
Πέπλο μυστηρίου καλύπτει το πρόγραμμα Patroller του Ελληνικού Στρατού – Ανησυχία από την παντελή απουσία ενημέρωσης από το ΓΕΣ. Όσο και αν προσπαθήσαμε στις 20 Ιουνίου 2023 να μάθουμε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα αναβάθμισης των UAV τύπου Sperwer του Ελληνικού Στρατού, που ανακοινώθηκε μέσω της υπογραφής συμφωνίας μεταξύ της γαλλικής SAFRAN Electronics & Defense και της Υπηρεσίας προμηθειών και υποστήριξης του ΝΑΤΟ, NSPA (NATO Support and Procurement Agency) που ενεργεί για λογαριασμό του Ελληνικού Στρατού, κατά τη διάρκεια της διεθνούς αεροδιαστημικής έκθεσης του Παρισιού, στάθηκε αδύνατο να το καταφέρουμε.
Η ίδια η ανακοίνωση της NSPA κάνει λόγο σε δύο μόλις σειρές κειμένου στην ανακοίνωσή της, για αναβάθμιση του συστήματος Sperwer του Ελληνικού Στρατού και στο βασικό της κείμενο αναφέρεται στις δυνατότητες του μεγαλύτερου και διαφορετικής κατηγορίας (MALE), μη επανδρωμένου αεροσκάφους Patroller! Από εκεί και πέρα δεν γίνεται η παραμικρή αναφορά στο τι ακριβώς περιλαμβάνει το πρόγραμμα αναβάθμισης του συστήματος Sperwer σε ελληνική υπηρεσία και ποιο θα είναι το κόστος του. Απορεί κανείς, εάν όντως η ανώτατη στρατιωτική ηγεσία, όπως εμφανίζεται, δεν θεωρεί υποχρέωση να διευκρινίσει μέσω επίσημης ανακοίνωσης τι ακριβώς συμφωνήθηκε…
Η πληροφορία ότι το ύψος του εν λόγω προγράμματος θα ανέλθει σε 50 εκατομμύρια διακινήθηκε στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης και επομένως δεν μπορεί να υιοθετηθεί ως ασφαλής. Επειδή στο ζήτημα της αντικατάστασης ή της αναβάθμισης των συστημάτων Sperwer το DP έχει αναφερθεί στο παρελθόν, υπενθυμίζεται ότι σε 50 κατά προσέγγιση εκατομμύρια ευρώ είχε κοστολογηθεί η αναβάθμιση των ελληνικών συστημάτων Sperwer A σε Sperwer B. Λύση που δεν υιοθέτησε ο Γαλλικός Στρατός, ούτε κάποιος άλλος χρήστης.
Διαρροές αναφέρουν ότι και τα Sperwer θα αναβαθμιστούν και τα Patroller θα αγοραστούν και μάλιστα τέσσερα τον αριθμό. Όλα αυτά με 50 εκατ. ευρώ; Γι’ αυτό ζητείται άμεση επίσημη ενημέρωση. Κι αυτό απόρρητο θεωρείται ή ενοχλεί η κριτική; Ο Γαλλικός Στρατός επέλεξε το μεγαλύτερο, κατηγορίας MALE, Patroller, μέσω σύμβασης ύψους 340 εκατ. ευρώ για 14 + 4 αεροσκάφη, μαζί με τέσσερις σταθμούς ελέγχου και 12 χρόνια υποστήριξη.
Την προοπτική ένταξης του Patroller σε ελληνική υπηρεσία είχε αναλύσει και το DP σε εκτενές αφιέρωμα, πριν από δυόμιση περίπου χρόνια, επισημαίνοντας ότι: “Στο πλαίσιο δε της ίδιας αυτής διερευνητικής διαδικασίας, ως πρόσφατη εξέλιξη έχει προκύψει νέα πρόταση του ομίλου SAFRAN για την επαναγοράς των ελληνικών Sperwer A και την παροχή Patroller, έναντι κάποιου τιμήματος μερικών δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ, για την κάλυψη της τεράστιας περιοχής των ελληνοτουρκικών συνόρων, από τον Έβρο μέχρι το Καστελόριζο.
