Έρχεται κρίση ανάμεσα σε Ισραήλ και Τουρκία λόγω του σχεδίου Νετανιάχου για προσάρτηση Σαμάρειας-Ιουδαίας ενώ ο άξονας Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ-Αίγυπτος-ΗΑΕ διαταράσει τα «βρώμικα» σχέδια του Ερντογάν στη Μεσόγειο.

Ισραήλ: «Πλήρης στήριξη στην Ελλάδα για τις θαλάσσιες ζώνες»

Η Ισραηλινή σύμβουλος και ***ερευνητής του ινστιτούτου INSS, Δρ. Gallia Lindenstrauss, η οποία τελειώνει ένα βιβλίο για τις σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας, μοιράζεται κάποιες πληροφορίες σχετικά με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον ρόλο της Τουρκίας στις πρόσφατες εξελίξεις στην Ιερουσαλήμ, καθώς και στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Η ίδια αναφέρει ότι αν και έχει περάσει μια δεκαετία από τότε που οι Ισραηλινοί κομάντος επιβιβάστηκαν στον τουρκικό πλοιάριο Mavi Marmara, που κινούνταν καθ ‘οδόν για να σπάσει τον ισραηλινό αποκλεισμό στη Λωρίδα της Γάζας, με αποτέλεσμα τον θάνατο εννέα Τούρκων ακτιβιστών, οι σχέσεις των δύο χωρών είναι ξανά πολύ κοντά σε μια νέα επερχόμενη άνευ προηγουμένου κρίση.

Η ίδια ως ειδική στην τουρκική εξωτερική πολιτική και ανώτερη ερευνήτρια  στο Ινστιτούτο Μελετών Εθνικής Ασφάλειας του Ισραήλ, έχει δυσοίωνες προβλέψεις για τους Τούρκους.

Ερωτ: Τις τελευταίες εβδομάδες, τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης μιλούν για απόπειρες απόψυξης των σχέσεων Τουρκίας και Ισραήλ. 10 χρόνια μετά το περιστατικό Mavi Marmara, οι Τούρκοι θέλουν πραγματικά μια πιο ισορροπημένη εξωτερική πολιτική;

«Είναι σαφές και στις δύο χώρες ότι οι σχέσεις δεν θα επιστρέψουν ποτέ στο μήνα του μέλιτος της δεκαετίας του 1990. Αξιολογώ όλες τις αναφορές περί προσέγγισης Τουρκίας-Ισραήλ ως υπερβολικές”.

Ερωτ: Η Άγκυρα αναμένεται να ανταποκριθεί σκληρά στα σχέδια του Ισραήλ για ενσωμάτωση των περιοχών της Ιουδαίας και της Σαμάρειας;

Γενικά, οι σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας έχουν επιδεινωθεί μαζί με τις αρνητικές εξελίξεις μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων.

«Στο Eid al-Fitr [η γιορτή που σηματοδοτεί το τέλος του Ραμαζανιού], ο Ερντογάν μίλησε ενάντια στα σχέδια προσάρτησης του Ισραήλ και όσο αυτά προχωρούν, όσο περισσότερο θα ακούμε σκληρές δηλώσεις από την Τουρκία.

Εάν η προσάρτηση πηγαίνει όπως είχε προγραμματιστεί, θα οδηγήσει σε ανησυχητικές αντιδράσεις, ιδίως σε μια έκρηξη βίας στη Δυτική Όχθη [και] στα σύνορα της Γάζας.

Δεν υπάρχει τρόπος να το αποφύγουν Ισραήλ και Τουρκία.Έρχεται μια νέα κρίση στις διμερείς σχέσεις, οπότε δεν υπάρχει νόημα για αναθέρμανση των σχέσεων».

Ερωτ: Μια άλλη αιτία έντασης είναι οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας για να δοθεί στους Σαουδάραβες συμμετοχή  στο Όρος του Ναού, εις βάρος της Τουρκίας;

“Η τουρκική δραστηριότητα στην ανατολική Ιερουσαλήμ δημιουργεί σίγουρα ένταση, τόσο με τη Σαουδική Αραβία όσο και με την Ιορδανία. Γενικά, τα τελευταία χρόνια το Ισραήλ έχει πλησιάσει πιο κοντά σε σουνιτικά κράτη, πρώτα απ ‘όλα γύρω από το ιρανικό ζήτημα, αλλά και για άλλα θέματα.

