Την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες στις 24 Ιουνίου του τρέχοντος έτους ανακοίνωσε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έναν χρόνο και πλέον νωρίτερα από τις προγραμματισμένες εκλογές για τον Νοέμβριο του 2019, μετά από μια περίοδο έντασης και κλιμάκωσης της τουρκικής προκλητικότητάς σε πολλαπλά μέτωπα σε Δύση και Ανατολή τα οποία κατάφερε να ανοίξει ο τούρκος πρόεδρος μέσα σε λίγους μόλις μήνες: Γερμανία, Ολλανδία και ΝΑΤΟ, οι συνεχείς προκλήσεις στο Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο κατά της Ελλάδας και της Κύπρου, η εισβολή στη Συρία αλλά και η πολιτική κόντρα με το Κόσοβο είναι μόνο μερικές από τις μάχες που επέλεξε ο «Σουλτάνος» να ξεκινήσει σε μια απόπειρα να «πουλήσει» όψιμο εθνικισμό στην τεράστια εκλογική του βάση.

Όπως είναι φυσικό, λόγω του εύθραυστου πολιτικού σκηνικού που διαμορφώνεται στην Τουρκία, δημιουργούνται φόβοι ότι οι εξελίξεις θα επηρεάσουν σημαντικά τη χώρα μας, καθώς, για λόγους καθαρά «εσωτερικής», προεκλογικής κατανάλωσης, ενδέχεται να ενταθεί η τουρκική προκλητικότητα τόσο στο Αιγαίο όσο και στο φλέγον ζήτημα της απελευθέρωσης των Ελλήνων στρατιωτικών.

Τα τελευταία γκάλοπ

Το κόμμα του Ερντογάν, το ΑΚΡ, προβλέπει σε δική του δημοσκόπηση μαι ευρεία νίκη από την πρώτη Κυριακή, ενώ αντίθετα, άλλες σφυγμομετρήσεις δείχνουν ότι η εκλογή θα κριθεί στον β’ γύρο.

Σύμφωνα με τα τουρκικά ΜΜΕ, δημοσκοπήσεις που είχαν γίνει πριν την προκήρυξη των πρόωρων εκλογών, προβλέπουν επικράτηση του Ερντογάν από τον α’ γύρο με ποσοστά από 43,2% έως 46,4%.

Και αυτά τη στιγμή που η τουρκική κυβέρνηση έκανε λόγο την Πέμπτη για ποσοστά πάνω από 55% βασιζόμενη σε δικές της δημοσκοπήσεις, όμως χωρίς να δώσει πλήρη στοιχεία.

Όσο για τον πολιτικό αντίπαλο του Ερντογάν, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου παίρνει ποσοστό 12,7% με την «υπόθεση» ενός άλλου αρχηγού στο κεμαλικό κόμμα να αγγίζει το ποσοστό του 24,0%.

Όσο για το μέγα ερωτηματικό, είναι η επικεφαλής του υπερεθνικιστικού «Iyi Parti», Μεράλ Ακσενέρ που εμφανίζεται στις σφυγμομετρήσεις με ποσοστό από 12,7% έως 18,2%. Μάλιστα, αν η εν λόγω πολιτικός και επονομαζόμενη «λύκαινα» τεθεί αντιμέτωπη του «σουλτάνου» στον β’ γύρο, τότε ο Ερντογάν θα καταφέρει να νικήσει με ισχνή διαφορά. Υπάρχει δημοσκόπηση που οι δύο υποψήφιοι συγκεντρώνουν 50,5% και 49,5% με αποτέλεσμα ο Τούρκος πρόεδρος να προσπαθεί, ενδεχομένως για αυτόν τον λόγο, να την αποκλείσει με νομικά τερτίπια από την εκλογική διαδικασία.

Τη βεβαιότητα ότι δεν θα χρειαστεί δεύτερος γύρος εξέφρασε κι ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης Μπεκίρ Μποζντάγ.

