Του Χρήστου Καπούτση

Θερμή υποδοχή αναμένεται να επιφυλάξει η Ελληνική Κυβέρνηση στον Πρωθυπουργό της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν που θα πραγματοποιήσει διήμερη επίσημη επίσκεψη, σήμερα και αύριο, στη χώρα μας, επικεφαλής 11 υπουργών και 100 τούρκων επιχειρηματιών!!!

Ο Πρωθυπουργός Γ.Α.Παπανδρέου, στοχεύει στην αποκλιμάκωση της έντασης των ελληνοτουρκικών σχέσεων, χωρίς όμως να υποχωρεί από πάγιες εθνικές θέσεις. Τα έξι (6) θέματα αιχμής των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Η εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, συναρτάται από την επίλυση «προβλημάτων» , δηλαδή των αξιώσεων που εγείρει η Τουρκία σε βάρος ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, διότι ΟΛΕΣ οι Ελληνικές Κυβερνήσεις από το 1974 μέχρι σήμερα, ισχυρίζονται ότι μοναδική ελληνοτουρκικά διαφορά είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας.

Τα θέματα αιχμής του ελληνοτουρκικών σχέσεων είναι:

1. Εναέριος χώρος.

Η Ελλάδα έχει ορίσει ως εθνικό εναέριο χώρο της την απόσταση μέχρι 10 ναυτικά μίλια από τις ηπειρωτικές και νησιωτικές ακτές της χώρας. Το εύρος των 10 ν.μ. καθορίσθηκε με Προεδρικό Διάταγμα 6-18 Σεπτεμβρίου 1931. Το σχετικό Π.Δ. εξακολουθεί να ισχύει μέχρι σήμερα. Η Τουρκία και για 44 συνεχή έτη, ανεγνώριζε και σεβόταν τη ρύθμιση αυτή των 10 ν.μ. Όμως από το 1975 μέχρι σήμερα, αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία στο πέραν των 6 μιλίων εναέριο χώρο της Ελλάδος, δηλαδή θεωρεί ότι τα 4 μίλια από τα 6 ως τα 10 είναι διεθνής εναέριος χώρος. Μάλιστα η αμφισβήτηση γίνεται εμπράκτως, με την πτήση τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών, χωρίς να προειδοποιούν, ως οφείλουν (σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 της Σύμβασης του Σικάγου του 1944 για την Διεθνή Πολιτική Αεροπορία) τις ελληνικές αρχές. Αποτέλεσμα, τα τουρκικά αεροσκάφη να αναχαιτίζονται από ελληνικά μαχητικά, αρκετές φορές τη μέρα.

Να προσθέσουμε ότι οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ δεν αναγνωρίζουν ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα στο χώρο μεταξύ 6 και 10 ναυτικών μιλίων κατά τη διάρκεια νατοϊκών ασκήσεων.

2. Χωρικά ύδατα.

Το εύρος των ελληνικών χωρικών υδάτων είναι σήμερα 6 ναυτικά μίλια, αλλά η Ελλάδα διατηρεί το δικαίωμα επεκτάσεως στα 12 ν.μ. , όπως ρητά προβλέπει το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982. Κατά την επικύρωση της Σύμβασης των Η.Ε. για το Δίκαιο της Θάλασσας, η χώρα μας προέβη σε δήλωση ότι ο χρόνος και ο τρόπος άσκησης του δικαιώματος επέκτασης της ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης είναι ζήτημα που απορρέει από την διεθνή νομιμότητα και ενδεχόμενη καθυστέρηση, δεν συνιστά απεμπόληση εκ μέρους της του δικαιώματος αυτού. Απαντώντας στις σύννομες ελληνικές επισημάνσεις και επεξηγήσεις, η Τουρκία, με ομόφωνο ψήφισμα της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης (8/6/1995), απειλεί με πόλεμο την Ελλάδα σε περίπτωση επέκτασης της ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης πέραν των 6 ν.μ. (causus belli). Επισημαίνουμε ότι, ότι η Τουρκία έχει ήδη επεκτείνει τα την αιγιαλίτιδα ζώνη της στα 12 ν.μ. στον Εύξεινο Πόντο και τη Μεσόγειο!

3. «γκρίζες ζώνες» στο Αιγαίο.

Μετά τα δραματικά γεγονότα των Ιμίων (30-31 Ιανουαρίου 1996) η Τουρκία εφηύρε την καινοφανή θεωρία των «γκρίζων ζωνών» στο Αιγαίο, δηλαδή περιοχών που περιλαμβάνουν βραχονησίδες, νησίδες νησιά (ακόμη και κατοικημένα), όπου Ελληνική εθνική κυριαρχία, τελεί υπό αμφισβήτηση, κατά την τουρκική άποψη. Πιο συγκεκριμένα, η Τουρκία αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία σε περίπου 131 νησιά και νησίδες. Η έκφραση «Γκρίζες Ζώνες» , δεν έχει καμία σχέση με το υφιστάμενο νομικό και κυριαρχικό καθεστώς στο Αιγαίο και επιπλέον στερείται νομικής υποστάσεως. Με αποτέλεσμα να θεωρείται από την Ελλάδα (πολιτική ηγεσία, διπλωμάτες και στρατιωτικοί) , ως μια σοβαρή κίνηση επεκτατισμού και αναθεωρητισμού της Τουρκίας στο Αιγαίο.

4. Αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών.

Η Τουρκία απαιτεί την αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών του ανατολικού Αιγαίου. Και ακόμη, να έχει την ευθύνη των επιχειρήσεων Έρευνας-Διάσωσης ανατολικά του 25ο μεσημβρινού (μισό Αιγαίο). Στην Ελλάδα παραχωρήθηκαν, με την Συνθήκη του Λονδίνου 1914 τα νησιά του Αιγαίου Λήμνος, Σαμοθράκη, Μυτιλήνη, Χίος, Σάμος και Ικαρία, με την προϋπόθεση όμως της αποστρατιωτικοποίησης. Την ίδια κατάσταση αποδέχθηκε και η Συνθήκη Ειρήνης της Λωζάνης του 1923 για τα ίδια νησιά και επιπλέον συνέδεσε τα νησιά Λήμνο και Σαμοθράκη με το καθεστώς αποστρατικοποιήσεως των Στενών των Δαρδανελίων. Από το 1936 όμως με την Συνθήκη του Μοντρέ , αίρεται ο περιορισμός της αποστρατικοποιήσεως των Στενών, συνεπώς, η Λήμνος και η Σαμοθράκη απαλλάσσονται από την υποχρέωση της αποστρατιωτικοποίησης. Για τα νησιά Μυτιλήνη, Χίο, Σάμο και Ικαρία το καθεστώς αποστρατικοποιήσεως έχει αρθεί και de gure και de facto, λόγω του δικαιώματος αμύνης βάσει του άρθρου 51 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ, μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο και της αναπτύξεως από το 1974 στα Μικρασιατικά παράλια της πανίσχυρης 4ης τουρκικής στρατιάς του Αιγαίου. Επίσης, το 1947 με την συνθήκη των Παρισίων επιβλήθηκε ο όρος της αποστρατικοποιήσεως των νησιών της Δωδεκανήσου κατά την παραχώρησή τους στην Ελλάδα. Λόγω όμως, της εγγύτητας του νησιωτικού συμπλέγματος της Δωδεκανήσου στα τουρκικά παράλια, όπου εδρεύουν πανίσχυρες τουρκικές αποβατικές δυνάμεις, ισχύει η πρόνοια του προειρημένου άρθρου του ΟΗΕ.

5. Υφαλοκρηπίδα.

Όλες οι Ελληνικές Κυβερνήσεις από το 1974 υποστηρίζουν ότι μοναδική ελληνοτουρκική διαφορά είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο. Η Ελλάδα υποστηρίζει ότι η υφαλοκρηπίδα πρέπει να οριοθετηθεί με βάση την αρχή της μέσης γραμμής, ενώ η Τουρκία υποστηρίζει ότι τα νησιά του Αιγαίου δεν έχουν δικαίωμα υφαλοκρηπίδας. Σύμφωνα με το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών, το ζήτημα έγκειται στην οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας σε δύο συγκεκριμένα σημεία, δηλαδή αφενός στη θαλάσσια προέκταση της συνοριακής γραμμής στη Θράκη και αφετέρου στα πλησίον της Τουρκικής ακτής ευρισκόμενα νησιά του Βορείου και Ανατολικού Αιγαίου και στη Δωδεκάνησο. Επιπλέον, όπως σαφώς προβλέπεται από το Διεθνές Δίκαιο και τη σχετική νομολογία (Σύμβαση της Γενεύης 1958, Σύμβαση 1982 Η.Ε. για το Δίκαιο της Θάλασσας, Απόφαση Διεθνούς Δικαστηρίου για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας της Βόρειας Θάλασσας 1969) τα νησιά έχουν πλήρη δικαιώματα υφαλοκρηπίδας, παρά τους περί του αντιθέτου νομικά αβάσιμους ισχυρισμούς της Τουρκίας. (Η Τουρκία πάντως μέχρι σήμερα δεν έχει κυρώσει τη Σύμβαση του 1982).

6. Μουσουλμανική μειονότητα.

To 1922 η Μουσουλμανική Μειονότητα της Θράκης αριθμούσε 86.000 άτομα. Η πλέον πρόσφατη γενική απογραφή (1991) κατέγραψε 98.000 περίπου άτομα σε πληθυσμό 338.000 κατοίκων της Θράκης, δηλ ποσοστό 29 % του συνολικού πληθυσμού της περιοχής. Την μειονότητα απαρτίζουν τρείς εθνοτικές ομάδες : 50 % είναι τουρκικής καταγωγής, 35% Πομάκοι και 15% Αθίγγανοι. Κάθε μία από τις ομάδες αυτές διατηρεί τη δική της γλώσσα και τις παραδόσεις της και για τον λόγο αυτό οι συντάκτες της Συνθήκης της Λωζάννης προσδιόρισαν τη μειονότητα ως θρησκευτική. Η Ελλάδα εφαρμόζει με συνέπεια στη Θράκη την αρχή της ισονομίας και ισοπολιτείας και τα δικαιώματα των μελών της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης διαφυλάσσονται πλήρως και προστατεύονται αποτελεσματικά. Η Τουρκία επιδιώκει να μετατρέψει τη μουσουλμανική μειονότητα (θρησκευτική) και τουρκική (εθνική μειονότητα), κατά παράβαση της διεθνούς νομιμότητας.

ΠΗΓΗ