Η παρουσίαση της περασμένης Παρασκευής της Babcock στο ΓΕΝ, δεν ήταν μη αναμενόμενη, το αντίθετο. Για όσους θυμούνται, η πρόταση είχε παρουσιαστεί εδώ και μήνες σε πολύ υψηλότερο επίπεδο. Κάτι που δεν έχουν ίσως καταλάβει μερικοί, είναι το πως η πρόταση είναι τελείως διαφορετική από την προσφορά. Η πρόταση γίνεται σε πολύ υψηλό επίπεδο, συνήθως από κυβερνητικά κλιμάκια (πχ πρέσβεις, ακόλουθους άμυνας κοκ) σε ελληνικά κυβερνητικά κλιμάκια. Έτσι “διασκεδάζονται” φόβοι των εταιρειών, πως η “δουλειά είναι δοσμένη”. Και όπως πολύ καλά ξέρουμε πλέον όλοι, τίποτα δεν είναι “συμφωνημένο” και η διαδικασία για τις ελληνικές φρεγάτες έχει συγκεντρώσει 6 (!) υποψηφιότητες!

Για να γίνει μια προσφορά, σε επίπεδο πλοίου, δεν είναι κάτι εύκολο. Απαιτεί χρόνο, αλλά κυρίως, χρήμα. Αν μια εταιρεία δεν στρωθεί κάτω, να μελετήσει όλες τις παραμέτρους (ανάγκες πελάτη, κόστη εξοπλισμού, κόστη ναυπήγησης, κρυφά κόστη, τεχνολογικά ρίσκα κοκ), δεν μπορεί να κάνει πρόταση. Ή κάνει μια πρόταση όπως αυτή της Naval Group για 3,5 δις ευρώ, για δυο πλοία, παθαίνει εγκεφαλικό ο πελάτης, και δεν προχωράει το συμβόλαιο.

Ας γίνουμε πιο σαφείς. Ο @D_Mitch προσπάθησε πάρα πολύ για να καταφέρει να φτιάξει ένα αποκλειστικό κείμενο με την ολλανδική προσφορά. Ο λόγος είναι πως οι Ολλανδοί, δούλευαν παράλληλα πάνω στις απαιτήσεις του ΠΝ. Το να πουν λοιπόν πως το πλοίο θα πάρει πρόωση CODLOG και 4 Mk41, δεν είναι κάτι απλό. Αν το πουν, και δεν μπορεί να γίνει, όλη η σύμβαση θα “ανατιναχτεί”, ο πελάτης θα αργήσει να πάρει πλοία, το ναυπηγείο θα εξευτελιστεί. Υπάρχει βέβαια και η “γαλλική” λύση, να πουν πως το πλοίο κάνει πχ 900 εκ. ευρώ, πάλι ευκαιρία θα είναι με αυτά που προσφέρει. Δεν το κάνουν, πιέζονται από μόνοι τους στα περιθώρια κέρδους, για να πάρουν τη δουλειά, και καλά κάνουν.

Το ίδιο έχει συμβεί και με τους Αμερικανούς. Καθώς η Lockheed Martin, έχει ήδη μόνιμο προσωπικό στην Ελλάδα που δουλεύει πολύ καιρό στο project, έχει κατέβει δυναμικά στον εκσυγχρονισμό των ΜΕΚΟ200ΗΝ, προσφέρει από το 2018 την MMSC στο ΠΝ, μπορεί να ξέρει ακριβώς τα κόστη. Έτσι έχει καταφέρει και έχει ρίξει το πλοίο στα 500 εκ. ευρώ (και , πολύ πιο κάτω από όσο ξεκίνησε η LCS για το USN, και στην ίδια τιμή με τη σαουδαραβική MMSC, με τη διαφορά πως η MMSC-HN είναι καλύτερα εξοπλισμένη.

