Οι τελευταίες πληροφορίες που έχουμε για την εξέλιξη των ελληνογγαλικών διαπραγματεύσεων σχετικά με την προμήθεια των Rafale, μιλούν για παραδόσεις των πρώτων μονάδων περί τα μέσα του 2021. Χωρίς να υποβιβάζουμε την αξία της άμεσης παράδοσης των μαχητικών που θα διαφοροποιήσουν σημαντικά τις ισορροπίες στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, υπέρ της Ελλάδας και της Πολεμικής Αεροπορίας, θα σταθούμε ιδιαίτερα στο πώς ο νέος αυτός πολλαπλασιαστής ισχύος θα αξιοποιηθεί. Με βάση τα στοιχεία που έχουμε μέχρι αυτή τη στιγμή.

Του Στέργιου Δ. Θεοφανίδη

Το πρώτο πράγμα που θέλουμε να επισημάνουμε είναι ότι η ευελιξία και των δύο πλευρών στις διαπραγματεύσεις, είναι περιορισμένη δεδομένου ότι το ποσό των 1,7 δισεκατομμυρίων ευρώ είναιαυστηρά καθορισμένο και περιλαμβάνει συγκεκριμένα πράγματα.

Η Γαλλική Αεροπορία που “χάνει” 12 από τα μαχητικά πρώτης γραμμής που διαθέτει, επιθυμεί να τα αντικαταστήσει το συντομότερο δυνατό, από τη στιγμή που αντιμετωπίσει ήδη καθυστερήσεις στη διαδικασία αντικατάστασης παλαιότερων τύπων (Mirage 2000C και Β) από Rafale, λόγω της προτεραιότητας που αποδόθηκε τα προηγούμενα χρόνια (και εξακολουθεί να υφίσταται…) στις παραδόσεις των μαχητικών του τύπου σε Κατάρ και Ινδία.

Από την άλλη πλευρά ισχύει η προσφορά 12 μεταχειρισμένων Rafale, στην Αεροπορία της Κροατίας, η οποία σε περίπτωση που υλοποιηθεί, θα σημάνει την απώλεια και άλλων μαχητικών από τη Γαλλική Αεροπορία. Οι Γάλλοι προσπαθούν σταδιακά να φτάσουν στην οροφή των 225 μαχητικών που ο επιχειρησιακός της σχεδιασμός επιβάλλει, χωρίς βέβαια να φαίνεται να τα καταφέρνει.

Που θέλουμε να καταλήξουμε… Στο ότι από τη μία πλευρά η γαλλική αμυντική βιομηχανία στην προσπάθειά της να ανταγωνιστεί με αξιώσεις όχι μόνο τους πανευρωπαϊκούς ανταγωνιστές της στην παγκόσμια αγορά, αλλά κυρίως του Αμερικανούς και κατά δεύτερο λόγο τους Ρώσους, έχει αποδοθεί σε έναν αγώνα χρόνου, με σημαντικότερο συνεργάτη και αρωγό τις γαλλικές ένοπλες δυνάμεις.

Από την άλλη πλευρά και οι τελευταίες προσπαθούν μέσω συμβιβασμών να διατηρήσουν το αξιόμαχό τους στα υψηλότερα δυνατά επίπεδα. Το ίδιο κάνει και η Γαλλική Αεροπορία. Η οποία πέρα από τα 12 αεροπλάνα που θα παραδώσει στην Πολεμική Αεροπορία, θα περιμένει ακόμη περισσότερο για να παραλάβει καινούρια… Γιατί τα έξι νεοκατασκευασθέντα ελληνικά Rafale, θα αποδοθούν κατά προτεραιότητα στην Πολεμική Αεροπορία αντί στην Armee de I Air.

Πρόκειται εξ΄ όσων έχουν γίνει γνωστά για δύο διθέσια Β και τέσσερα μονοθέσια C. Τα οποία βρίσκονται ήδη υπό συναρμολόγηση στη γραμμή παραγωγής. Για αυτόν το λόγο είναι καθορισμένη και η αναλογία μονοθέσιων/διθέσιων (14 και 4 αντίστοιχα) που θα παραλάβει η Πολεμική Αεροπορία. Σε περίπτωση που αυτή η αναλογία ανατραπεί, σε περίπτωση δηλαδή που η Ελλάδα θελήσει να αλλάξει τα έξι καινούρια Rafale σε διθέσια, θα πρέπει να περιμένει δύο με τρία χρόνια για την παραλαβή τους!

