Του ΠΑΝΟΥ ΣΩΚΟΥ

Μετά την ανάσα που πήρε από το εκλογικό αποτέλεσμα των αυτοδιοικητικών εκλογών ο πρωθυπουργός, έκοψε την ανάσα των πολιτών με το νέο προϋπολογισμό, που κατέθεσε ο υπουργός Οικονομικών την Πέμπτη στη Βουλή και τώρα πλέον βρίσκεται μπροστά σε ένα μεγάλο στοίχημα για να πετύχει τους στόχους του 2011. Οκ. Παπανδρέου θα επιχειρήσει να παίξει το χαρτί της συναίνεσης ή τουλάχιστον της συνεννόησης με τις άλλες πολιτικές δυνάμεις· γι’ αυτόν το λόγο θα ζητήσει κατ’ ιδίαν συναντήσεις με τους πολιτικούς αρχηγούς. Το πρόγραμμα των συναντήσεων δεν έχει ακόμα καθοριστεί, ενώ η ατζέντα της συζήτησης θα είναι η πραγματική κατάσταση της οικονομίας σε σχέση με το ευρωπαϊκό περιβάλλον και η εφαρμογή του Μνημονίου.

Βασικός στόχος του πρωθυπουργού είναι να εξασφαλίσει τουλάχιστον την ανοχή της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην εφαρμογή των μέτρων και του προϋπολογισμού. Κι αν αυτό δεν καταστεί δυνατόν, να δείξει ότι οι άλλες δυνάμεις δεν έχουν ρεαλιστική οικονομική πρόταση να καταθέσουν.

Στα ζητούμενα του 2011 είναι να τηρηθούν στο ελάχιστο οι τρεις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει ο πρωθυπουργός (όχι απολύσεις, όχι νέοι φόροι, όχι μειώσεις μισθών) και να τηρηθεί ο προϋπολογισμός χωρίς να χρειαστεί μέσα στο έτος να πάρει πρόσθετα μέτρα.

Ο κ. Παπανδρέου προτίθεται να συναντήσει και τους Φ. Κουβέλη και Ντόρα Μπακογιάννη, η οποία αύριο ανακοινώνει την ίδρυση του κόμματός της.

Τα 14,8 δισ. ευρώ όμως, που σύμφωνα με τον προϋπολογισμό θα είναι η δημοσιονομική προσαρμογή του 2011, δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας ότι αργά η γρήγορα δεν θα θιγούν περαιτέρω το εισόδημα και οι θέσεις εργασίας.

Τα μεγάλα εμπόδια για την κυβέρνηση, στη δύσκολη πορεία του 2011, που πιθανόν να μην μπορέσει να ξεπεράσει, εντοπίζονται στα εξής θέματα:

1. Ανάπτυξη και ανάσχεση της ύφεσης: Υπουργοί αλλά και βουλευτές του ΠΑΣΟΚ υπογραμμίζουν όλο και πιο συχνά τελευταία ότι το Μνημόνιο δεν μπορεί να είναι η μόνη πολιτική της κυβέρνησης. Το είπαν πολλοί στο υπουργικό συμβούλιο προχθές (Βενιζέλος, Κατσέλη, Ρέππας, Ξενογιαννακοπούλου κ.ά.). Τέτοιες φωνές αναμένεται να ακούγονται όλο και πιο δυνατά, όλο και πιο συχνά, ωστόσο, με δεδομένη την περικοπή του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, ο προϋπολογισμός δεν δημιουργεί μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης και ανάσχεσης της ύφεσης. Η μείωση της φορολογίας στα επανεπενδυόμενα κέρδη και η μείωση του ΦΠΑ στα ξενοδοχεία είναι τα μόνα, αλλά λίγα, κίνητρα.

2. Η τρόικα πιέζει για μείωση των δημοσίων υπαλλήλων. Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι η μείωση θα προκύψει με την εφαρμογή της αναλογίας πέντε αποχωρήσεις μία πρόσληψη και όχι με απολύσεις, πλην των συμβασιούχων ορισμένου χρόνου, που είναι όμως δεκάδες χιλιάδες. Την ίδια στιγμή πάντως, τα αιτήματα υπουργών για προσλήψεις αυξάνονται (δικαιοσύνη, υγεία, παιδεία, αστυνομία). Αυτό, όπως ο ίδιος ο Γ. Παπακωνσταντίνου είπε στο υπουργικό συμβούλιο, καθιστά δύσκολη την εφαρμογή της αναλογίας. Ως εναλλακτικό σενάριο, η κυβέρνηση μελετά το πλήρες πάγωμα των προσλήψεων για τα επόμενα δύο χρόνια, που όμως θα γονατίσει τη δημόσια διοίκηση. Ο υπουργός Οικονομικών έχει αφήσει και ανοιχτό το ενδεχόμενο απολύσεων στις ΔΕΚΟ.

3. Μειώσεις μισθών δεσμεύεται ο πρωθυπουργός ότι δεν θα γίνουν. Ομως με το ενιαίο μισθολόγιο στο στενό δημόσιο τομέα πολλά επιδόματα θα κοπούν, με αποτέλεσμα τη μείωση των συνολικών αποδοχών. Επιπλέον στις ΔΕΚΟ ο εξορθολογισμός των επιδομάτων θα μειώσει το εισόδημα των υπαλλήλων. Στο πλαίσιο αυτό είναι πάντα ανοιχτό το θέμα της περαιτέρω περικοπής των «δώρων» καθώς είναι σταθερή η θέση της τρόικας ότι ο 13ος και ο 14ος μισθός θα πρέπει να κοπούν πλήρως.

4. Η μείωση της σπατάλης στο Δημόσιο. Κι εδώ εκφράζονται αμφιβολίες, καθώς η προϊστορία της κυβέρνησης στον τομέα των εσόδων και της περικοπής της δημόσιας δαπάνης δεν είναι και τόσο επιτυχής. Ο Αν. Λοβέρδος, επί παραδείγματι, διαμαρτυρήθηκε στο υπουργικό συμβούλιο ότι δεν μπορεί 3-4 υπουργεία να σηκώνουν το βάρος και σημείωσε ότι αν δεν προσέξουν όλοι, το καλοκαίρι μπορεί να καταφύγει η κυβέρνηση σε νέα μέτρα. *