Παίρνοντας το έναυσμα από το ταξίδι του πρωθυπουργού στη Μόσχα, ανατρέξαμε στις παλαιότερες συναντήσεις Ελλήνων ηγετών με τους αντίστοιχους Ρώσους, από την πρώτη του Κ. Καραμανλή το 1979 μέχρι την πρώτη του Αλ. Τσίπρα το 2015, και εντοπίσαμε πολλά άκρως ενδιαφέροντα περιστατικά.

1979 | Κ. Καραμανλής

Τον Οκτώβριο του 1979 ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής πραγματοποιεί επίσημη 4ήμερη επίσκεψη στη Μόσχα, την πρώτη Ελληνα πρωθυπουργού μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση. Η αμηχανία στη δημοσιογραφική κάλυψη της επίσκεψης από ελληνικής πλευράς είναι έκδηλη. Αν ανατρέξει κανείς στο διαδίκτυο, θα βρει βίντεο-ρεπορτάζ από την επίσκεψη αυτή, υλικό που προέρχεται από το Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο.

Στα πρώτα τρία λεπτά ο εκφωνητής επιδίδεται σε μια τουριστική περιγραφή της Μόσχας για να φτάσει στην επίσκεψη όπου, όπως λέει χαρακτηριστικά, «η υποδοχή του κ. Καραμανλή στο αεροδρόμιο της Μόσχας υπήρξε και εξαιρετικά επίσημη και διπλωματικά θερμή». Στο αεροδρόμιο τότε είχαν υποδεχθεί τον Ελληνα πρωθυπουργό ο Ρώσος ομόλογός του, Αλεξέι Κοσίγκιν, και ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας, Αντρέι Γκρομίκο.

Από τις συνομιλίες που έγιναν προέκυψε μια κοινή διακήρυξη 12 σημείων, στα οποία γινόταν σαφές ότι οι δύο χώρες θα προχωρούσαν με «σχέσεις φιλίας, καλής γειτονίας, ειρηνικής συνυπάρξεως και επωφελούς συνεργασίας». Σε ό,τι αφορά την Κύπρο, «η Ελλάς και η ΕΣΣΔ υπογράμμισαν την ανάγκη ταχείας επίλυσης του Κυπριακού». Την τρίτη ημέρα της επίσκεψης ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε συναντηθεί και με τον τότε γ.γ. του ΚΚΣΕ, Λεονίντ Μπρέζνιεφ.

Στο ρεπορτάζ της εποχής περιγράφεται και η επίσκεψη Καραμανλή στο Λένινγκραντ και ειδικότερα στο Μουσείο Ερμιτάζ.

1985 | Α. Παπανδρέου

Συνοδευόμενος από επτά υπουργούς (ανάμεσά τους οι Γιάννης Χαραλαμπόπουλος, Ακης Τσοχατζόπουλος, Δημήτρης Μαρούδας, Γιώργος Κατσιφάρας), ο Ανδρέας Παπανδρέου φτάνει στη Μόσχα στις 11 Φεβρουαρίου για 4ήμερη επίσημη επίσκεψη και γίνεται δεκτός από τον ομόλογό του, Νικολάι Τιχόνοφ. Η περιγραφή εδώ είναι λιγότερο αμήχανη, θα μπορούσε κανείς να τη χαρακτηρίσει πανηγυρική σε σχέση με την επίσκεψη Καραμανλή.

Εξάλλου ο Ανδρέας ήταν σοσιαλιστής. Κάπως έτσι θα ανακηρυχθεί εν μέσω χειροκροτημάτων και επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Μόσχας. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του θα βρεθεί και στο Λένινγκραντ και στο Μουσείο Ερμιτάζ.

Αν μη τι άλλο, οι Ελληνες ηγέτες ήταν φιλότεχνοι. Κατά τη διάρκεια των συναντήσεων επιβεβαιώνεται ότι οι σχέσεις των δύο χωρών έχουν περάσει σε άλλο επίπεδο. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι κατά την περίοδο 1981-1989 διακρίνονται από αμοιβαία ανοίγματα.