Οι Ισπανοί, έκαναν κάτι απλούστερο. Πρόσφεραν το ίδιο ακριβώς πλοίο που αγοράζει το Ισπανικό Ναυτικό. Έτσι, δεν χρειάζονταν κάποια ιδιαίτερη μελέτη, απλά, μια απλή οικονομοτεχνική για το κόστος κάποιων αδειών ίσως. Έτσι, η πρόταση, που λογικά είναι κοντά στα 700 εκ. ευρώ, αλλά μάλλον για το κορυφαίο πλοίο που έχει εμφανιστεί σαν πρόταση στο ΓΕΝ, είναι μια εξαιρετική λύση.

Οι Γάλλοι αποφάσισαν να κάνουν το ίδιο, έστω και λίγο καθυστερημένα. Έτσι, προσφέρουν την FDI (γαλλική Belh@rra), στο ίδιο -υψηλό- κόστος που την πουλά το Ναυπηγείο στο Γαλλικό Ναυτικό. Καθώς όμως η πρόταση αυτή, παρά τις διαδόσεις κάποιων, ουδεμία ελπίδα έχει να επιλεγεί από το ΠΝ, οι Γάλλοι ήρθαν με μια “ενδιάμεση πρόταση”, με “σχετικά” συμπιεσμένα κόστη. Έτσι, το πλοίο κοστίζει οριακά κάτω από το 1 δις, αλλά έχει μοναδικές δυνατότητες (SeaFire, ASTER 30 έστω και σε περιορισμένο αριθμό, SCALP Naval).

Ας πάμε τώρα στους Βρετανούς. Η πρώτη ύπαρξη της βρετανικής προσέγγισης έγινε περίπου ένα μήνα νωρίτερα από τότε που το έγραψε η ΠΤΗΣΗ. Όσοι θυμούνται, το καλοκαίρι ο Βασίλης Νέδος από την Καθημερινή, είχε αποκαλύψει την προσέγγιση των Βρετανών για τις Type 23, ένα πλοίο που αναμφίβολα πρέπει να δει το ΠΝ, αν δεν το έχει ήδη κάνει, για Ενδιάμεση Λύση. Τότε, είχαμε γράψει πολύ ξεκάθαρα, πως θα μας έκανε πολύ μεγάλη εντύπωση αν δεν εμφανιζόταν η Babcock. Η τελευταία, έχει μια πρόταση που για κερδίσει σε διαγωνισμό του Royal Navy, δεν μπορείς να την αφήσεις έτσι πίσω.

Η προσέγγιση της Babcock έγινε σε πολύ υψηλό επίπεδο, και από ελληνικής πλευράς, δόθηκαν οι απαραίτητες διαβεβαιώσεις πως το πρόγραμμα δεν έχει χαριστεί ούτε σε ΗΠΑ, ούτε σε Γαλλία ούτε σε Γερμανία, ούτε κάπου αλλού. Όπως πολλές φορές έχουμε γράψει, το ΠΝ θα πάρει αυτό που θέλει, σε συνδυασμό με τις απαραίτητες γεωπολιτικές προεκτάσεις αλλά και την αναζωογόνηση της ελληνικής ναυπηγικής και αμυντικής βιομηχανίας. Έτσι λοιπόν, οι Βρετανοί, επέστρεψαν, με μια έκδοση της Arrowhead 140.

H Arrowhead 140, όπως πάλι κατά αποκλειστικότητα είχε γράψει η ΠΤΗΣΗ, είναι τελικά η πρόταση των Βρετανών για το Πολεμικό Ναυτικό. Αντίθετα, οι Βρετανοί ξεκαθαρίζουν πως ΔΕΝ θα φέρουν την Type 31, καθώς το πλοίο αυτό έχει δημιουργηθεί για το Royal Navy, σαν μια φθηνή πλατφόρμα, που θα αποκτήσει όπλα και εξοπλισμό από τις υπό απόσυρση Type 23. Αυτά που θα “μεταμοσχευθούν” θα είναι οι πύραυλοι Harpoon, οι CAMM μαζί με τους εκτοξευτές, αλλά και τα ραντάρ Artisan 997. Έτσι, το κόστος για τους Βρετανούς θα συμπιεστεί σημαντικά. Πριν αρχίσουμε να τους “υμνούμε” για την επινοητικότητά τους, πρώτοι ήταν οι Δανοί που έκαναν το ίδιο με την Iver Huitfeld, και τo Absalon.