«Οι πρόωρες εκλογές θα καταστρέψουν αυτούς που έχουν εξυφάνει βρώμικες συνωμοσίες κατά της Τουρκίας», υποστήριξε ο Μποζντάγ, τονίζοντας τον ιστορικό χαρακτήρα της μετάβασης της χώρας στην εκτελεστική προεδρία. Μετά τις κάλπες της 24ης Ιουνίου θα τεθεί σε πλήρη εφαρμογή η συνταγματική μεταρρύθμιση που καταργεί το αξίωμα του πρωθυπουργού και ενισχύει θεαματικά τις εξουσίες του προέδρου, η οποία εγκρίθηκε οριακά με δημοψήφισμα.

Αντίδραση από Βερολίνο

Την επομένη της αιφνιδιαστικής προκήρυξης των πρόωρων εκλογών, η Γερμανία διερωτάται πώς θα χειριστεί τις προεκλογικές εμφανίσεις Τούρκων πολιτικών στο έδαφός της, ενώ η Ε.Ε. αντιλαμβάνεται ότι φθάνει η στιγμή που θα πρέπει να αποφασίσει αν οι συνταγματικές μεταρρυθμίσεις στην Τουρκία συμβαδίζουν με το καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας.

«Οι εκλογές δεν μπορούν να είναι ούτε ελεύθερες ούτε δίκαιες. Η κατάσταση εκτάκτου ανάγκης συνεχίζει να ισχύει και θα ισχύει και μετά τις εκλογές, υποψήφιοι βρίσκονται στη φυλακή ή στο εξωτερικό», είπε στη γερμανική Βουλή ο αρμόδιος Εξωτερικής Πολιτικής των Σοσιαλδημοκρατών Ρολφ Μίτσενιτς. «Δεν μπορώ να φανταστώ προεκλογική εκστρατεία του Τούρκου προέδρου και άλλων κορυφαίων πολιτικών στη Γερμανία». Σύμφωνα με το περιοδικό Spiegel, το καλοκαίρι η Γερμανία ενημέρωσε τις ξένες αποστολές ότι οι προεκλογικές εμφανίσεις ξένων πολιτικών στη χώρα απαγορεύονται τρεις μήνες πριν από μια εκλογική αναμέτρηση. Το ερώτημα, σύμφωνα με το περιοδικό, είναι αν το Βερολίνο θα τηρήσει τον κανόνα αυτό, διακινδυνεύοντας την πρόσφατη βελτίωση των γερμανοτουρκικών σχέσεων.

Handelsblatt: «Παιγνίδια εξουσίας του Ερντογάν»

«Ο ηγέτης του τουρκικού κράτους Ερντογάν, θέλει τη διεξαγωγή εκλογών 17 μήνες νωρίτερα. Με αυτόν τον τρόπο η αντιπολίτευση δεν έχει καθόλου χρόνο για έναν αποτελεσματικό προεκλογικό αγώνα. Και η οικονομία της χώρας θέλει διακαώς κυρίως ένα πράγμα: σταθερότητα», γραφεί η γερμανική εφημερίδα «Handelsblatt».

Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, παρά την έντονη επιδίωξη της πολιτικής σταθερότητας, η αμφισβήτηση για την πολιτική Eρντογάν επιτείνεται, ενώ και από τους οπαδούς του κόμματός του, ΑΚΡ, διατυπώθηκε η κριτική άποψη ότι οι αγορές είναι ευμετάβλητες και η προοπτική διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων ασαφής. Επιπλέον, επισημαίνεται ότι σε αυτό το πλαίσιο προστέθηκαν και οι φήμες περί αποχώρησης από την κυβέρνηση του αρμόδιου για θέματα οικονομίας Αντιπροέδρου, Μεχμέτ Σιμτσέκ, o οποίος θεωρείται επιπρόσθετα κι ως ένας από τους πλέον σταθερούς παράγοντες αναφοράς για τους επενδυτές και τις επιχειρήσεις στη χώρα.

Κατά συνέπεια, υπό αυτές τις συνθήκες δεν προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι ο Eρντογάν προτίμησε την επιλογή των πρόωρων εκλογών, επισημαίνεται στο ρεπορτάζ.

Με δεδομένο ότι αυτές θα διεξαχθούν σε μόλις εννέα εβδομάδες, για την αντιπολίτευση είναι ανύπαρκτα τα χρονικά περιθώρια για την προετοιμασία ενός προεκλογικού αγώνα, παρά τις μαχητικές δηλώσεις των στελεχών της και παρά την απαίτησή της για την άρση του καθεστώτος έκτακτης ανάγκης.