1991 | Κ. Μητσοτάκης

Το ταξίδι του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη τον Ιούλιο του 1991 για συνομιλίες με τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ (η ΕΣΣΔ έχει καταρρεύσει λίγο καιρό πριν) θα σημαδευτεί από την αποπομπή από την κυβέρνηση της Ν.Δ. του τότε υπουργού Βιομηχανίας Σταύρου Δήμα, με ευθύνη, όπως αναφέρουν τα δημοσιεύματα της εποχής, της πρωθυπουργικής συζύγου, Μαρίκας.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ των «Νέων»: «Ορισμένοι επιχειρηματίες διαμαρτυρήθηκαν στην σύζυγο του Πρωθυπουργού -ανάμεσά τους και ο κ. Μπακατσέλος- ότι η επίσκεψη δεν είχε προγραμματισθεί και αισθάνονται παραμελημένοι. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η ιστορία άρχισε το βράδυ της Τρίτης (23 Ιουλίου). Η κ. Μητσοτάκη στη δεξίωση στην ελληνική πρεσβεία, ευρισκόμενη ανάμεσα στις κυρίες Σαραντοπούλου και Γούναρη, πλησιάζει τον υπουργό Βιομηχανίας και δημιουργεί έντονο φραστικό επεισόδιο σε βάρος του. “Να ακούς αυτά που σου λέω εγώ” είναι η επίμαχη φράση της κ. Μητσοτάκη, για να πάρει την απάντηση: “Μην μου ανεβάζεις την φωνή”. “Πρόσεχε τα λόγια σου” λέει στη συνέχεια η σύζυγος του πρωθυπουργού».

Αφορμή για όλα αυτά ήταν τα παράπονα αρκετών επιχειρηματιών που συνόδευαν τον πρωθυπουργό πως δεν είχε γίνει καμία προετοιμασία για συνομιλίες με Ρώσους οικονομικούς παράγοντες.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ της εφημερίδας «Εθνος», «η ίδια η κ. Μαρίκα Μητσοτάκη δίνει άλλη εκδοχή του επεισοδίου. Σύμφωνα με αυτή δεν φώναξε του κ. Δήμα, αλλά απλώς μετέφερε τα παράπονα των επιχειρηματιών και αυτός τότε εξερράγη και άρχισε να βρίζει τους επιχειρηματίες και να απαιτεί να μάθει ποιοι παραπονέθηκαν. Μετά από αυτό η κ. Μητσοτάκη για να ευχαριστήσει τους επιχειρηματίες έκοψε από το επίσημο γεύμα σε ταβέρνα διπλωματικούς και έβαλε επιχειρηματίες. Αυτό παραδέχεται και η ίδια».

Λίγες μέρες αργότερα στην Αθήνα ο Σταύρος Δήμας υπέβαλε την παραίτησή του στον πρωθυπουργό.

1996-2001 | Κ. Σημίτης

Είναι οι εποχές που αρχίζουν οι πρώτες κουβέντες για τους αγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου. Μεταξύ των δύο επισκέψεων έχει μεσολαβήσει η επιδρομή του ΝΑΤΟ στη Σερβία και ο Κώστας Σημίτης δηλώνει πως «η Ελλάδα θεωρεί ότι η Ρωσία σε συνεργασία με την Ε.Ε. πρέπει να συμβάλει σε όλα τα θέματα που αφορούν την Ευρώπη και ότι η παρουσία της ειδικότερα στα Βαλκάνια είναι απαραίτητη».

Η δεύτερη επίσκεψη είχε γίνει με αφορμή τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα, όπου σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής η Ελλάδα θα έκανε την επίσημη παρουσίαση της προετοιμασίας τους.

2004-2008 | Κ. Καραμανλής

Ο Κώστας Καραμανλής επιλέγει τη Μόσχα ως τον πρώτο του προορισμό από τότε που είχε αναλάβει πρωθυπουργός της χώρας. «Oι σχέσεις των χωρών μας ήταν πάντα καλές, αλλά από τότε που εκλεγήκατε πρωθυπουργός και η N.Δ., κερδίζοντας τις εκλογές, έγινε κυβέρνηση, οι σχέσεις μας καλυτερεύουν. Μερικά θέματα που δεν μπορούσαμε να προωθήσουμε τα τελευταία χρόνια τώρα παρουσιάζουν κινητικότητα», θα δηλώσει τότε ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν υποδεχόμενος τον Ελληνα πρωθυπουργό.