H Iver Huitfeld είναι ένα case study από μόνη της. Θα επανέλθουμε στο θέμα ΙΗ, και Arrowhead 140 λίαν συντόμως, ίσως και μέσα από τις σελίδες της Έντυπης ΠΤΗΣΗΣ. Μέχρι τότε, θα προσπαθήσουμε να “μεταφράσουμε” τις υπάρχουσες πληροφορίες, και να διευκρινίσουμε μερικά σοβαρά ζητήματα, με τη βοήθεια της λογικής. Γιατί η λογική μόνο είναι η λύση σε θέματα όπως οι νέες φρεγάτες του ΠΝ, κι όχι πυροτεχνήματα και λάσπη στο twitter.

Η Type 31 δομήθηκε σαν πρόταση πάνω στην ΑΗ140. Αν δούμε λίγο προσεκτικά την Type 31, θα βγάλουμε μερικά πολύ σοβαρά συμπεράσματα. Καταρχάς, πρέπει να διαβάσουμε το άρθρο του Βασίλη Νέδου στην Κ, για να δούμε τις λίγες λεπτομέρειες που υπάρχουν δημοσιογραφικά διαθέσιμες. O δημοσιογράφος αποκάλυψε πως στη βρετανική πρόταση, το κόστος του κάθε πλοίου προς την Ελλάδα είναι 250 εκ. λίρες. Είναι δηλαδή, κάτι παραπάνω από 300 εκ. ευρώ, αλλά χωρίς όπλα. Προφανώς, το χωρίς όπλα σημαίνει χωρίς τον Government Furnished Equipment, δηλαδή, πυροβόλα, εκτοξευτές πυραύλων, αντίμετρα, σόναρ και ραντάρ. Αυτό το πλοίο το αγοράζει το Royal Navy, με το TACTICOS, στα 250 εκ. λίρες ή 300 εκ. ευρώ. Για να έχουμε μια σύγκριση, το Arleigh Burke Flight III κοστίζει περίπου 800 με 850 εκ. ευρώ. Κι αυτό, χωρίς το πανάκριβο AEGIS.

Με το Type 31, οι Βρετανοί κάνουν κάτι αρκούντως απλό. Παίρνουν τα συστήματα από τις Type 23, και τα μεταμοσχεύουν σε ολοκαίνουργιες, με Μηδέν Μίλια, Type 31. Έτσι, και οι Type 23 έχουν state of the art συστήματα μέχρι να αποσυρθούν, και οι Type 31 δεν χρειάζονται μια νέα επένδυση σε συστήματα. Και στο ενδιάμεσο, οι Type 31 θα μπορούν να εκσυγχρονίζονται συνεχώς, μέχρι να παραδώσουν τη σκυτάλη στην επόμενη γενιά, σε 30 ή περισσότερα χρόνια.

Έτσι, οι Βρετανοί, όπως το βλέπουμε, σχεδίασαν μια εξαιρετική διαδικασία. Καταρχάς,φέρνουν ένα απλό σχέδιο, που μπορεί να κατασκευαστεί σε όλα τα ναυπηγεία της χώρας, όχι μόνο τα “μεγάλα”, αλλά και σε αυτά της ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης του Περάματος. Αυτό θα κάνουν και οι Βρετανοί, θα βάλουν στην κατασκευή όλα τα ναυπηγεία της χώρας τους, με κύριο κριτήριο την ικανότητα, το κόστος κατασκευής, αλλά και την αξιοπιστία. Στην περίπτωση που ένα ναυπηγείο δεν μπορεί να κατασκευάσει ένα κομμάτι, αντί να μπλοκάρει όλο το σχέδιο, θα παραγγέλνετε το κομμάτι σε άλλο ναυπηγείο. Η Iver Huitfeld φτιάχτηκε σε κομμάτια σε ναυπηγεία της… Εσθονίας, και ο GFE μπήκε στη Δανία. Έτσι, μπορεί να γίνει και με την ΑΗ140, να φτιάξουν όλα τα ελληνικά ναυπηγεία κομμάτια, και να συναρμολογούνται σε ένα ή σε περισσότερα.