Κατακερματισμένη η αντιπολίτευση

Κι όλα αυτά συμβαίνουν την ώρα που ο Ερντογάν δείχνει πολιτικά ανίκητος, έχοντας να αντιμετωπίσει μια αδύναμη κι εξαιρετικά κατακερματισμένη αντιπολίτευση.

Μια αντιπολίτευση που αποτελείται από το εθνικιστικό MHP του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, που είναι ο κυβερνητικός του εταίρος, το αριστερίζον φιλοκουρδικό HDP, το νεοφιλελεύθερο -και με τάσεις εθνικισμού- «Kαλό Kόμμα» [IyiParti] της Ακσενέρ και το κεμαλικό κεντροαριστερό Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα CHP.

Πλην της Ακσενέρ, δυναμική διαθέτει προφανώς και το HDP, καθώς μέσα σε ένα χρόνο έφτασε από το 1% το 2014 στο 13% περίπου το 2015, οπότε μπήκε στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση ελέω… Σελαχατίν Ντεμιρτάς.

Όμως, ακόμη και σε κινήσεις όπως αυτή του CHP, το οποίο ζήτησε να αρθεί αμέσως η κατάσταση έκτακτης ανάγκης που είχε επιβληθεί μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του Ιουλίου του 2016, αν είναι να διεξαψθούν εκλογές, βλέπουμε πως δεν υπάρχει πραγματική σύμπλευση ανάμεσα στα αντιπολιτευτικά κόμματα, γεγονός που καθιστά ακόμη ευκολότερο το έργο του Ερντογάν.

Τι φοβάται η Αθήνα

Αθήνα και Ευρωπαϊκή Ένωση παρακολουθούν με προσοχή τις εξελίξεις στη Τουρκία και προσπαθούν να αναλύσουν την «επόμενη ημέρα» των κινήσεων Ερντογάν.

Δεν κομίζουμε δα κα γλαύκα στην Αθήνα λέγοντας πως κατά το προσεχές διάστημα το Μέγαρο Μαξίμου θα βρίσκεται σε εγρήγορση, με την κυβέρνηση να εξετάζει δύο σενάρια: το καλό σενάριο λέει πως η κρίση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις θα εκτονωθεί αν οι δημοσκοπήσεις στη γειτονική χώρα συνεχίσουν να δείχνουν μια ξεκάθαρη νίκη του Ερντογάν, καθώς ο πρόεδρος δεν θα χρειάζεται να κορυφώσει την εθνικιστική του ρητορική προς άγραν ψήφων.

Το κακό σενάριο λέει πως, με τα μέχρι στιγμής δημοσκοπικά ευρήματα να αποτυπώνουν μια ρευστή προεκλογική περίοδο, δεν αποκλείεται η Ελλάδα να γίνει αποδέκτης πυκνότερων προκλήσεων στο Αιγαίο οι οποίες στη συνέχεια, μέσω των διμερών επικοινωνιών, θα οδηγούνται στην προσωρινή αποκλιμάκωση και παλί ξανά από την αρχή, σε έναν φαύλο κύκλο.

Ωστόσο, δεν είναι και λίγοι αυτοί που θεωρούν πως, ακόμη και στην περίπτωση του πρώτου, του καλού σεναρίου, δηλαδή των θετικών για τον Ερντογάν δημοσκοπήσεων, η Τουρκία θα συνεχίσει να προκαλεί, στα πλαίσια της εξωτερικής της πολιτικής που είναι να αναβαθμίσει τις γεωστρατηγικές της αξιώσεις -εξού και η πρόσφατη δήλωση πως «τα Ιμια είναι τουρκικά».

Εντονες αντιδράσεις προκάλεσε πάντως η πρώτη συνέντευξη του Ερντογάν μετά την προκήρυξη των εκλογών και όσα είπε για την Ελλάδα. Από τη μια μεριά, ο τούρκος πρόεδρος εμφανίστηκε διαλλακτικός λέγοντας ότι πρέπει να ξεπεράσουμε τα προβλήματά μας με την Ελλάδα και από την άλλη έριξε νέα «βόμβα» μιλώντας ουσιαστικά για ανταλλαγή των 8 τούρκων αξιωματικών με τους 2.  πηγη