Η ένταση μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας και της Τουρκίας είναι κάτι πολύ υπαρκτό και σχετίζεται επίσης με τον συνεχιζόμενο αποκλεισμό του Κατάρ, στην τουρκική υποστήριξη προς την Ντόχα, αλλά και με την δολοφονία του Σαουδάραβα δημοσιογράφου Jamal Khashoggi στο Σαουδαραβικό προξενείο στην Κωνσταντινούπολη.

Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια η Τουρκία θεωρείται ηγέτης του άξονα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και αυτό ταυτόχρονα την μετατρέπει σε μια τρομερή «εγχώρια απειλή» για πολλές άλλες αραβικές χώρες.

Ερωτ: Το επεισόδιο του Μαβί Μαρμαρά δημιούργησε μια μοναδική ισορροπία δυνάμεων στη Μέση Ανατολή. Κύπρος και  Ελλάδα αύξησαν τους δεσμούς τους με το Ισραήλ και την Αίγυπτο αντιμετωπίζοντας την Τουρκία στη Λιβύη. Πρόκειται για μια ευμετάβλητη ισορροπία;

«Ναι.

Πρέπει επίσης να εξετάσουμε και άλλους περιφερειακούς και διεθνείς παράγοντες.

Για παράδειγμα, η Κύπρος, είναι μια μικρή χώρα με πολύ δημιουργική διπλωματία, η οποία έχει συνάψει  συμφωνίες για οικονομικά θαλάσσια σύνορα με το Ισραήλ, τον Λίβανο και την Αίγυπτο, ενώ είναι η χώρα που έχει προωθήσει μια διαδικασία στη Μεσόγειο από την οποία βλέπουμε τώρα θετικά αποτελέσματα, όπως οι στενοί δεσμοί μεταξύ Ισραήλ, Ελλάδας και Κύπρου.

Από την άλλη πλευρά, το περιστατικό του Μαβί Μαρμαρά δημιούργησε επίσης μια αρνητική διαδικασία αύξησης των εντάσεων στην περιοχή.

Το συμβάν συνέβη αμέσως όταν ανακαλύφθηκε φυσικό αέριο στη Μεσόγειο και πολλά οικονομικά συμφέροντα προέκυψαν γύρω από μια σχετικά μικρή περιοχή.

Πολλές ΑΟΖ αλληλεπικαλύπτονται και δεν μπορεί να δοθεί σε κάθε χώρα ακριβώς αυτό που της αξίζει.

Όλα αυτά όμως πιθανόν να προκαλέσουν μια κλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο, η οποία έχει γίνει μια περιοχή έντονης αστάθειας.

Ερωτ: Ορισμένες χώρες έχουν περιγράψει τη συμπεριφορά της Τουρκίας στη Μεσόγειο ως μια «άγρια ​​επέκταση».

Πρέπει να ανησυχούμε, ειδικά λόγω των οθωμανικών φιλοδοξιών του Ερντογάν;

«Οι Τούρκοι στέλνουν πλοία για να τρυπήσουν στα κυπριακά οικονομικά ύδατα, και σε θαλάσσια οικόπεδα όπου έχουν δοθεί  άδειες σε ευρωπαϊκές εταιρείες και το κάνουν χωρίς δισταγμό.

Οι ναυτικές δυνάμεις της περιοχής γίνονται επίσης πιο εμφανείς, και αυτό ισχύει για το Ισραήλ, την Αίγυπτο και την Τουρκία.

Στην περιοχή υπάρχουν περισσότερα πολεμικά σκάφη και αυτό το βλέπω ως μια ανησυχητική εξέλιξη.

Όσον αφορά την απροσδόκητη συμπεριφορά της Τουρκίας,κάποιος είπε κάποτε ότι ο Ερντογάν έχει «προγραμματίσει στρατιωτικές κρίσεις».

Το στυλ του μπορεί να είναι πολύ ακατέργαστο, αλλά υπολογίζει πάντα με τον δικό του τρόπο.

Η τουρκική στάση ευθυγράμμισε όμως το Ισραήλ, την Κύπρο, την Ελλάδα, την Αίγυπτο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα εναντίον της Άγκυρας.

Η Τουρκία συμπεριφέρεται τώρα περισσότερο επιθετικά, αλλά αυτή η πολιτική για την Άγκυρα είναι πολύ λογική”, κατέληξε η ίδια.

Η Τουρκία ταρακούνησε τα ύδατα στην Μεσόγειο φέρνοντας ουσιαστικά το τέλος της ακόμα πιο γρήγορα, από ότι οι ίδιοι οι Τούρκοι εκτιμούσαν μέσα τους.

***ερευνητής του ινστιτούτου INSS, Δρ. Gallia Lindenstrauss

πηγη