Επειδή τις ημέρες αυτές πολλά ακούγονται και πολλά γράφονται σχετικά με τον πρόσφατα αποβιώσαντα Στρατηγό Ντερτιλή, καλό θα είναι τα πράγματα να ξεκαθαριστούν, όχι μόνο για τον ίδιο τον Στρατηγό, ο οποίος άλλωστε μπορούσε να υπερασπιστεί τον εαυτό του αλλά πολύ περισσότερο για χάρη της ιστορικής αλήθειας.

Της ιστορικής αλήθειας η οποία κάποια στιγμή θα πρέπει να γίνει αντικείμενο ιστορικής έρευνας και όχι ψευτορεπορτάζ που ως σκοπό θα έχουν την διαμόρφωση κάποιου συγκεκριμένου πολιτικού κλίματος.

Κάτι που διάβασα αυτές τις ημέρες και το οποίο μου έκανε εντύπωση, καθότι αναπαρήχθη σε αρκετές ιστοσελίδες ήταν το εξής:

“Το 1966, ενώ υπηρετεί στο 16ο Σύνταγμα στη Νιγρίτα Σερρών, μυείται από τους μελλοντικούς κινηματίες στο επερχόμενο κίνημα-πραξικόπημα”
Κατά την διάρκεια των συζητήσεων που είχα με τον Ντερτιλή, στον άπλετο χρόνο που είχαμε στην ΣΤ Πτέρυγα του Κορυδαλλού, επανειλημμένα ο ίδιος μου ανέφερε ότι ποτέ δεν ήταν μέλος σε καμία οργάνωση από αυτές που “ήταν μόδα” να γίνονται ενίοτε εντός των στρατιωτικών κύκλων.

 

 

Ο ίδιος δε το ανέφερε ως να το θεωρούσε υποτιμητικό για τον ίδιο.

Κρίνοντας ο ίδιος τον χαρακτήρα του Στρατηγού και τον τρόπο που αντιδρούσε, πιθανολογώ ότι ήξερε περί των κινήσεων που γινόντουσαν, να είχε ενημερωθεί από τους ίδιους – όπως άλλωστε γνώριζαν σχεδόν οι πάντες εκείνη την εποχή – αλλά αποκλείω το ενδεχόμενο να ήταν ο ίδιος “μέλος” της οιασδήποτε συνομωσίας, σε πολιτικό επίπεδο ή σε επίπεδο σχεδιασμού, πέραν της επιχείρησης που ο ίδιος ανέλαβε να φέρει εις πέρας.

Και επειδή η διατύπωση της συγκεκριμένης πρότασης είναι ασαφής και γενικόλογη, θεωρώ σωστό να το ξεκαθαρίσω

Γενικότερα οι σχέσεις του Ντερτιλή με τους αξιωματικούς που είχαν αναλάβει όχι μόνο την πραγμάτωση του πραξικοπήματος, αλλά και την ίδια την περίοδο της διακυβέρνησης της επταετίας, αξίζουν ιδιαίτερης διερεύνησης. Ο ίδιος άλλωστε ποτέ δεν πήρε την οιαδήποτε “πολιτική” θέση επί επταετίας, ποτέ δεν εξετέλεσε άλλα καθήκοντα, πέραν αυτών του στρατιωτικού.

“Όταν έβαλαν κουστούμια, κατάλαβα ότι θα πάμε φυλακή”

Αυτό δεν συνέβη διότι ο Ντερτιλής δεν είχε “πολιτική σκέψη”.

Το αντίθετο μάλιστα.

Γνωρίζοντάς τον κατάλαβα ότι υπήρξε ένας άνθρωπος με πολύ βαθιά και δομημένη πολιτική σκέψη.

Πόσοι γνωρίζουν άραγε ότι ο ίδιος, λόγω της εμπλοκής του πατέρα του με τα “Δημοκρατικά Τάγματα” είχε από πολύ μικρός επαφές με μεγάλες πολιτικές προσωπικότητες, όπως ο γέρος Παπανδρέου, τον οποίο άκουγε από πολύ μικρός να μιλάει και να αναλύει την πολιτική επικαιρότητα.

Θυμάμαι που ο ίδιος μου έλεγε ότι “από όταν είδα να βάζουνε κουστούμια, κατάλαβα ότι θα πάμε φυλακή.

Και τους το είπα”.

Το είχε ο ίδιος πει στον Παπαδόπουλο, τον οποίο κατηγορούσε για την “πολιτικοποίηση” του καθεστώτος.

Χαρακτηριστικό το περιστατικό που μου ανέφερε, σχετικά με το πώς κυκλοφορούσε ο Παπαδόπουλος και τι του είχε πει.

Όταν είχε δει τον Παπαδόπουλο να φτάνει με αμάξι στην Βουλή, του είχε πει ότι θα έπρεπε να κάνει ότι παίρνει το λεωφορείο.

Και ο ίδιος ο κόσμος θα τον έπαιρνε στις πλάτες του για να τον μεταφέρει.

