Τις τελευταίες δύο δεκαετίες το περιβάλλον ασφαλείας στον ελλαδικό χώρο έχει μεταβληθεί δραματικά. Η δραματική αύξηση της εγκληματικότητας, ημεδαπούς και αλλοδαπούς, η εμφάνιση της απειλής της διεθνούς τρομοκρατίας καθώς και η αναμόχλευση αλυτρωτισμών εκ μέρους παραστρατιωτικών οργανώσεων θέτουν νέα δεδομένα στον ευαίσθητο τομέα της δημόσιας τάξης και ασφάλειας με προεκτάσεις που φθάνουν να αφορούν την εθνική άμυνα και ασφάλεια. Η ΕΛ.ΑΣ καταφέρνει να ανταπεξέρχεται, τις περισσότερες φορές οριακά στις απειλές που ανακύπτουν, θέτοντας επ’αμφιβόλω την επιχειρησιακή της επάρκεια. Μέσα σ’αυτές τις συνθήκες επανέρχεται η ανάγκη για την (επανα)δημιουργία ενός σώματος αποκλειστικά υπεύθυνου για την ασφάλεια της επαρχίας, όμοιο με την περίπου πριν τρεις δεκαετίες καταργηθείσα Χωροφυλακή.
Γιατί Χωροφυλακή;
Θα μπορούσε να είναι ένα ερώτημα. Για να το απαντήσουμε θα πρέπει να προβούμε σε ακριβή διάγνωση των μορφών απειλών που αντιμετωπίζει σήμερα η χώρα και την ικανότητα του σημερινού μοντέλου άμυνας και ασφάλειας να τις διαχειριστεί. Καταρχήν οφείλουμε να σημειώσουμε την ραγδαία αύξηση της εγκληματικότητας στην επαρχία που σχετίζεται τόσο με την προϊούσα οικονομική κρίση όσο κυρίως με την αύξηση της λαθρομετανάστευσης.
Η ύπαιθρος έχει στην κυριολεξία κατακλυστεί τα τελευταία χρόνια με εκατοντάδες χιλιάδες αλλοδαπούς λαθρομετανάστες, μουσουλμανικής κυρίως προέλευσης, που πέραν των κακουργηματικών πράξεων στις οποίες προβαίνουν αποτελούν δυνητικό συνεργάτη ξένων κέντρων και παράκεντρων εξουσίας με στοχεύσεις που ξεπερνούν τα στενά όρια της δημόσιας τάξης και ασφάλειας. Την ίδια στιγμή η πολιτική τρομοκρατία δείχνει να επανεμφανίζεται ενώ έχει εδώ και καιρό επισημανθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες δραστηριοποίηση πυρήνων ισλαμιστικής τρομοκρατίας σε ελληνικό έδαφος. Το σημαντικότερο όμως είναι πως κάνουν πλέον αισθητή την παρουσία τους εξτρεμιστικές ομάδες που στόχο έχουν την απόσπαση ελληνικών εδαφών από τον εθνικό κορμό ή έστω την απομείωση της ελληνικής εθνικής κυριαρχίας σε αυτές τις περιοχές.Όλα τα παραπάνω είναι γνωστά στις ελληνικές αρχές οι οποίες όμως έχουν προς το παρόν επιλέξει την αποσιώπηση του θέματος και την προβολή εικόνας ανυπαρξίας προβλήματος.
Το κύριο βάρος για την αντιμετώπιση των υπόψη απειλών πέφτουν στους ώμους των ΕΕΔ και των Σωμάτων Ασφαλείας. Όσον αφορά τις πρώτες έχουμε να κάνουμε κάποιες παρατηρήσεις. Ο Ε.Σ που αναλαμβάνει και το κύριο βάρος αποτροπής και ανάσχεσης της απειλής, με εξαίρεση τις ειδικές του δυνάμεις, είναι προσανατολισμένος στην αντιμετώπιση της κύριας απειλής που προέρχεται από την πλευρά της Τουρκίας. Η φύση του, η δομή του, ο εξοπλισμός του και η εκπαίδευση του σε συνδυασμό με τα μικρά σχετικά του μεγέθη (με τάσεις περαιτέρω συρρίκνωσης) δεν του επιτρέπουν να διαθέσει σοβαρές δυνάμεις για την αντιμετώπιση παρόμοιων απειλών. Όσον αφορά δε τα Σώματα Ασφαλείας και συγκεκριμένα την ΕΛ.