Προς το παρόν οι πληροφορίες που έχουμε περιορίζονται σε όσα συλλέγονται από ανοικτές πηγές, χωρίς να υπάρχουν περισσότερα, επίσημα, συγκεκριμένα στοιχεία για τον αριθμό των Patroller που προωθεί ο όμιλος SAFRAN, τη διαμόρφωση του εξοπλισμού αποστολής και φυσικά την τιμή. Η οποία, ανάλογα με τον εξοπλισμό φέρεται να διαμορφώνεται μεταξύ 20 και 30 εκατ. ευρώ το καθένα. Ποσό διόλου ευκαταφρόνητο. Γι’ αυτό τίθεται ζήτημα εάν το αναφερόμενο ποσό των 50 εκατ. ευρώ μοιάζει εκ πρώτης όψεως προβληματικό.
Δεν υπάρχουν επίσης πληροφορίες που να αναφέρονται σε επαναγορά των ελληνικών Sperwer από τον Όμιλο Safran, ενώ και το κόστος του Patroller ανά μονάδα, καθιστά το ποσό των 50 εκατ. ευρώ που “διέρρευσε”, μη ρεαλιστικό. Εν αναμονή επομένως πιο συγκεκριμένων πληροφοριών, για την αποδέσμευση των οποίων επιδεικνύεται δυσεξήγητη διστακτικότητα, θα περάσουμε στο καθαρά επιχειρησιακό κομμάτι της υπόθεσης. Υπενθυμίζεται, ότι το DP τάσσεται συνήθως υπέρ δύο, τουλάχιστον, πηγών προμήθειας, για λόγους επιχειρησιακούς, οικονομικούς, βιομηχανικούς και πολιτικούς.
Το πρώτο πρόβλημα στην περίπτωση του Patroller εντοπίζεται στο γεγονός ότι μπορεί να αξιοποιηθεί επιχειρώντας αποκλειστικά από διαδρόμους απο/προσγείωσης, όπως ένα κανονικό αεροπλάνο, κάτι που περιορίζει την ευελιξία χρήσης του από τον Ελληνικό Στρατό για σκοπούς αναγνώρισης, επιτήρησης και στοχοποίησης. Σε περίπτωση πολεμικής εμπλοκής, ειλικρινά πιστεύουμε ότι τουλάχιστον οι επιλογές στα ανατολικά της χώρας, δεν θα έχουν πληγεί από τον αντίπαλο ώστε το UAV να παίξει τον ρόλο του ομαλά και με επιτυχία;
Το δεύτερο πρόβλημα έγκειται στο ότι αυτό που έχει ανάγκη η ελληνική άμυνα συνολικά είναι μεγάλος αριθμός UAV/UCAV κατηγορίας MALE, με καθαρά διακλαδικό χαρακτήρα. Αυτό το τελευταίο το DP είχε αναλύσει διεξοδικά με επιχειρήματα στα οποία δεν εντοπίστηκε κάποια απάντηση ως εμπεριστατωμένος αντίλογος.
Από τότε έχει παρέλθει ένας ολόκληρος χρόνος και οι εξελίξεις στην Ουκρανία αποδεικνύεται ότι δεν δείχνουν να έχουν προβληματίσει ιδιαίτερα τους επιχειρησιακά και τους πολιτικά υπεύθυνους. Αξιολογήθηκαν αυτές οι εξελίξεις και ποιο είναι το συθμπέρασμα; Μεταξύ πολλών άλλων ότι οι ρουκέτες μέσης και μεγάλης ακτίνας, οι βαλλιστικοί πύραυλοι, τα όπλα οριζόντιας πλεύσης και τα περιφερόμενα πυρομαχικά είναι πολλαπλασιαστές ισχύος και ότι τα χαμηλού κόστους, αναλώσιμα UAV είναι πλέον ζωτικής σημασίας για τη διενέργεια αποστολών ISTAR (Intelligence, Surveillance, Target Acquisition, & Reconnaissance).
Στη φωτογραφία που παραθέτουμε περιγράφονται κάποια μέχρι τώρα εκτιμώμενα ως διδάγματα των επιχειρήσεων στην Ουκρανία, όπως έχουν αναγνωριστεί με πλήθος δηλώσεων και επίσημων αναφορών και από τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές. Και από την πλευρά του ΝΑΤΟ και από την πλευρά της Ρωσίας. Σε αυτά θα επανέλθουμε.