Επίσης, το ΠΝ έχει μια περιουσία σε εξοπλισμό, και οπλισμό. Οι Harpoon, δεν είναι ΜΜ38 ή Penguin, για να “λήξουν”, μπορούν να επαναπιστοποιούνται διαρκώς. Έτσι, θεωρητικά πάντα, το όπλο δεν “λήγει”. Πιστεύει κανείς πως το ΠΝ “πέταξε” τους Harpoon από τα αντιτορπιλικά FRAM; Συνεπώς, αυτό που μας λένε οι Βρετανοί, με τη δανέζικη λογική, αν το θέλουμε, μπορούμε να κρατήσουμε αρκετά από τα όπλα που αυτή τη στιγμή υπάρχουν στο ΠΝ και υπηρετούν, μέχρι νεοτέρας. Γιατί να μην γίνει χρήση των OtoMelara Rapid 76 mm, που υπηρετούν πάνω στις φρεγάτες S; Γιατί να μην γίνει χρήση των RGM-84A Harpoon, σαν επιπλέον πύραυλοι για τις νέες φρεγάτες; Άλλωστε, στο TACTICOS μπορεί να ταιριάξουν τα “πάντα”, είναι ένα από πιο “πολυφορεμένα” CMS σε υπηρεσία σήμερα.

Ακόμη όμως, κι αν όλα αγοραστούν “του κουτιού” για τις νέες φρεγάτες, πάλι, το πλοίο, με Government Furnished Equipment θα έρθει κοντά στα 500 εκ. ευρώ, κι αυτό δυο εκτοξευτές Mk41, με πυροβόλο Leonardo Super Rapido STRALES, με εκτοξευτή RAM, Fire Control Radars (αν το ΠΝ κρίνει ότι απαιτούνται), με ραντάρ NS110 ή και NS200, σόναρ τρόπιδας και κάποιο VDS (CAPTAS-4 ή ανάλογο). Με τιμή λίγο πάνω ή κάτω από τα 500, η ArrowHead 140 θα καταφέρει να έρθει λίγο φθηνότερα από την αμερικανική MMSC, που επίσης βρίσκεται περίπου στα 500 εκ. ευρώ (κι όχι στο 1 δις όπως ψευδώς επαναλαμβάνουν κάποιοι), αλλά το ΠΝ πλέον θα έχει ένα πλοίο κοντά στους 6500 με 7000 τόνους, κι όχι ένα πλοίο κοντά στους 4500 (MMSC). Λογικά βέβαια, κάπου εκεί κοντά βρίσκεται και η SIGMA 11515HN Standard, με κόστος κάτω από τα 550 εκ ευρώ, αλλά και πάλι, εκτόπισμα κοντά στους 4000 τόνους (αν και διαθέτει πρόωση CODLOG).

Αυτή είναι προφανώς η προσέγγιση της Babcock, που ουσιαστικά φέρει τη σφραγίδα της επιλογής από το Royal Navy. Δηλαδή, πολλά μπορούμε να πούμε για πολλά πλοία, αλλά όταν ένα πλοίο έχει επιλεγεί από ένα κορυφαίο Πολεμικό Ναυτικό, όπως το Βασιλικό Ναυτικό, τότε οι κάθε λογής αντιρρήσεις πέφτουν στο κενό. Το δε σχέδιο της Arrowhead 140 δεν είναι απλά δοκιμασμένο, είναι ήδη πολλά χρόνια στις θάλασσες του πλανήτη, με τις Iver Huitfeld και τα Absalon των Δανών.

Πάμε λίγο τώρα στο θέμα της “μίσθωσης” των Type 23. Ας δούμε λιγάκι τι θέλει το ΠΝ, αλλά και τι θέλει το Royal Navy. Το ΠΝ έχει ανάγκη από πλοία άμεσα, προκειμένου να καλύψει το κενό που θα δημιουργηθεί από τον εκσυγχρονισμό των ΜΕΚΟ200ΗΝ (κάθε πλοίο θα είναι εκτός για περίπου 9 μήνες ως ένα έτος), αλλά και να αποσύρει μερικές από τις S, προκειμένου να αντιμετωπίσει, μέσω κανιβαλισμού, το πρόβλημα των ανταλλακτικών. Από βρετανικής πλευράς, οι Type 23 “οφείλουν” να υπηρετούν μέχρι να μπουν σε υπηρεσία οι Type 26 και οι Type 31. Μέχρι τότε, οι Βρετανοί έχουν εγκαταστήσει state of the art συστήματα sonar, κορυφαίο ραντάρ Artisan 997, πυραύλους CAMM, κοκ.