Επειδή θεωρούμε εξαιρετικά κρίσιμη την απόκτηση περισσότερων διθέσιων Rafale B, πιστεύουμε ότι ακόμη και υπό αυτή την προϋπόθεση, την καθυστέρηση παράδοσης δηλαδή των τεσσάρων από τα έξι καινούρια αεροσκάφη κατά δύο τουλάχιστον χρόνια, η Πολεμική Αεροπορία θα πρέπει να επιμείνει στο να είναι όλα διθέσια. Η τουλάχιστον τέσσερα από αυτά.

Το Rafale δεν είναι απλά μία πλατφόρμα πολλαπλών ρόλων. Είναι πολλαπλασιαστής ισχύος για τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Δεν μπορούμε επομένως για ευνόητους λόγους να τα αξιοποιήσουμε σε ρόλο αστυνόμευσης του FIR Αθηνών σε καθημερινή βάση. Δηλαδή για να αναχαιτίζουμε τους τουρκικούς σχηματισμούς που παραβιάζουν τους κανονισμούς εναέριας κυκλοφορίας εντός των ορίων του FIR Αθηνών και παράλληλα εισέρχονται και σε ελληνικό εναέριο χώρο.

Για αυτή τη δουλειά θα βασιστούμε στο Mirage 2000-5Mk.2, το οποίο όπως θα αιτιολογήσουμε σε άλλο αφιέρωμα, επιμένουμε να μην επιθυμούμε να αξιοποιήσουμε πλήρως. Επιμένουμε δηλαδή να μην θέλουμε να επενδύσουμε επιχειρησιακά σε αυτά.

Το Rafale έχει μοναδικές δυνατότητες σε ρόλους αέρος – αέρος όχι μόνο γιατί θα φέρει τους μέσης – μεγάλης ακτίνας πυραύλους Meteor. Θα είναι το μόνο ελληνικό μαχητικό με τη δυνατότητα να στοχοποιεί και να εξαπολύει όπλα, λαμβάνοντας στοιχεία και εικόνα μέσω Link 16 από τα EMB-145H της Πολεμικής Αεροπορίας και τα P-3H του Π.Ν. καθώς και τα F-16V αργότερα, ΧΩΡΙΣ να ανοίξει το δικό του ραντάρ!

Εντελώς παθητικά δηλαδή. Επιπρόσθετα δε, θα μπορεί να στοχοποιήσει εντελώς παθητικά και μέσω τουσυγκροτήματος ηλεκτροοπτικών FSO (Front Sector Optronics – OSF στη γαλλική) στο επάνω τμήμα του ρύγχους, μπροστά από το αλεξήνεμο της καλύπτρας του πιλοτηρίου. Και με τη σειρά του θα μπορεί μέσω αυτών των αισθητήρων να περνά, ανεντόπιστο ηλεκτρονικά, στοιχεία στοχοποίησης μέσω Link 16 και σε άλλα φίλια μαχητικά…

Ως πολλαπλασιαστής ισχύος όμως θα λειτουργήσει και σε ρόλους στρατηγικής κρούσης με τουςSCALP-EG, καθώς και σε ρόλους προσβολής στόχων επιφανείας με τους αντιπλοϊκούς πυραύλουςΑΜ-39 Εxocet και εδάφους με τις κατευθυνόμενες βόμβες AASM-HAMMER, εφόσον βέβαια αποκτηθούν αυτά τα όπλα. Στον πρώτο ρόλο το Rafale θα αξιοποιηθεί σε συνδυασμό με το Mirage 2000-5Mk.2, αλλά στους άλλους δύο θα είναι… μόνο του! Κάτι που επίσης θα αναλύσουμε σε μελλοντικό αφιέρωμα.

Συλλογές κατευθυνόμενων – αυτοπροωθούμενων βομβών AASM-HAMMER προς το παρόν δεν θα προμηθευτεί η Πολεμική Αεροπορία. Πράγμα που εμμέσως σημαίνει ότι δεν θα εκμεταλλευτεί τη δυνατότητα αυτόματου Terrain Following του ραντάρ RBE2AA σε αποστολές προσβολής επίγειων στόχων με μεγάλη ακρίβεια. Εξίσου σημαντικό δε, είναι και το ότι δεν θα εκμεταλλευθεί τη δυνατότηταταυτόχρονης σχεδόν προσβολής μέχρι έξι επίγειων στόχων σε μία και μόνο επίθεση. Ένα τεράστιο πλεονέκτημα που παρέχει η συγκεκριμένη οικογένεια όπλων όπως έχει στην πράξη αποδειχθεί.

Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι ο Έλληνας Α/ΓΕΑ, αντιπτέραρχος Γ. Μπλιούμης, έφυγε με τις καλύτερες εντυπώσεις από τη Γαλλία, όπου είχε την ευκαιρία να πετάξει σε πολύ μικρά ύψη στο πλαίσιο επίδειξης της λειτουργίας αυτόματου Terrain Following του ραντάρ του Rafale. Οι δυνατότητες του μαχητικού στο συγκεκριμένο είδος αποστολών και στο συγκεκριμένο προφίλ πτήσης, επιδείχθηκε επί τούτου από τους Γάλλους, για ευνόητους λόγους…

Επειδή το AASM-HΑΜΜΕR δεν απαιτεί τη χρήση ατρακτιδίου στοχοποίησης από το μαχητικό – φορέα, θεωρούμε ότι ακόμη και σε δεύτερο χρόνο, η Πολεμική Αεροπορία μπορεί να προμηθευτεί το συγκεκριμένο όπλο. Άποψη μας για όλους του λόγους που προαναφέραμε, είναι ότι η τροποποίηση της αγοράς τωνκαινούριων Rafale σε έξι διθέσια ή έστω τέσσερα, είναι πολύ πιο σημαντική για την Πολεμική Αεροπορία αυτή τη στιγμή.

Όχι μόνο για την καλύτερη κάλυψη πολλών επιχειρησιακών αναγκών και των ειδικών ρόλων που μπορεί να εξασφαλίσει η διθέσια έκδοση, αλλά και για την απρόσκοπτη εκπαίδευση των ιπταμένων. Η οποία ως διαδικασία είναι ιδιαίτερα απαιτητική ακριβώς για αυτό… Για το ότι δηλαδή το Rafale είναι πολυεργαλείο…

Λόγω του ότι λοιπόν η λογική υποδεικνύει ότι δεν θα βασιστούμε στο Rafale για το καθημερινό κυνήγι της ΤΗΚ στο Αιγαίο, αλλά θα το αξιοποιήσουμε σε πολύ μεγάλο βαθμό σε ειδικούς ρόλους, οι οποίοι με τη σειρά τους απαιτούν τη συνεχή εκπαίδευση πληρωμάτων προς διατήρηση της διαθεσιμότητάς τους, η επαναδιαπραγμάτευση με στόχο την αύξηση των διθέσιων Β, είναι μονόδρομος. Το κόστος δεν είναι ανασταλτικός παράγοντας, καθώς δεν θα διαφοροποιηθεί.

Η Ινδία για παράδειγμα, πλήρωσε 91 εκατομμύρια ευρώ ανά μονάδα για τα μονοθέσια Rafale C και 94 για τα διθέσια Rafale B. Περιθώρια διαπραγμάτευσης και τροποποιήσεων πάντα υπάρχουν επομένως.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι οι Γάλλοι προσέφεραν μεταχειρισμένα Rafale στην Ελλάδα και την Κροατία, προκειμένου να χρηματοδοτήσουν νέες παραγγελίες από τη Γαλλική Αεροπορία για μαχητικά διαμόρφωσης F4. Οι νέες αυτές παραγγελίες θα διατηρήσουν τη γραμμή παραγωγής του τύπου ανοικτή και για την περίοδο 2025-2027.

Από την πλευρά μας δεν έχουμε παρά να εκμεταλλευτούμε το γεγονός αυτό, που είναι φυσικά σχετικό και με το ότι η Ινδία δεν έχει ακόμη προβεί σε δεύτερη παραγγελία Rafale. Κάτι που με βάση την τεράστια επένδυση που έχει κάνει, είναι ιδιαίτερα πιθανό. Πιθανότητα απόκτησης πρόσθετων μεταχειρισμένων Rafale με χαμηλό κόστος επίσης υφίσταται για την Ελλάδα, σε περίπτωση που οι προσπάθειες προώθησης του μαχητικού στην Κροατία, δεν αποδώσουν. Εν αναμονή περαιτέρω εξελίξεων λοιπόν…