Η ελληνική άμυνα συνεπώς, με βάση αυτά τα διδάγματα χρειάζεται επειγόντως πολλά και χαμηλού κόστους UAV και drone που μπορεί να της προσφέρει απρόσκοπτα η εγχώρια βιομηχανία της. Η επίμονη άρνηση των ελληνικών πολιτικών και στρατιωτικών ηγεσιών να στραφούν σε αυτή για να περάσουν οι Ένοπλες Δυνάμεις στη νέα εποχή που έρχεται ταχύτατα, ενώ κανείς δεν έδινε ιδιαίτερη σημασία στις προειδοποιήσεις (ενδεικτικό παράδειγμα το προ δεκαετία βιβλίο “Η νέα στρατιωτική επανάσταση”), δεν επιβαρύνει μόνο οικονομικά τον βαριά φορολογούμενο Έλληνα πολίτη, αλλά θέτει σε άμεσο κίνδυνο και την ασφάλειά του…
Το DP θα επιμείνει σε αυτή τη γραμμή, αποφεύγοντας τα πολιτικώς βολικά αλλά επικίνδυνα εάν εξεταστούν σε βάθος αφηγήματα περί επανεξοπλισμού – υπερεξοπλισμού της Ελλάδας προς αντιμετώπιση της τουρκικής απειλής. Στη θεωρία όλοι συμφωνούν, στην πράξη προτιμούνται τα συνθήματα. Η τουρκική απειλή για την Ελλάδα είναι ισχυρότερη και πιο επικίνδυνη από οποτεδήποτε άλλοτε στο παρελθόν για τον απλό λόγο ότι η Τουρκία έχει ανεξαρτητοποιηθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό στους τομείς της αμυντικής βιομηχανίας και των εξοπλισμών.
Αυτό με τη σειρά του, έχει επιτρέψει και οδηγήσει στην αλλαγή του επιχειρησιακού προσανατολισμού. Δεν βασίζεται πλέον σε πλατφόρμες αλλά σε όπλα και μη επανδρωμένα συστήματα. Η ειδησεογραφία είναι πλήρης σε καθημερινή βάση και δεν αφήνει κανένα περιθώριο αμφισβήτησης της συγκέντρωσης τεράστιας ισχύος πυρός στη γειτονική χώρα με τη μορφή βαλλιστικών πυραύλων, όπλων οριζόντιας πλεύσης μακρού πλήγματος, πυραύλων εναντίον στόχων επιφανείας, ρουκετών καθοδήγησης λέιζερ, κατευθυνόμενων βομβών και ανεμοπορούντων πυρομαχικών και δεκάδων άλλων νέας φιλοσοφίας όπλων.
Στην απειλή που εκπροσωπεί αυτή η τεράστια ισχύς πυρός, η Ελλάδα δεν έχει παρά ελάχιστες και καθόλου “πειστικές” απαντήσεις, εάν δεν επιθυμούμε να κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας… Όσα ελικόπτερα και όσα μαχητικά αεροπλάνα και να αγοράσει, εάν δεν ενισχύσει το οπλοστάσιο, είναι καταδικασμένη. Θα άξιζε το να διαβαστεί ξανά, υπό αυτή την οπτική γωνία, το χθεσινό κεντρικό άρθρο για τις επιχειρήσεις στην Ουκρανία.
Και κάτι τελευταίο… Με βάση το ίδιο μοτοανεμόπτερο (STEMME ASP S-15) που χρησιμοποιήθηκε για τη δημιουργία του Patroller, μία ελληνική εταιρεία, η μ-aerospace έχει αναπτύξει το UAV Γρύπας, κατηγορίας MALE. Εξετάστηκε άραγε ως λύση χαμηλότερου κόστους για την αξιοποίησή της όχι μόνο από τον Ελληνικό Στρατό, αλλά από το σύνολο των Ενόπλων Δυνάμεων, από το ΓΕΕΘΑ και το Υπουργείο Άμυνας; Ρητορικά αναφέρεται, σε μια χώρα που παρουσιάζει επικίνδυνα συμπτώματα εθισμού στον ρόλο του πελάτη. Οι ερμηνείες του φαινομένου ποικίλουν…
Το ότι έχουμε υπηρεσιακή κυβέρνηση και το ότι βρισκόμαστε τέσσερις ημέρες προ του δεύτερου γύρου των εκλογών, δεν αποτελεί άλλοθι, άρα δεν μπορεί να δικαιολογήσει την πλήρη απουσία ενημέρωσης. Στο Bourget ήταν και ο υπηρεσιακός υπουργός Εθνικής Άμυνας όπου πραγματοποίησε πλήθος επαφών και συζητήσεων με μια παρουσία που κάθε άλλο παρά σε “τυπική” έμοιαζε. Υπάρχει κράτος και πρέπει να λειτουργεί, συνολικά και με τον σωστό τρόπο όμως…