Η αντιμετώπιση του ζητήματος της αναβάθμισης παλαιότερων εκδόσεων του στόλου των μαχητικών αεροσκαφών F-16, αφορά ένα ακόμα πρόβλημα, από τα πολλά που απασχολούν την Πολεμική Αεροπορία, που έχει έρθει στο προσκήνιο τις τελευταίες ημέρες. Δεν γνωρίζουμε αν πραγματικά υπάρχει κάποιος λόγος για αυτό… Είναι κάτι που διερευνούμε προς το παρόν. Το συγκεκριμένο θέμα δε, το έχουμε αναδείξει πρώτοι επανειλημμένα τους τελευταίους μήνες. Συμφωνώντας ότι δεν είναι απλά σημαντικό, αλλά κεφαλαιώδους σημασίας…

Γράφει ο Στέργιος Δ. Θεοφανίδης

Το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να υπενθυμίσουμε, πριν αναφερθούμε σε οτιδήποτε, είναι ότι δεν μπορεί να υπάρξει στο μέλλον Πολεμική Αεροπορία, αν δεν απαλλαγούμε από προβλήματα και αγκυλώσεις του παρελθόντος. Προς αυτή την κατεύθυνση επισημάναμε ότι σημαντικό πρώτο βήμα, θα ήταν και ο εκσυγχρονισμός του στόλου των F-16C/D Block 30 και Block 50 στο επίπεδο -V.

Σημειώσαμε με έμφαση ότι η αναβάθμιση των 32 F-16C/D Block 30 και 39 Block 50 θα κάλυπτε με τον πλέον οικονομικό και επιχειρησιακά αποδοτικό τρόπο ένα μεγάλο μέρος των ελληνικών επιχειρησιακών αναγκών, φέρνοντας ως παράδειγμα τις ενέργειες της αεροπορίας των ΗΠΑ σε αυτό το κομμάτι.

Ζωτικής σημασίας βήμα για το μέλλον της ελληνικής αμυντικής μηχανής

Όλα (τα στοιχεία…) δείχνουν ότι μία τέτοια εξέλιξη θα απάλλασσε την Πολεμική Αεροπορία από τα μεγάλα προβλήματα που διαχρονικά αντιμετώπισε στο παρελθόν και εξακολουθεί να αντιμετωπίζει. Ας γίνουμε πιο συγκεκριμένοι… Τα περισσότερα από αυτά τα “μεγάλα προβλήματα” ήταν και είναι σχετικά με τον παράγοντα πολυτυπία.

Ακόμα και σήμερα, μετά από δέκα χρόνια βαρύτατης οικονομικής κρίσης και δημοσιονομικών περιορισμών και επιτήρησης, η Πολεμική Αεροπορία είναι υποχρεωμένη να πληρώνει αδρά την υποστήριξη έξι διαφορετικών τύπων μαχητικών! F-4E AUP, Mirage 2000-5Mk.2, Mirage 2000EG, F-16C/D Block 30, F-16C/D Block 50 και F-16C/D Block 52+/Block 52+ Advanced. Πρόκειται για ένα πραγματικά τεράστιο και με μικρό επιχειρησιακό αντίκρυσμα κόστος.

Αεροπορικές δυνάμεις σημαντικά μεγαλύτερων και οικονομικά πολύ πιο ισχυρών χωρών, έχουν επιλύσει εδώ και πολλά χρόνια αυτό το πρόβλημα. Θέλετε παραδείγματα; ιδού: Η Γαλλική Αεροπορία διατηρεί σε υπηρεσία τρεις μόνο, τύπους μαχητικών. Rafale C, Mirage 2000-5 και Mirage 2000D.

Η Βρετανική Αεροπορία, η θρυλική RAF, αξιοποιεί τα τελευταία δέκα σχεδόν χρόνια, μόλις δύο τύπους μαχητικών. Τα Typhoon FGR4 και Tornado GR4 μέχρι την 1η Απριλίου του 2019 που αποσύρθηκαν τα δεύτερα και σήμερα τα Typhoon FGR4 με τα νεοπαραληφθέντα F-35B (η διαδικασία παραδόσεων βρίσκεται σε εξέλιξη).

