"Greek National Pride" blog / ΙΣΤΟΡΙΚΑ

Βυζάντιο: Τι μπορούμε να μάθουμε για τους πολέμους του 21ου αιώνα από την μακραίωνη αυτοκρατορία


Ο στρατηγός John «Mick» Nicholson, ο απερχόμενος διοικητής των αμερικανικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν, δημιούργησε πρόσφατα κάποια διαμάχη αναφέροντας ότι η αμερικανική στρατηγική στο Αφγανιστάν λειτουργεί. Ορισμένοι επικριτές επισημαίνουν την καταστροφή που έπληξε τις αφγανικές δυνάμεις στην πρωτεύουσα της επαρχίας Ghazni ως απόδειξη της τελικής αποτυχίας των Αμερικανών να προετοιμάσουν επαρκώς τις αφγανικές ένοπλες δυνάμεις και την κυβέρνησή τους για ανεξάρτητες επιχειρήσεις εναντίον των Ταλιμπάν. Άλλοι, συμπεριλαμβανομένου του συντακτικού συμβουλίου της Washington Post , ζήτησαν την πλήρη εγκατάλειψη της αφγανικής επιχείρησης.

Όταν η Δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία κατέρρευσε τελικά τον 5ο αιώνα μ.Χ., η ανατολική αδελφή της, αποκαλούμενη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, κατάφερε να επιβιώσει για ακόμη 1000 περίπου χρόνια. Μέχρι το τέλος, ίσως παραμένει ως καλό παράδειγμα για το πώς μια υγιής και σχετικά ευημερούσα κοινωνία μπορεί να επιβιώσει σε έναν ταραχώδη κόσμο που περιβάλλεται από πιθανούς εχθρούς. Οι πόλεμοι του Βυζαντίου μπορούν επίσης να μας διδάξουν πολλά για τους συνεχιζόμενους πολέμους στο Ιράκ και το Αφγανιστάν.

Η πραγματικότητα ήταν ότι η Βυζαντινή Αυτοκρατορία βρισκόταν σχεδόν συνεχώς σε πόλεμο κάπου στην περιφέρειά της. Οι περισσότεροι από αυτούς ήταν μικροί πόλεμοι που πολέμησαν εκστρατευτικές δυνάμεις, όπως οι τρέχουσες προσπάθειές μας στο Αφγανιστάν και το Ιράκ. Ήταν πόλεμοι άρνησης περιοχής, επειδή είχαν σχεδιαστεί για να κρατούν τους ανεπιθύμητους αντιπάλους από περιοχές που θεωρούνται στρατηγικής σημασίας. Ισλαμικές ριζοσπαστικές ομάδες ήρθαν και πέρασαν όπως και οι Πέρσες, οι Άραβες, οι Σλάβοι και οι Τούρκοι.

Υπάρχουν και άλλοι παραλληλισμοί με τους σημερινούς αμερικανικούς πολέμους. Χρησιμοποιήθηκαν άφθονοι μισθοφόροι και άλλα είδη στρατιωτικών εργολάβων. Οι Βυζαντινοί δεν φοβούνταν να κάνουν συχνή χρήση δωροδοκίας ως οικονομία για να κρατήσουν ήρεμο έναν εχθρό, προσπαθώντας να αντιμετωπίσουν έναν ή περισσότερους άλλους αντιπάλους. Ο πόλεμος και η διπλωματία θεωρήθηκαν ολοκληρωμένοι και διαπραγματεύσιμοι και όχι η απόλυτη νίκη θεωρήθηκαν ως επιθυμητά από τα κράτη.

Έτσι, οι παρατηρήσεις του στρατηγού Nicholson δεν θα είχαν θεωρηθεί περίεργες στην Κωνσταντινούπολη. Η πλήρης καταστροφή μιας αντίπαλης κυβέρνησης σήμαινε ότι οι Βυζαντινοί θα έπρεπε να ξοδεύουν ανθρώπους και θησαυρούς που διέπουν την κατακτημένη περιοχή. Αυτή δεν ήταν η βέλτιστη λύση για τους άνδρες και τις γυναίκες που κυβερνούσαν την Κωνσταντινούπολη, παρόλο που περιστασιακά αναγκάστηκαν να το πράξουν.

Για τις ανάγκες πολέμων άρνησης περιοχής, η βυζαντινή αυτοκρατορία στην κορύφωση της ακμής της χρησιμοποίησε έναν επαγγελματικό μόνιμο στρατό – ένα μείγμα πολιτών και στρατιωτών – αλλά για την εθνική άμυνα χρησιμοποίησε πολίτες που συγκεντρώνονταν από τα Θέματα (επαρχίες), αποφεύγοντας έτσι τον κίνδυνο να γίνουν οι μισθοφόροι μία ομάδα αρκετά ισχυρή για να ξεκινήσει στρατιωτικό πραξικόπημα.

