η Επιτροπή.

Οι χώρες με τις μεγαλύτερες πιθανότητες ταχείας ένταξης στην ΕΕ είναι η Σερβία και το Μαυροβούνιο, οι μοναδικοί από τους επίδοξους εταίρους με τους οποίους οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις έχουν ήδη αρχίσει. Η Κομισιόν εκτιμά πως Βελιγράδι και Ποντγκόριτσα μπορούν να γίνουν μέλη της Ένωσης έως το 2025, αν και παραδέχεται πως πρόκειται για «φιλόδοξο» χρονοδιάγραμμα.

Για την Αλβανία και τη ΠΓΔΜ το χρονοδιάγραμμα είναι λιγότερο σαφές. Οι Βρυξέλλες επισημαίνουν ότι Τίρανα και Σκόπια έχουν ήδη πετύχει «σημαντική πρόοδο στην ευρωπαϊκή τους πορεία» και συνεπώς η Κομισιόν είναι έτοιμη να συστήσει την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων, αλλά με προϋπόθεση να υλοποιηθούν ορισμένες αδιευκρίνιστες «προϋποθέσεις».

Προϋπόθεση για ένταξη της Σερβίας είναι η ομαλοποίηση των σχέσεων με το Κόσσοβο, το οποίο κήρυξε την ανεξαρτησία του από τη Σερβία το 2008 και δεν αναγνωρίζεται από το Βελιγράδι αλλά ούτε κι από ορισμένα κράτη-μέλη της ΕΕ.

Η αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος των Βρυξελλών συνοδεύεται και από αύξηση της χρηματοδοτικής βοήθειας για τα δυτικά Βαλκάνια, με την Κομισιόν να προτείνει ενίσχυση της προενταξιακής βοήθειας για το 2019 και το 2020. Για φέτος οι έξι βαλκανικές χώρες είναι ήδη προγραμματισμένο να λάβουν στήριξη ύψους 1,07 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Με τη ρωσική επιρροή και τις κινεζικές επενδύσεις να παραμένουν ισχυροί παράγοντες στην περιοχή, η Επιτροπή καθιστά σαφές ότι εάν οι έξι επίδοξοι εταίροι αποφασίσουν να κυνηγήσουν την ένταξή τους στην ΕΕ, θα πρέπει και να αποδεχτούν ότι ανήκουν στο ευρωπαϊκό γεωπολιτικό στρατόπεδο.

«Η στρατηγική μας δίνει έμφαση στο ότι οι ηγέτες στην περιοχή [των Βαλκανίων] δεν πρέπει να αφήσουν καμία αμφιβολία όσον αφορά τον στρατηγικό τους προσανατολισμό και τη δέσμευσή τους», επισημαίνει η Κομισιόν, χωρίς να κάνει κάποια άμεση αναφορά στη Μόσχα ή στο Πεκίνο.

Η ενταξιακή προοπτική των έξι βαλκανικών κρατών θα βρεθεί στο επίκεντρο στην ειδική σύνοδο κορυφής της ΕΕ με τα δυτικά Βαλκάνια στη Σόφια, στις 17 Μαΐου.

πηγη