Με δύναμη εννέα πολεμικών Μοιρών Typhoon FGR4 και τις παραδόσεις των F-35B σε εξέλιξη, οι Βρετανοί μάλιστα αναγκάστηκαν να συγκροτήσουν πρόσφατα και δύο Μοίρες με αποκλειστικό ρόλο αέρος-αέρος, εξοπλισμένες με Typhoon Tranche 1…

Θέλετε και άλλα παραδείγματα; Πάμε πάλι… Η Αεροπορία της οικονομικά κραταιάς στην ευρωπαϊκή Ήπειρο Γερμανίας, διαθέτει επίσης μόλις δύο τύπους μαχητικών. Eurofighter-Typhoon και Tornado IDS/ECR. Τέλος, τα ίδια δεδομένα ισχύουν και για την Ιταλική Αεροπορία… Η οποία απέσυρε το σύνολο των μαχητικών Tornado που διέθετε και σήμερα αξιοποιεί αποκλειστικά και μόνο Eurofighter-Typhoon, έχοντας βέβαια εντάξει σε υπηρεσία τα πρώτα F-35A, με την διαδικασία της παραλαβής μαχητικών του τύπου να βρίσκεται σε εξέλιξη.

Γαλλία και Βρετανία θεωρούνται δυνάμεις με δυνατότητες (έστω και περιορισμένες…) παγκόσμιας στρατιωτικής παρουσίας. Γερμανία και Ιταλία δε, μπορεί κανείς να πει ότι δεν αντιμετωπίζουν άμεση απειλή, σε αντίθεση φυσικά με ότι συμβαίνει με τη χώρα μας. Παρόλα αυτά όμως έχουν σημαντικά μεγαλύτερες οικονομίες και απείρως μεγαλύτερες εξαγωγικές δυνατότητες.

Τα “λάθη” του παρελθόντος…

Διενεργώντας λοιπόν αυτές τις απλές και χωρίς νούμερα συγκρίσεις, μπορεί κανείς πολύ εύκολα να αντιληφθεί ότι οι “αμαρτίες” παλιότερων επιλογών μας, είναι βάρος ασήκωτο σήμερα. Από πλευράς κόστους και επιχειρησιακής απόδοσης, επαναλαμβάνουμε…

Έστω και τώρα λοιπόν, που ο Τούρκος ετοιμάζεται να ανοίξει “την πόρτα του φρενοκομείου” και εμείς έχουμε αρχίσει να συνειδητοποιούμε ότι όσο διαλλακτικοί και αν είμαστε, δεν μπορούμε να τον σταματήσουμε από το να το κάνει, πρέπει να περιορίσουμε τις συνέπειες των αμαρτιών του παρελθόντος. Κοντινού και μακρινού… Και για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι, πρώτα έπρεπε να εκσυγχρονίσουμε τα Block 30 και Block 50 και σε δεύτερο χρόνο τα νεότερα F-16.

Ή έπρεπε να πιέσουμε για καλύτερη τιμή και να τα εκσυγχρονίσουμε ΟΛΑ… Το έχουμε ξαναγράψει και στο παρελθόν. Οι Αμερικανοί έχουν κάθε συμφέρον να θέλουν να πουλήσουν το μεγαλύτερο δυνατό αριθμό F-35 στην Ελλάδα, αντικαθιστώντας όσο το δυνατόν πιο γρήγορα τα F-16. Είναι λογικό από κάθε πλευρά… Και οικονομικά τους εξυπηρετεί και βιομηχανικά και επιχειρησιακά.

Εμείς από την πλευρά μας γιατί δεν πιέσαμε την κατάσταση. Ιδίως στο πλαίσιο των συνομιλιών-διαπραγματεύσεων για την αμυντική συμφωνία Ελλάδας-ΗΠΑ; Γιατί δεν βάλαμε ως προϋπόθεση για την προμήθεια του F-35 το βιομηχανικό έργο που θα το συνοδεύσει, αλλά και τον εκσυγχρονισμό όλων των F-16; Με τι θα πετάμε μέχρι να αποκτήσουμε ικανό αριθμό F-35 για την κάλυψη των επιχειρησιακών μας αναγκών; Δηλαδή 80 έως 100 μονάδες στα επόμενα 15 χρόνια…

Έχουμε ξαναγράψει επίσης στο παρελθόν ότι “επιλογές”με βάση “πολιτικά κριτήρια” και άλλα τέτοια καταστροφικά, δεν μπορούν να υπάρξουν στο μέλλον. Απαιτείται επένδυση σε συγκεκριμένους τύπους μαχητικών, με ορίζοντα εικοσαετίας τουλάχιστον. Είναι τόσο απλό… Και όμως δεν υιοθετήθηκε ποτέ στο παρελθόν.