Ένας χώρος όπου οι Βυζαντινοί ήταν πολύ σαν την μετα-ψυχρό πόλεμο Αμερική είναι στο χειρισμό των πελατών και των πιθανών συμμάχων. Όπως και εμείς, η αυτοκρατορία ήταν πρόθυμη να ανεχτεί ευρείες αποκλίσεις στην αυτοδιοίκηση και ακόμη και στην ικανότητα των συμμάχων της, εφόσον παρέμειναν αξιόπιστες. Όταν δεν έμοιαζαν με τους Βυζαντινούς, οι Βούλγαροι θα μπορούσαν να είναι κάθε τόσο ασήμαντοι όσο οι αφγανικές και ιρακινές κυβερνήσεις είναι σήμερα σύμμαχοι. Ωστόσο, σε περιόδους συμμαχίας παρείχαν ένα χρήσιμο buffer ενάντια σε ακόμη πιο ανεπιθύμητους νομάδες – απελευθερώνοντας την αυτοκρατορία να χρησιμοποιήσει πολύτιμα επαγγελματικά στρατεύματα αλλού.

Όπως με εμάς, ένας από τους πιο επίμονους εχθρούς των Βυζαντινών ήταν διάφορες ενσαρκώσεις αυτού που αποκαλούμε τώρα ριζοσπαστικό Ισλάμ. Την χιλιετία που υπήρχε, οι Βυζαντινοί αντιμετώπισαν τουλάχιστον δέκα επιθέσεις του ριζοσπαστικού Ισλάμ. Ευτυχώς για την Αυτοκρατορία, ανεξάρτητα από το πόσο επικίνδυνοι ήταν οι Ισλαμιστές στο εγγύς μέλλον, ηττήθηκαν. Στην περίπτωσή μας, το ISIS και η Αλ Κάιντα φαίνεται να χάνουν την μάχη, αλλά θα υπάρξουν και άλλοι ηγέτες του Μεσσιανισμού που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν.

Η μεγάλη διαφορά μεταξύ των Βυζαντινών και των σύγχρονων αμερικανικών συστημάτων ασφαλείας είναι η κλίμακα τους. Ακόμη και αν για την εποχή εκείνη η αυτοκρατορία ήταν τεράστια οι προκλήσεις ασφαλείας που αντιμετώπιζε με τα σημερινά δεδομένα δεν θα ήταν τόσο σημαντικές σε σχέση με αυτό που αντιμετωπίζουμε σήμερα. Επιπλέον, οι απειλές που την περιέβαλαν ήταν σχετικά μικρές. Κατά συνέπεια, η αυτοκρατορία βρισκόταν σχεδόν συνεχώς σε πόλεμο κάπου στην περιφέρειά της. Οι παρατεταμένες περίοδοι της ειρήνης, όχι του πολέμου, ήταν οι ανωμαλίες.

Πολλοί πιστεύουν ότι βρισκόμαστε σε πόλεμο για πάντα στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν από τις 9/11, αλλά επίσης είδαμε μια δεκαετία σχετικής ειρήνης μετά την πτώση της παλιάς Σοβιετικής Ένωσης.

Ωστόσο, οι πόλεμοι άρνησης περιοχής μπορεί να είναι λιγότερο συχνές από ό, τι εκείνες των Βυζαντινών καθώς προχωρούμε στο 21ο αιώνα, αλλά θα υπάρχουν σχεδόν σίγουρα περισσότεροι πόλεμοι. Η περίμετρος ασφαλείας μας εκτείνεται από τις Φιλιππίνες και τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας στα κράτη της Βαλτικής και ορισμένοι θα έλεγαν ότι τα δικά μας νότια σύνορα έχουν καταστεί ζώνη πολέμου. Οι περίοδοι της ειρήνης θα θεωρούνται πιθανώς σχετικά σπάνιες από τους μελλοντικούς ιστορικούς.

Οι περισσότεροι σύγχρονοι Αμερικανοί δεν θα ήθελαν να ζήσουν στη βυζαντινή αυτοκρατορία. Ήταν μια κοινωνία με θρησκευτική δυσανεξία και άκαμπτη κοινωνική στρωματοποίηση, αλλά οι περισσότεροι από τους πολίτες της πιθανότατα δεν θα ήθελαν να ζήσουν οπουδήποτε αλλού, δεδομένων των εναλλακτικών επιλογών. Οι Αμερικανοί στρατιωτικοί σχεδιαστές που προσπαθούν να κατανοήσουν τη νέα κανονικότητα του 21ου αιώνα και να διαμορφώσουν κατάλληλες στρατηγικές, καλά θα κάνουν να δαπανούν περισσότερο χρόνο για τη μελέτη των Βυζαντινών αντί για τους πολέμους του 20ου αιώνα.

πηγη

Σχολιάστε