ΑΣ, αυτή έχει σοβαρά κενά σε δόγμα, εκπαίδευση, οργάνωση και βαρύ οπλισμό ώστε να ληφθεί σοβαρά υπόψη ως παράγοντας αποτροπής. Είναι λανθασμένη η άποψη που θέλει τα σώματα ασφαλείας εστιασμένα αποκλειστικά στην πάταξη της εγκληματικότητας την στιγμή που ανακύπτουν απειλές που απειλούν τον “σκληρό πυρήνα” της κρατικής και εθνικής ασφάλειας. Η επιλογή λοιπόν της στρατιωτικοποίησης των σωμάτων ασφαλείας αποτελεί μονόδρομο. Η λέξη «στρατιωτικοποίηση» δεν πρέπει να τρομάζει. Η εμπειρία έχει δείξει πως όσες υπηρεσίες κατά καιρούς αποστρατιωτικοποιήθηκαν (ΕΛ.ΑΣ, ΕΥΠ, ακόμη και η ΕΜΥ) απώλεσαν μέρος της αποτελεσματικότητας τους και της επιχειρησιακής τους ικανότητας. Επιβάλλεται λοιπόν η δημιουργία ενός παραστρατιωτικού σώματος με ζώνη ευθύνης την επαρχία που θα εγγυάται την επιτυχή αντιμετώπιση της απειλής αλλά και θα συμβάλλει γενικότερα στην εθνική άμυνα αποτελώντας άξιο συμπαραστάτη του στρατού ξηράς. Παρακάτω θα παρατεθούν τα υποδείγματα της Γαλλικής, Ιταλικής και Τουρκικής Χωροφυλακής προς λήψη προτύπων για την δομή, την οργάνωση, την διοικητική διάρθρωση και τον εξοπλισμό ενός σώματος Ελληνικής Χωροφυλακής.
Γαλλική Χωροφυλακή
Στην Γαλλία η Εθνική Χωροφυλακή (Gendarmerie Nationale) που ιδρύθηκε το 1791 αποτελεί κλάδο των ενόπλων δυνάμεων με αστυνομικά καθήκοντα. Επίσης ασκεί καθήκοντα στρατονομίας και διαθέτει ειδική ομάδα επεμβάσεως, την περίφημη GIGN (Groupe D’Intervention de Gendarmerie Nationale) αντίστοιχη της ΕΚΑΜ. Η αριθμητική της δύναμη υπολογίζεται σε 105.975 άτομα (με στοιχεία του 2007). Η Γαλλική Χωροφυλακή υπάγεται από το 2009 στο Υπουργείο Εσωτερικών και είναι υπεύθυνη για την τήρηση της δημόσιας τάξης και ασφάλειας από κοινού με το έτερο σώμα ασφαλείας, την Εθνική Αστυνομία. Επίσης καλύπτει αποστολές εθνικής άμυνας και ασφάλειας σε συνεργασία με τις υπηρεσίες πληροφοριών και ασφαλείας και τις ένοπλες δυνάμεις.

GIGN – Groupe d’Intervention Gendarmerie Nationale
Στις αποστολές της περιλαμβάνονται:
1) Η αστυνόμευση της επαρχίας, των ποταμών, παράκτιων περιοχών, χωριών και κωμοπόλεων με πληθυσμό κάτω των 20.000 κατοίκων. Η Χωροφυλακή παρέχει υπηρεσίες αστυνόμευσης σε περίπου το μισό πληθυσμό της Γαλλίας.
2) Διερεύνηση εγκλημάτων υπό δικαστική επίβλεψη
3) Έλεγχος πλήθους
4) Η ασφάλεια αεροδρομίων και στρατιωτικών εγκαταστάσεων, καθώς και όλες οι διαδικασίες έρευνας που σχετίζονται με τον στρατό
5) Συμμετοχή σε τελετές υποδοχής ξένων ηγετών
6) Δράση της ως δύναμης στρατονομίας για το σύνολο των Γαλλικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Η Γαλλική Χωροφυλακή διακρίνεται σε Στατική Χωροφυλακή (Departmental Gendarmerie) και Κινητή Χωροφυλακή (Gendarmerie Mobile) διαχωρισμός που χαρακτήριζε και την Ελληνική Χωροφυλακή μέχρι τη στιγμή της συγχωνεύσεως της με την Αστυνομία Πόλεων.
Η Στατική Χωροφυλακή αποτελεί τον εδαφικό κλάδο αστυνόμευσης της Γαλλικής Χωροφυλακής και εκτελεί τυπικά αστυνομικά καθήκοντα στο σύνολο της Γαλλικής επικράτειας εξαιρέσει των αστικών κέντρων. Η διοικητική διάρθρωση είναι κάθετη ιεραρχικά από πάνω προς τα κάτω: «Εδαφική Περιοχή» (region)-«Περιοχή» (area)-«Συγκρότημα» (groupment)-«Λόχος» (company) και συνταιριάζει με το διοικητικό σύστημα της χώρας.
