Ήφαιστος Παναγιώτης
Το 1995-96 ήταν κομβική στιγμή.
Αντί εφαρμογής των προνοιών του διεθνούς δικαίου για την επικράτειά μας που θα δημιουργούσε αφετηρία ανοδικής τροχιάς άρχισε ο κατήφορος.
Αυτό συνέβη για τρεις λόγους:
Πρώτον, διότι δεν προηγήθηκαν συναλλαγές με τις ηγεμονικές δυνάμεις για άρση αμφιβολιών και αμφιταλαντεύσεων.
Δεύτερον, διότι κατευνάσαμε την Τουρκία με αποτέλεσμα όλοι να θεωρήσουν τα ελληνικά συμφέροντα αναλώσιμα.
Τρίτον, διότι η ισχύς των Ενόπλων Δυνάμεων δεν χρησιμοποιήθηκε σωστά από την πολιτική ηγεσία για να αποτραπεί η τουρκική επιθετικότητα.
Η πολιτική ηγεσία περιφρόνησε την ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων, παρά το γεγονός ότι η ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων –εμφορούμενη από δημοκρατικές πεποιθήσεις– σωστά θεωρούσε ότι η πολιτική ηγεσία έχει το πρόσταγμα.
Η ελληνική κυβέρνηση έκανε συναλλαγές ερήμην της στρατιωτικής ηγεσίας και όσον αφορά τη σχέση πολέμου-πολιτικής λειτούργησε κυριολεκτικά με παρωχημένους όρους που δεν ισχύουν σε κανένα κράτος.
Πρώτον, καλό είναι να υπογραμμιστεί ότι η κρίση των Ιμίων δεν ξέσπασε ξαφνικά.
Όταν ήδη από το 1994-95 το δίκαιο της θάλασσας επικυρώθηκε από τον αναγκαίο αριθμό κρατών η Ελλάδα μπορούσε να εφαρμόσει δεόντως τις πρόνοιες και τις διατάξεις που αφορούν τα κυριαρχικά δικαιώματά μας.
Όχι μόνο δεν πήρε μια τέτοια απόφαση αλλά επιπλέον το παράνομο εάν όχι και θρασύδειλο casus belli της Τσιλέρ καθήλωσε την Ελληνική πολιτική εξουσία μέχρι και σήμερα.
Όσον δε αφορά τις στάσεις των μεγάλων δυνάμεων, ιδιαίτερα των ΗΠΑ, η Ελλάδα πριν το 1996 αλλά και σήμερα θα μπορούσε να κάνει διπλωματικούς χειρισμούς και συναλλαγές συμφερόντων.
Όπως γνωρίζουμε σήμερα, η τότε ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων πληροφόρησε το υπουργείο Εξωτερικών για τις θέσεις των Αμερικανών:
«Οι Αμερικανοί προβάλλουν το επιχείρημα ότι η επέκταση των χωρικών μας υδάτων θα επηρεάσει αρνητικά τις αμερικανικές ναυτικές επιχειρήσεις, διότι η Ελλάδα αρνείται να δεχθεί όλα τα σχηματιζόμενα στενά ως υπαγόμενα στο καθεστώς Free Transit Passage και θα διατηρηθεί σε ισχύ το καθεστώς της αβλαβούς διελεύσεως.
Τι θα σημαίνει αυτό για τους Αμερικανούς;
Πρώτον, τα αμερικανικά υποβρύχια θα πλέουν εν επιφάνεια στα στενά που δεν χαρακτηρίζονται ως διεθνή.
Δεύτερον, στα αμερικανικά αεροσκάφη θα απαγορεύεται υπερπτήση πάνω από τα στενά αυτά και έτσι θα υποχρεώνονται να ζητούν τη συγκατάθεση της Αθήνας… έλαβα γνώση αμερικανικών οδηγιών προς τα υποβρύχιά τους, με τις οποίες προσδιόριζαν συγκεκριμένα πέντε στενά στο Αιγαίο ως «στενά ελεύθερης διέλευσης»».
Το Γενικό Επιτελείο εισηγήθηκε στο υπουργείο Εξωτερικών την εκ μέρους της Ελλάδας διακήρυξη αυτών των πέντε στενών ως «διεθνών στενών» με το διπλό επιχείρημα ότι ήταν σύμφωνο με την ελληνική επιφύλαξη στη Σύμβαση του 1982 και δεν δημιουργούσε αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ.
Το υπουργείο Εξωτερικών διαφώνησε για τους δικούς του λόγους.
Ίμια και τραγελαφικές επιλογές Σημίτη
Δεύτερον, πριν την κρίση των Ιμίων είχαμε και άλλα επεισόδια που είχαν προαναγγείλει τα επιθετικά σχέδια της Τουρκίας με σκοπό τη δημιουργία τετελεσμένων.
Εν τούτοις, η πολιτική ηγεσία δεν πήρε την πρωτοβουλία:
-
για πολιτική συναίνεση αντιμετώπισης της τουρκικής επιθετικότητας.
-
για επιτελική οργάνωση που θα προσδιόριζε εναλλακτικές αποτρεπτικές αποφάσεις.
-
για επιτελικά σχέδια ελέγχου της κλιμάκωσης εάν οι Τούρκοι όπως έγιναν επιχειρούσαν τετελεσμένα.
-
επιτελικά σχέδια επικράτησης εάν η Τουρκία τολμούσε να κλιμακώσει σε γενικό πόλεμο.
Greek National Pride 