Έτσι πίστευε ο γέρο – Στρατηγός ότι έπρεπε να κτιστεί η σχέση μεταξύ του καθεστώτος και του λαού.
Ενός λαού στον οποίο πίστευε πολύ, καθώς όπως ο ίδιος έλεγε, το βράδυ του πραξικοπήματος έγινε δημοψήφισμα.

“Αν θέλανε, τόσοι λίγοι που ήμασταν, θα μας είχαν πάρει με τις πέτρες” μου έλεγε.

Και πραγματικά, τρόπος με τον οποίο «κατέλαβε» μία σειρά από δημόσια κτίρια της Αθήνας, τα ξημερώματα της 21ης Απριλίου, ήταν από τα επιτεύγματα για τα οποία επαιρόταν και εκ του λόγου αυτού δεν συγχωρήθηκε ποτέ από την Δημοκρατία.

Λίγο μετά τα μεσάνυχτα, ο Ντερτιλής θα βγει με το μηχανοκίνητο τάγμα που διοικούσε στην Αγία Παρασκευή για να «ελέγξει 28 στόχους… Τέσσερις παρά δέκα το πρωί είχε τελειώσει η επιχείρηση… ο αιφνιδιασμός είχε πετύχει».
Ελάχιστοι άνδρες έπρεπε να ελέγξουν το σύνολο του κρατικού μηχανισμού της Αθήνας.

Η οποιαδήποτε σοβαρή αντίσταση θα είχε ως αποτέλεσμα την αποτυχία του. Ακόμη και απλοί πολίτες να αντιδρούσαν, θα υπήρχε σοβαρότατο πρόβλημα.

Τίποτε όμως από αυτά δεν έγινε.

Γι’ αυτό ο ίδιος έλεγε ότι εκείνο το βράδυ είχε γίνει δημοψήφισμα.

Ένα δημοψήφισμα το οποίο ενώ κράτησε για κάποια χρόνια, δεν φρόντισαν υπό το βάρος της “πολιτικοποίησης” να το κρατήσουν οι αξιωματικοί.

Ο Ντερτιλής ψυχή τε και σώματι στρατιωτικός, δεν μπορούσε να κατανοήσει τα κίνητρα που οδήγησαν τον Παπαδόπουλο και τους συν αυτώ, να φορέσουν κουστούμια.

Παρόλο που ο γράφων καταλαβαίνει ότι υπήρχαν λόγοι – αν και τελικά δεν ευοδώθηκαν – ο σκληροτράχηλος αυτός στρατιώτης αντιμετώπιζε την πολιτική εντελώς διαφορετικά.

Περί της Κύπρου

Έχοντας ο ίδιος πολεμήσει στην Κύπρο, έχοντας κάνει τεράστιους αγώνες για την υπεράσπιση του νησιού, μαζί με θρυλικές προσωπικότητες όπως ο Γρίβας Διγενής, τον Δεκέμβριο του 1967, είχε διαφωνήσει κάθετα στην απόσυρση της ελληνικής μεραρχίας από την Κύπρο, λέγοντας ότι “έτσι αφήνουμε απροστάτευτο το νησί στο έλεος των Τούρκων”.

Με την εμπειρία που είχε αποκομίσει στα γεγονότα του 1964 όταν επέτυχε να εκκαθαρίσει πολλούς τουρκοκυπριακούς θύλακες, μετέχοντας προσωπικά στις μάχες, πίστευε ότι “η παρουσία ισχυρής ελληνικής στρατιωτικής δύναμης στην μεγαλόνησο ήταν απαραίτητη”.

Είχε προτείνει μάλιστα να ενισχυθεί με άρματα Μ-47 και Μ-48 γιατί τα σοβιετικά Τ-34/85 που διέθεταν οι ελληνοκύπριοι ήταν ανίσχυρα απέναντι στα αμερικάνικα τάνκς που είχαν οι Τούρκοι, κάτι που αποδείχθηκε περίτρανα κατά την φάση “Αττίλας 2”.

“Έντονη” ήταν η σχέση του Ντερτιλή και με κάποιους από τους “φίλους” του, ακόμη και μετά την φυλάκισή του.

Χαρακτηριστική η στάση του να μην υπογράψει ποτέ, εκτός από τα χαρτιά που του έδιναν οι διάφορες υπηρεσίες για να αποφυλακιστεί, ούτε και τις προσπάθειες των “φίλων” του, για να επιτευχτεί αυτό.

Παρόλο που κατανοούσε τα κίνητρά τους, δεν μπορούσε να κατανοήσει το ότι δεν καταλάβαιναν ότι είχε κάνει την επιλογή του και ότι δεν θα δεχόταν ποτέ να αποφυλακιστεί για λόγους “υγείας”. Κάτι το οποίο πολλές φορές τον έφερνε σε “κόντρες” ακόμη και με υποστηρικτές του, οι οποίοι επέμεναν να προσπαθούν εκ μέρους του.

Δημήτρης Παπαγεωργίου

www.elora.gr