Το βασικό οργανωτικό σχήμα της Χωροφυλακής βασίζεται στην «ταξιαρχία». Με τον όρο εννοούμε μια ομάδα 6-40 Χωροφυλάκων και συνήθως εντοπίζονται στο επίπεδο του καντονιού(canton). Οι «ταξιαρχίες» μπορούν να οργανώνονται περαιτέρω σε «ομάδες ταξιαρχιών» σε επίπεδο κωμόπολης ή να σχηματίζουν αυτόνομες «ταξιαρχίες». Κάθε «ταξιαρχία» είναι υπεύθυνη για την τήρηση της τάξης στην περιοχή δικαιοδοσίας της και στην ανταπόκριση της στην καθημερινή επαφή της με τους πολίτες. «Ταξιαρχίες» μια περιοχής σχηματίζουν «λόχο». Οι «λόχοι» ενός τμήματος σχηματίζουν ένα «συγκρότημα» και τα «συγκροτήματα» μιας ζώνης ευθύνης σχηματίζουν «περιοχές» (areas). Παλιότερα οι «περιοχές» καλούταν «λεγεώνες». Συνολικά υπάρχουν 22 «περιοχές» Στατικής Χωροφυλακής σήμερα με περίπου 3.600 «ταξιαρχίες».
Επιπροσθέτως των «ταξιαρχιών», η Στατική Χωροφυλακή διαθέτει ειδικευμένες μονάδες για συγκεκριμένα είδη αποστολών. Πιο συγκεκριμένα διαθέτει:
α) Τις ομάδες επιτήρησης και επέμβασης Χωροφυλακής(PSIG) συγκεντρωμένες υπό τους λόχους της Στατικής Χωροφυλακής που περιπολούν και επεμβαίνουν κατά περίπτωση ενισχύοντας αριθμητικά τις τοπικές «ταξιαρχίες». Συνήθως συναντάται μια Ομάδα επιτήρησης και επέμβασης σε επίπεδο περιοχής.
β) Μηχανοποιημένες (motorized) μονάδες, τμήματα μοτοσυκλετιστών που επιτηρούν το οδικό δίκτυο. Αυτά δεν ανήκουν σε λόχους αλλά στην «Εδαφική Μοίρα Οδικής Ασφάλειας» (EDSR). Οι Μηχανοποιημένες Ταξιαρχίες, Συγκροτήματα και Ταξιαρχίες Άμεσης Επέμβασης είναι επίσης μέρος της EDSR.
γ) Τις Ταξιαρχίες και τα Τμήματα Έρευνας με αποστολή την εξιχνίαση εγκληματικών ενεργειών
δ) Τους εφέδρους της Στατικής Χωροφυλακής που συνιστούν και τις μονάδες ενίσχυσης της και οργανώνονται σε Ομάδες Εφεδρείας Στατικής Χωροφυλακής (PRGD).
Η Κινητή Χωροφυλακή (Gendarmerie Mobile) χωρίζεται σε 7 αμυντικές ζώνες (Zone de Dιfense). Αυτές καλύπτουν την περιοχή γύρω από το Παρίσι και άλλες έξι εδαφικές ζώνες (Νοτιοδυτικά, Νοτιοανατολικά, Νότια, Βόρεια και Ανατολικά) με την Δύναμη Επέμβασης Κινητής Χωροφυλακής (FGMI). Συνολικά σχηματίζει 123 μοίρες και αποτελείται από περίπου 17.000 άτομα προσωπικό σε εθνικό επίπεδο. Χωρίζεται σε συγκροτήματα και μοίρες. Τα συγκροτήματα συγκροτούνται από 4 έως 7 μοίρες. Μία μοίρα αποτελείται από 120 άνδρες υπό την διοίκηση λοχαγού. Αποτελείται από 5 διμοιρίες συμπεριλαμβανομένης μια διμοιρίας ειδικών επεμβάσεων.
Τα κύρια καθήκοντα της είναι:
α) Έλεγχος πλήθους και καταστολή οχλοκρατικών καταστάσεων
β) Φρούρηση δημοσίων κτηρίων
γ) Όλα τα αστυνομικά καθήκοντα που απαιτούν την διάθεση μεγάλου αριθμού προσωπικού
Η Κινητή Χωροφυλακή διαθέτει τις ακόλουθες ειδικοποιημένες μονάδες:
α) Την Ομάδα Επεμβάσεως Εθνικής Χωροφυλακής (GIGN). Από το 2007 η σχηματίστηκε η «νέα» GIGN από τη συγχώνευση της παλιάς GIGN, της Μοίρας Επεμβάσεως Αλεξιπτωτιστών της Εθνικής Χωροφυλακής (EPIGN) και της ομάδας ασφαλείας του Προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας, της οικογένειας του και των καλεσμένων του. Η νέα μονάδα έχει αναλάβει τη διεκπεραίωση του συνόλου του έργου των προϋπάρχουσων μονάδων.

GIGN – Groupe d’Intervention Gendarmerie Nationale