Θέλετε πάλι συγκεκριμένα παραδείγματα; Ιδού: Επενδύθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του ‘90 δυσανάλογα τεράστια ποσά, σε σχέση με το επιχειρησιακό όφελος πάντα, για την αναβάθμιση του ρόλου τωνφωτοαναγνωριστικών RF-4E. Ποσά τα οποία κυριολεκτικά κατέληξαν στον κάλαθο των αχρήστων…

Δεν αναφερόμαστε μόνο στις ψηφιακές φωτομηχανές μεγάλης ακτίνας KS-127EO (C-297) της ROI (Reccon Optical International) οι οποίες ποτέ δεν λειτούργησαν βάσει των προδιαγραφών για τις οποίες είχαν δεσμευθεί τόσο ο κατασκευαστής όσο και η USAF.

Η Αμερικανική Αεροπορία δηλαδή που είχε την ευθύνη της υλοποίησης του προγράμματος και είχε πληρωθεί αδρά για αυτό μέσω FMS… Αναφερόμαστε και στα ατρακτίδια ELINT/SIGINT τύπου ASTAC που μαζί με τις φωτομηχανές της ROI σαπίζουν εδώ και χρόνια σε αποθήκες της Πολεμικής Αεροπορίας.

Φανταστείτε ότι (αν είναι ποτέ δυνατόν…) φτάσαμε στο σημείο να πληρώσουμε την πιστοποίηση γαλλικού ατρακτιδίου ηλεκτρονικής αναγνώρισης και υποκλοπών σε ένα παμπάλαιο, καυσιμοβόρο και με μεγάλες ανάγκες υποστήριξης και συντήρησης αμερικάνικο φωτοαναγνωριστικό των αρχών της δεκαετίας του ‘70 εν έτει 2004!

ΝΑΙ το είχαν κάνει και οι Ιάπωνες πριν από εμάς ΑΛΛΑ, δεν είχαν Mirage 2000 στην Αεροπορία τους… Εμείς με βάση ποια λογική αποφασίσαμε τέτοιο πράγμα και το πληρώσαμε μάλιστα αδρά;

Με βάση ποια λογική αποφασίσαμε να σπαταλήσουμε πολύτιμα κονδύλια για να αναβαθμίσουμε τις φωτομηχανές ενός αμερικανικού φωτοανγνωριστικού τεχνολογίας της δεκαετίας του ‘60, αντί να αγοράσουμε ατρακτίδια DB-110 με τον επίγειο εξοπλισμό υποστήριξης-αξιοποίησής τους για τα F-16που ήταν πολύ νεότερης κατασκευής και επιβάρυναν με το μισό κόστος υποστήριξης και αξιοποίησης την Πολεμική Αεροπορία;

Κάτι που φυσικά αναγκαστήκαμε εκ των πραγμάτων να κάνουμε όταν παραγγέλθηκαν τα F-16C/D Block 52+ Advanced. Τέλος, με ποια λογική αποφασίσαμε (εν έτει 1998 παρακαλώ…) να αναβαθμίσουμε τα F-4E, τα Phantom, που είχαν ήδη 25 χρόνια υπηρεσίας στην Πολεμική Αεροπορία και που ο μεγαλύτερος χρήστης του τύπου, η USAF, είχε αποσύρει από τις αρχές της δεκαετίας του ‘90; Γιατί δεν εκσυγχρονίσαμε το σύνολο των Mirage 2000EG σε – 5Mk.2, πιστοποιώντας τα παράλληλα για τη μεταφορά ΑΜ-39 Exocet και ASTAC;

150+ μαχητικά είναι ιδανική βάση για τη συγκρότηση μίας πραγματικά αξιόμαχης αεροπορικής δύναμης

Λοιπόν κυρίες και κύριοι δεν υπήρχε καμία λογική σε όλα αυτά… Μόνο συντεχνιακές εμμονές και αγκυλώσεις. Τις οποίες τα τελευταία χρόνια πληρώνουμε και σήμερα αναγκαζόμαστε να παρατείνουμε την παραμονή σε υπηρεσία του F-4E AUP.

