Ένα τεράστιο γεωπολιτικό παιχνίδι βρίσκεται σε εξέλιξη με επίκεντρο τα ελληνοτουρκικά, στο πλαίσιο πάντα της κρίσιμης γεωστρατηγικής σημασίας περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Συμπεριλαμβάνει διπλωματία, εξοπλιστικά προγράμματα, αλλά και εξορύξεις υδρογονανθράκων. Πρωταγωνίστρια χώρα είναι όπως είναι φυσικό οι Ηνωμένες Πολιτείες. Η έκβαση αυτού του παιγνίου αναμένεται να παίξει ρόλο στη μεταβατική κατάσταση που βρίσκεται η περιοχή, με τελικό ζητούμενο τη διαμόρφωση μιας νέας ισορροπίας. Δηλαδή, επί τς ουσίας μιας νέας αρχιτεκτονικής ασφαλείας για την περιοχή.

Του Ζαχαρία Μίχα*
(Διευθυντής Μελετών στο Ινστιτούτο Αναλύσεων Ασφάλειας και Άμυνας – ΙΑΑΑ/ISDA)

Το πολύ καλά ενημερωμένο για τις υπερατλαντικές εξελίξεις HELLAS JOURNAL μεταδίδει, ότι ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν, θα πραγματοποιήσει στο τέλος Φεβρουαρίου επίσκεψη στην Ελλάδα, την Τουρκία και το Ισραήλ. Επικαλείται δε πηγές προσκείμενες στην κορυφή της αμερικανικής διπλωματίας. Όπως σχολιάζει, πρόκειται για στρατηγικής σημασίας περιοδεία, “όπως εύκολα γίνεται αντιληπτό από τη γεωγραφία των πρωτευουσών που θα επισκεφθεί ο Αμερικανός υπουργός”. Ο κ. Μπλίνκεν αναμένεται να επισκεφθεί την Ελλάδα το διήμερο 20-21 Φεβρουαρίου, για να λάβει μέρος στον στρατηγικό διάλογο Ελλάδας-ΗΠΑ. Πιστεύεται ότι θα διεξαχθεί και η συνάντηση 3+1 μεταξύ του Ισραήλ, της Ελλάδας, της Κύπρου και των Ηνωμένων Πολιτειών.

Πρόκειται αναμφισβήτητα για μια θετική εξέλιξη η οποία αποδεικνύει την κινητοποίηση της αμερικανικής διπλωματίας στην περιοχή, με στόχο την εξεύρεση λύσης στα προβλήματα που δημιουργεί… κατ’ αποκλειστικότητα η Τουρκία. Απειλεί στρατιωτικά την ελληνική κυριαρχία, αμφισβητεί τα ελληνικά (ελλαδικά και κυπριακά) κυριαρχικά δικαιώματα, βραχυκυκλώνει κάθε προσπάθεια ειρηνικής επίλυσης των προβλημάτων χάραξης θαλασσίων ζωνών με την Ελλάδα και την Αίγυπτο, με σκοπό να παρεμποδίσει την αξιοποίηση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Επιδίωξή της είναι η αναβίωση του οθωμανικού ελέγχου στην περιοχή της Μεσογείου, κάτι το οποίο έχει οδηγήσει σε ισχυρές αντισυσπειρώσεις, καθώς δεν θα υπήρχε ποτέ περίπτωση να γίνει αποδεκτό. Ο στρατιωτικός καταναγκασμός, όσο κι αν μοιάζει για μια πρακτική βγαλμένη από το πολύ μακρινό παρελθόν και μάλιστα τόσο “άκομψα” και απροκάλυπτα εφαρμοσμένος, βάζει σε κίνδυνο τη σταθερότητα και την ειρήνη στην περιοχή.

Με τη συμμετοχή του Μπλίνκεν στη συνάντηση μεταξύ του Ισραήλ, της Ελλάδας, της Κύπρου, οι ΗΠΑ δίνουν την “ευλογία” τους σε ανώτατο επίπεδο. Αυτό πρακτικά μεταφράζεται στην προτεραιότητα εξεύρεσης λύσεων στα προβλήματα με βάση την καλόπιστη διαπραγμάτευση και τις λογικές υποχωρήσεις από όλες τις πλευρές. Η Τουρκία είναι βέβαια η πλευρά που αρνείται να συμμορφωθεί, με τις επερχόμενες εκλογές να αποτελούν ανεπαρκές ερμηνευτικό σχήμα για τη στάση της, καθώς αυτή στηρίζεται σε μια εξωτερική πολιτική επεξεργασμένη, της οποίας οι στόχοι επιδιώκονται διαχρονικά, ασχέτως της μεθοδολογίας και του ύφους που επιλέγεται.