O EΣ αναμένει την απάντηση των αρμοδίων υπηρεσιών των ΗΠΑ για την παραχώρηση 90 αρμάτων μάχης M1A1 Abrams που είναι άμεσα αξιοποιήσιμα.

Πολλές και σημαντικές διαφοροποιήσεις περιλαμβάνει η νέα επιστολή εκδήλωσης ενδιαφέροντος (LoR) που απέστειλε το ΓΕΣ προς την αμερικανική πλευρά για το ζήτημα της δωρεάν παραχώρησης των 90 αρμάτων μάχης M-1A1 Abrams μαζί με πλήρες «πακέτο» εκπαίδευσης και βασικής λογιστικής υποστήριξης (υποστηρικτικά οχήματα, πυρομαχικά, κλίμακες ανταλλακτικών και εργαλείων, εξομοιωτές εκπαίδευσης). Υπενθυμίζεται πως στις αρχές του 2010 εκφράστηκε για πρώτη φορά ημιεπίσημα από το ΓΕΣ το ενδιαφέρον για μεταχειρισμένο υλικό από τα Αμερικανικά αποθέματα. Τον Μάιο του ίδιου έτους εστάλη σχετική διερευνητική επιστολή μέσω του Γραφείου Αμυντικής Συνεργασίας (ODC) των ΗΠΑ στην Ελλάδα ενώ τον Σεπτέμβριο, μετά από τη αρχικά θετική ανταπόκριση των Αμερικανών, υπεβλήθη από το ΓΕΣ LoR για σημαντικές ποσότητες τεθωρακισμένων οχημάτων και παρελκομένων, συμπεριλαμβανομένων και 400 Μ-1Α1 Abrams για δωρεάν παραχώρηση ως Πλεονάζον Αμυντικό Υλικό (EDA).

Οι ΗΠΑ πρότειναν αποκλειστικά για τα M-1A1 να δοθούν ως Δωρεάν Βοήθεια (Grant Aid), ανεξάρτητα από το υπόλοιπο υλικό (οχήματα της «οικογένειας» Μ-113 κλπ.), σε σχετική θετική απαντητική επιστολή που απέστειλαν 5 μήνες αργότερα. Έτσι το ΓΕΣ συγκρότησε επιτροπή επιθεώρησης, η οποία ταξίδεψε στις ΗΠΑ για να επιλέξει τα καταλληλότερα από μια “δεξαμενή” περί των 1.000 αρμάτων που βρίσκονταν σε αποθήκευση στο Sierra Army Depot, στην έρημο της Νεβάδα. Η επιτροπή αυτή ταξίδεψε στις ΗΠΑ τον Σεπτέμβριο του 2011 και απεφάνθη ότι 500 από τα άρματα αυτά ήταν σε γενικά καλή κατάσταση, εκ των οποίων τα 50 ήταν πλήρως ανακατασκευασμένα (ΑΙΜ) και άμεσα αξιοποιήσιμα, ενώ άλλα 43 απαιτούσαν σχετικά λίγες εργασίες (πιθανότατα τα 93 αυτά άρματα είναι και αυτά που «απασχολούν» την τωρινή LoR, όντας και αυτά που βρίσκονται στην καλύτερη κατάσταση και άρα είναι τα πιο άμεσα αξιοποιήσιμα). Τα υπόλοιπα 400 περίπου απαιτούσαν μεγαλύτερης έκτασης εργασίες αποκατάστασης και κατά συνέπεια το σχετικό κόστος ανέβαινε αρκετά. Το ΓΕΣ βάσει των προτάσεων των ΗΠΑ για ξεχωριστή εξέταση του θέματος των Abrams, υπέβαλε σχετική LoR τον Ιούνιο του 2011. Στην επιστολή αυτή περιλαμβάνοντο και αιτήματα για παροχή μεγάλων αριθμών συνοδευτικών οχημάτων, περιφερειακού υλικού αλλά και πυρομαχικών των 120mm. Ακολούθησε η σχετική Επιστολή Προσφοράς και Αποδοχής (LοA) από τις ΗΠΑ, με την οποία προσφέρονταν δωρεάν τα εξής αιτούμενα:

• 400 άρματα μάχης Μ-1Α1 Abrams με πυροβόλο των 120mm

• 20 άρματα μάχης Μ-1 Abrams με πυροβόλο των 105mm (είχαν ζητηθεί από το ΓΕΣ για να χρησιμοποιηθούν ως εκπαιδευτικά)

• 40 άρματα περισυλλογής Μ-88Α2 Hercules (πιθανότατα Μ-88Α1 που θα αναβαθμίζονταν σε αυτό το επίπεδο)

• Οχήματα μεταφοράς καυσίμων Oshkosh M-978A1 των 2.500gal

• 120 (2/104/14) ρυμουλκούμενα μονού άξονα Μ-105Α1/Α2/Α3 των 1 1/2ton

• 360 σταθμοί ασυρμάτου (Σ/Α) AN/VRC-87E SINCGARS

• 100 Σ/Α AN/VRC-89E SINCGARS

• 8.179 βλήματα AP-DS-T M735 (C521) των 105mm

• 1.183 βλήματα AP-DS-T M392 (C505) των 105mm

• 2.224 βλήματα CTG C519 των 105mm

• 4.250 φυσίγγια CTG M182 (A366) των 14,5mm

• 3.851 φυσίγγια CTG Μ181 (Α365) των 14,5mm

• 10.000 φυσίγγια CTG M183 (A367) των 14,5mm

• Περιφερειακό υλικό (δίκτυα παραλλαγής, εργαλεία), υλικά συντήρησης και επισκευών, εκπαιδευτικά βοηθήματα (εξομοιωτές, συσκευές υποδιαμετρήματος για τα κύρια πυροβόλα), τεχνικά εγχειρίδια και βιβλιογραφία.

Σημειώνεται πως το σύνολο των οχημάτων (άρματα μάχης, άρματα περισυλλογής, βυτιοφόρα) παραχωρούντο σε κατάσταση “as is-where is”. Επίσης τα παραχωρούμενα πυρομαχικά προορίζοντο αποκλειστικά για κάλυψη αναγκών εκπαίδευσης (τα μεν των 105mm για τα εκπαιδευτικά M-1 Abrams, τα δε των 14,5mm για τις συσκευές υποδιαμετρήματος).

Ο σχεδιασμός του Ε.Σ.

Αρχικά η εκδήλωση ενδιαφέροντος του Ε.Σ. για 400 μεταχειρισμένα Abrams συσχετιζόταν άμεσα με την ανάγκη αντικατάστασης αρμάτων Leopard-1A5 από Μονάδες της ηπειρωτικής χώρας, τα οποία με τη σειρά του θα αντικαθιστούσαν σε Μονάδες της ΑΣΔΕΝ παρόμοιο αριθμό Μ-48Α5 MOLF που θα αποσύρονταν. Με την μη τελεσφόρηση του αρχικού αυτού σχεδιασμού ο Ε.Σ. στράφηκε πιο πρόσφατα στο ενδεχόμενο αποδοχής ενός μικρότερου αριθμού αρμάτων του τύπου, για την κάλυψη πιο συγκεκριμένων αναγκών. Ειδικότερα το ενδιαφέρον περιορίστηκε σε 90-170 άρματα σε πρώτη φάση, τα οποία και θα ήταν αυτά που βρίσκονται στη καλύτερη κατάσταση και δεν θα απαιτούσαν εκτεταμένες εργασίες αποκατάστασης.

Ο αριθμός 90 καλύπτει τον εφοδιασμό δύο ΕΜΑ (2×41=82, συν 8 εκπαιδευτικά), ενώ τα 170 επαρκούν για να εξοπλίσουν τέσσερις ΕΜΑ (4×41=164, συν 6 εκπαιδευτικά) όπως ακριβώς συμβαίνει με τα Leopard-2HEL. Με σχετική ασφάλεια μπορούμε να πούμε ότι στη πρώτη περίπτωση τα άρματα αυτά θα εξόπλιζαν την 24η ΤΘΤ η οποία τελικώς στα πλαίσια της αναδιοργάνωσης υπήχθη στην 20η ΤΘΜ και όχι στην ΙΙ Μ/Κ ΜΠ, όπως ελέγετο αρχικά. Έτσι το σύνολο των ΤΘΤ του Ε.Σ. θα διέθεταν άρματα γ’ γενιάς εφοδιασμένα με πυροβόλο των 120mm. Στη δεύτερη περίπτωση με τα επιπλέον άρματα θα εφοδιάζονταν και οι ΕΜΑ των δύο Μ/Κ ΤΑΞΠΖ (33η και 34η) που απαρτίζουν την ΙΙ Μ/Κ ΜΠ αποτελώντας τον «βαρύ βραχίονα» των στρατηγικών εφεδρειών της 1ης Στρατιάς.