Ενός μαχητικού που “εκσυγχρονίσαμε” έναντι 315 εκατομμυρίων δολαρίων, χωρίς στο πακέτο να περιλαμβάνεται σύστημα αυτοπροστασίας και Η/Π (Ηλεκτρονικού Πολέμου) και που επιβαρύνει (επαναλαμβάνουμε) με το διπλάσιο τουλάχιστον (πολλά από τα νούμερα υποδεικνύουν ακόμα και τριπλάσιο!) κόστος συντήρησης, υποστήριξης και αξιοποίησης ανά ώρα πτήσης την Πολεμική Αεροπορία, σε σχέση με τα F-16 και Mirage 2000…

Η διατήρηση όσο το δυνατόν μεγαλύτερου αριθμού μαχητικών F-16 σε υπηρεσία (εννοείται σε εκσυγχρονισμένη μορφή…) είναι μονόδρομος για την Πολεμική Αεροπορία. Τα δεδομένα είναι τελείως διαφορετικά σε σχέση με το παρελθόν…

Μπορεί τα F-16C/D Βlock 30 να είναι πλέον πιο παλιά (30 περίπου χρόνια…) από ότι ήταν τα Phantom F-4E το 1998, και τα Block 50 να πλησιάζουν αυτή την ηλικία, αλλά υπάρχει μία ειδοποιός και καθοριστική διαφορά… Η USAF που είναι και ο μεγαλύτερος χρήστης τους παγκοσμίως, θα συνεχίσει να υποστηρίζει και να αξιοποιεί τον συγκεκριμένο τύπο σε ρόλους πρώτης γραμμής, τουλάχιστον μέχρι το 2048!

Δυστυχώς ή ευτυχώς όλες οι ενδείξεις, όλα τα γεγονότα, συνηγορούν στο ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να διατηρεί στόλο μαχητικών μικρότερο των 200 μονάδων. Οποιαδήποτε εμπλοκή με την Τουρκία θα είναι κυρίως εμπλοκή αεροναυτικών δυνάμεων και φυσικά το ζήτημα δεν κλείνει εδώ…

Επιχειρησιακές ανάγκες θα προκύψουν και στο χώρο μεταξύ Ιονίου Πελάγους και Αδριατικής λόγω της πολιτικής της γειτονικής Αλβανίας, χάρη στη στήριξη των κυβερνήσεων της τελευταίας από την Τουρκία. Με πολλούς τρόπους. Οικονομικά, στρατιωτικά, πολιτικά…

Η οροφή των 200 πραγματικά αξιόμαχων μονάδων από την άλλη πλευρά δεν είναι από μόνη ικανή συνθήκη για να εξασφαλίσει αποτελεσματική παρουσία της Πολεμικής Αεροπορίας σε όλα τα μέτωπα που έχει ανοίξει γύρω μας η Τουρκία (Κύπρος, Λιβύη, Αλβανία). Απαιτείται παράλληλα διαθεσιμότητα σε καθημερινή βάση της τάξης του 75% έως 80%.

Με βάση το ποσοστό αυτό θα έχουμε δηλαδή κάθε μέρα διαθέσιμα για εκπαίδευση και επιχειρήσεις από 150 έως 160 μαχητικά. Από τα 200… Και αυτή τη διαθεσιμότητα δεν μπορούμε να την επιτύχουμε ποτέ αν συνεχίσουμε να έχουμε ανοικτές γραμμές υποστήριξης (σε ανταλλακτικά, αναλώσιμα, εκπαιδεύσεις προσωπικού, υποδομές…) για πέντε ή έξι διαφορετικούς τύπους μαχητικών.

Ίσως για πρώτη φορά στην ιστορία της Πολεμικής Αεροπορίας, μέσω του μεγάλου αριθμού των μαχητικών F-16 που σταδιακά έχουμε αποκτήσει τα τελευταία 30 χρόνια, μας δίνεται η ευκαιρία να λύσουμε οριστικά αυτό το τεράστιο και μόνιμο πρόβλημα. Είναι στο χέρι μας. Έστω και τώρα.

Στο θέμα θα επανέλθουμε με νεότερα στοιχεία… Ελπίζουμε και ευχόμαστε όντως η ελληνική πλευρά να έχει ξεκινήσει διαπραγματεύσεις προς την κατεύθυνση της παράλληλης (στο μέτρο του δυνατού)αναβάθμισης των F-16 Block 50 τουλάχιστον. Και αυτό θα προσπαθήσουμε να επιβεβαιώσουμε