Στο επίκεντρο των συζητήσεων βρίσκεται η προώθηση της κατασκευής του αγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη, με τον Κώστα Καραμανλή να δηλώνει ότι πρέπει να υπογραφεί το συντομότερο δυνατό το σχετικό διακυβερνητικό μνημόνιο μεταξύ των κυβερνήσεων Ελλάδας – Ρωσίας – Βουλγαρίας, για να προχωρήσει το σχέδιο.

Θα ακολουθήσουν άλλες δύο συναντήσεις μεταξύ τους, το 2007 και το 2008, με δημοσιεύματα της εποχής έναν χρόνο αργότερα να κάνουν λόγο για το διαβόητο σχέδιο «Πυθία», που αφορούσε σχέδιο δολοφονίας του Ελληνα πρωθυπουργού, το οποίο υποτίθεται πως απέτρεψαν πράκτορες των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών.

Ακόμα και τώρα βέβαια, στα καφενεία, θα ακούσεις πολλούς να λένε ότι «τον Καραμανλή τον έριξαν οι Αμερικάνοι γιατί τα είχε βρει με τους Ρώσους».

2010 | Γ. Παπανδρέου

Φεβρουάριο, όπως και ο πατέρας του 25 χρόνια πριν, επέλεξε να επισκεφθεί τη Μόσχα ο Γιώργος Παπανδρέου. Ενδιαφέρον έχει για εκείνη την περίοδο η εμφάνιση στο προσκήνιο του Ιβάν Σαββίδη.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Καθημερινή» (19/3/2018):

«Ο Σαββίδης, ως βουλευτής της Δούμας, επέμενε να συναντήσει τον Παπανδρέου, αλλά είχαν φέρει αντιρρήσεις ο τότε και νυν γ.γ. του υπουργείου Εξωτερικών Δημήτρης Παρασκευόπουλος, που είχε υπηρετήσει στη Μόσχα, και ο τότε πρέσβης Μιχάλης Σπινέλλης. Ο Σαββίδης περίμενε όμως τον Παπανδρέου στη ρεσεψιόν του ξενοδοχείου και του ζήτησε να συζητήσουν για λίγο, πράγμα που έγινε σε ένα μικρό σαλόνι. Εκεί ενημέρωσε τον Ελληνα πρωθυπουργό πως ο Πούτιν ήταν έτοιμος να δανείσει την Ελλάδα προκειμένου να αποφύγει το μνημόνιο και το ΔΝΤ. Ο Παπανδρέου και οι συνεργάτες του συνάντησαν τον Πούτιν και τον πρωθυπουργό Μεντβέντεφ. Οταν έγινε η σχετική σύντομη συζήτηση, έλαβαν την απάντηση ότι η Ρωσία δεν μπορεί να δώσει χρήματα διμερώς και ότι η Ελλάδα έπρεπε να προσφύγει στο ΔΝΤ. Παρ’ όλα αυτά, ο Σαββίδης επέμενε σε συνέντευξή του πριν από τις εκλογές του Μαΐου του 2012 σε κανάλι της Κρήτης πως “ο Παπανδρέου μπορούσε να πάρει δάνειο, χωρίς επιτόκιο, 25 δισ. ευρώ, αλλά αυτός έκανε τη δουλειά του και τη δουλειά αυτών που τον έβαλαν”».

2015 | ΑΛ. Τσίπρας

Πολλοί ήταν εκείνοι, ακόμα και μέσα στην κυβέρνηση, που πίστευαν ότι τον Απρίλιο του 2015, και ενώ κορυφωνόταν η ένταση της Ελλάδας με τους δανειστές, ο πρωθυπουργός θα επέστρεφε στην Αθήνα με ένα αεροπλάνο γεμάτο… ρούβλια.

Είναι χαρακτηριστικό πάντως ότι η συγκεκριμένη επίσκεψη είχε εκνευρίσει αρκετά τη Δύση σε μια περίοδο που το ζήτημα της Ουκρανίας ήταν στα πάνω του.

Ενδεικτικές δηλώσεις του κλίματος που επικρατούσε τότε είχε κάνει ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο Γερμανός Χριστιανοδημοκράτης (CDU) Ελμαρ Μπροκ: «Η Ρωσία δεν μπορεί να επαναφέρει το βιοτικό επίπεδο των Ελλήνων και οι Ελληνες δεν θα ήθελαν το βιοτικό επίπεδο των Ρώσων».  πηγη