Οι Βρετανοί, όπως και οι Αμερικανοί, οι Αυστραλοί και άλλοι, έχουν το “κουσούρι” να φροντίζουν τα πολεμικά τους πλοία. Έτσι, θέλουν οι φρεγάτες τους, μέχρι τη στιγμή που θα αποσυρθούν, να διαθέτουν ότι καλύτερο υπάρχει γιατί απλά σέβονται τα πληρώματά τους. Εμείς αγοράζουμε μια φρεγάτα, ένα μαχητικό, και έχουμε την απαίτηση να υπηρετούν για 40 χρόνια, χωρίς να αλλάξουμε ή εκσυγχρονίσουμε, έστω βελτιώσουμε, ούτε βίδα. Οι Αυστραλοί εκσυγχρονίζουν τις MEKO200ANZAC με συστήματα κορυφαία, για να τις αποσύρουν μέχρι το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας!

Έτσι, μπορούν να αποχωριστούν κάποιες από τις φρεγάτες τους για αρκετά χρόνια, προφανώς με πολύ μικρό κόστος για το ΠΝ και την Ελλάδα. Αλλά στο τέλος της χρήσης τους, θα πρέπει τα πλοία να επιστραφούν στη Μεγάλη Βρετανία, για να αποξηλωθούν τα Sonar, Artisan 997, CAMM, και να τοποθετηθούν στις Type 26 και Type 31.  Προφανώς το “ενοίκιο” θα περιλαμβάνει και υποστήριξη για τα άγνωστα αυτά, ως προς το ΠΝ, συστήματα.

Αν τώρα, η Ελλάδα αποφασίσει να είναι καλύτερο να κρατήσει την “Ενδιάμεση Λύση”, και μετά τον εκσυγχρονισμό των ΜΕΚΟ200ΗΝ, τότε λογικά οι Βρετανοί θα δώσουν μια καλή τιμή για το “πακέτο” Type 23 + GFE και θα μείνουν στην Ελλάδα. Μπορεί η Ελλάδα να θελήσει να εκσυγχρονίσει τις Type 23 με τα ίδια συστήματα που θα φορούν οι AH140HN, ή οι ΜΕΚΟ200ΗΝ. Τότε, θα κρατήσουμε τα πλοία, αλλά θα επιστρέψουμε τα συστήματα. Συνεπώς, ας μην αρχίσουμε τις μομφές κατά της βρετανικής πρότασης, λόγω “μίσθωσης”. Τουλάχιστον, δεν μας προσφέρουν Cassard ή Maestrale, αλλά φρεγάτες με ηλικία ίδια με αυτή των ΜΕΚΟ200ΗΝ, και εκσυγχρονισμένες.

Το πως θα προχωρήσει το θέμα της βρετανικής πρότασης, δεν το γνωρίζουμε. Όλα όσα γράφτηκαν παραπάνω, είναι αποτέλεσμα της λογικής σκέψης. Πολλοί από εμάς θεωρούν πως λόγω του τεραστίου ποσού, για τα ελληνικά δεδομένα, των 5 ή 5,5 δις ευρώ, οι ανάδοχοι θα πρέπει να μας έρθουν με “διαστημικές λύσεις”, να δώσουν τα πάντα, και να μην πάρουν τίποτα. Πολλοί, θεωρούν πως πρέπει να ξοδέψουμε τα 5 δις μόνο για πλοία, αφήνοντάς τα μετά χωρίς εκπαίδευση, υποδομές, εξοπλισμό, όπλα, ή Follow On Support. Αυτό δεν μπορεί να γίνει.