Με την τωρινή LoR για 90 άρματα βλέπουμε προφανώς εν δυνάμει κάλυψη του πρώτου ενδεχομένου, αφήνοντας την κάλυψη του δεύτερου σε τυχόν νέο σχεδόν ισόποσο πακέτο παραχώρησης επιπλέον αρμάτων του τύπου μελλοντικά, αναλόγως και με τον ρυθμό αποδέσμευσης από τον Αμερικανικό Στρατό πρόσθετων αρμάτων που να βρίσκονται σε καλή κατάσταση και όχι σε μακροχρόνια απόθεση για τους λόγους που προαναφέραμε.

Επίλογος

Το περιεχόμενο της πρόσφατης LoR δημιουργεί νέα δεδομένα, με κυριότερο αυτό του κόστους για την εκτέλεση των απαραίτητων εργασιών ανακατασκευής/εκσυγχρονισμού και της προμήθειας περιφερειακών υλικών. Αν το κόστος αυτό κριθεί απαγορευτικό ο Ε.Σ. θα πρέπει να αναζητήσει λύσεις περιορισμού του, αναλόγως και του βαθμού ελαστικότητας των αμερικανικών προϋποθέσεων που τίθενται. Για παράδειγμα θα μπορούσε να τεθεί στη αμερικανική πλευρά το ενδεχόμενο ορισμένα απάρτια του «πακέτου» να προέλθουν από τα υπάρχοντα αποθέματα του Ε.Σ. (συζηγή και Α/Α πολυβόλα, καπνογόνα και εκτοξευτές, υλικά αρματιστού, άρματα περισυλλογής Μ-88Α1 κλπ.) αντί της απόκτησης νέων αλλά και η επιλεκτική εφαρμογή του προγράμματος εκσυγχρονισμού SA (π.χ. μη τοποθέτηση πρόσθετης θωράκισης).

Σε κάθε περίπτωση στο όλο θέμα επιφυλασσόμαστε να επανέλθουμε όταν θα έχουμε σαφή στοιχεία για το περιεχόμενο της απαντητικής LoA που αναμένεται να αποστείλει η αμερικανική πλευρά. Μόνο τότε θα έχουμε αξιόπιστα δεδομένα όσον αφορά τις διάφορες παραμέτρους του ελληνικού αιτήματος και κυρίως του κόστους και του τρόπου κάλυψής τους για να προβούμε σε σχετικές εκτιμήσεις για το αν και κατά πόσον υπάρχουν ελπίδες υλοποίησής τους. Μέχρι τότε το μόνο δεδομένο είναι η πρόσφατη δήλωση του Α/ΓΕΣ Αντιστράτηγου Χρ. Μανωλά προς διαπιστευμένους δημοσιογράφους ότι «οι σχετικές διαδικασίες βρίσκονται σε εξέλιξη» και ότι «το πρόγραμμα δεν αντιμετωπίζεται ως πολύ υψηλής προτεραιότητας, καθώς τα μέσα που έχουμε ήδη είναι αρκετά». Ως προς το τελευταίο, θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι η στάση αυτή δεν θα πρέπει απαραιτήτως να αντιμετωπίζεται ως ασυνέπεια/ασυνέχεια της ελληνικής στρατιωτικής ηγεσίας αλλά περισσότερο ως προσαρμογή προτεραιοτήτων και αιτημάτων στα δεδομένα των συνεχώς μειούμενων προϋπολογισμών για τις Ένοπλες Δυνάμεις, που σήμερα (και για το εγγύς μέλλον) είναι σίγουρα διαφορετικά απ’ ότι ήταν ακόμη και το 2010….  πηγη