Μήνυμα διατήρησης της ψυχραιμίας και των χαμηλών τόνων, ύστερα από μία έντονη εβδομάδα, όσον αφορά την ελληνική διαπραγμάτευση, στέλνει ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις, που μιλάει στην «Κ». Χαρακτηρίζει την κατάσταση στην οποία οδήγησαν τη διαπραγμάτευση οι εξαγγελίες Τσίπρα «περιττή και άχρηστη», ενώ τονίζει ότι το θέμα έχει πάρει μεγαλύτερες διαστάσεις από αυτές που του αναλογούν. Γι’ αυτόν, η αξιολόγηση μπορεί να κλείσει τους επόμενους μήνες, αν όλες οι πλευρές είναι συνεργάσιμες, καθώς το χάσμα ανάμεσα στους θεσμούς, όπως λέει, «δεν είναι αγεφύρωτο».

– Πότε και πώς βλέπετε να ολοκληρώνεται τελικά η αξιολόγηση;

– Με εποικοδομητική στάση όλων των πλευρών πιστεύουμε ότι μπορούμε να επιτύχουμε συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο τους επόμενους μήνες. Σίγουρα δεν θα περιέγραφα την κατάσταση αδιέξοδη, αλλά πιο ταραχώδη απ’ ό,τι πριν από μερικές εβδομάδες, οπότε πιστεύαμε πως μπορούσαμε να επιτύχουμε τεχνική συμφωνία αυτές τις μέρες στην Αθήνα.

– Τι περιέπλεξε την κατάσταση;

– Αυτό που έχει περιπλέξει τα πράγματα ήταν η μονομερής ανακοίνωση της ελληνικής κυβέρνησης για τις παροχές για το 2016-2017, παρόλο που καταλαβαίνουμε τις ανησυχίες και τον σκοπό που θέλει να επιτύχει η κυβέρνηση με την κίνηση αυτή. Στο μνημόνιο είναι ξεκάθαρο ότι χρειάζεται συζήτηση και συμφωνία με τους εταίρους για τις δημοσιονομικές συνέπειες, αν η Ελλάδα αποφασίσει να κάνει παροχές. Δυστυχώς, αυτές οι διαβουλεύσεις δεν έγιναν και βλέπουμε αντιδράσεις από τους εταίρους. Ξεκάθαρα περιγράφεται πως, για να καταλήξουμε στο αν υπάρχει επίτευξη ή όχι των στόχων του πρωτογενούς πλεονάσματος, πρέπει να περιμένουμε τα τελικά αποτελέσματα τον Απρίλιο (επικυρωμένα από την Eurostat) και να μη βασιστούμε σε προβλέψεις. Η πρώτη αξιολόγηση των θεσμών λέει ότι τα προτεινόμενα μέτρα δημιουργούν σημαντικές ανησυχίες στη διαδικασία και την ουσία σε σχέση με τις δεσμεύσεις του μνημονίου. Ομως η αξιολόγηση αναγνωρίζει την ιδιαίτερα δύσκολη κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα τέσσερα νησιά του Αιγαίου που έχουν επηρεαστεί από την προσφυγική κρίση. Οι θεσμοί είναι έτοιμοι να δουλέψουν με τις ελληνικές αρχές για να αντιμετωπίσουν αυτές τις προβλέψεις, αλλά πρέπει να γίνει με τρόπο που προβλέπεται στο μνημόνιο. Τα μέλη του Eurogroup πρέπει τώρα να συζητήσουν την αξιολόγηση και να αποφασίσουν. Η συζήτηση θα γίνει από τις αρχές αυτής της εβδομάδας, αλλά δεν μπορώ να προκρίνω το αποτέλεσμα. Αυτή η κατάσταση, παρόλο που ήταν περιττή και άχρηστη, μπορεί να λυθεί αν όλες οι πλευρές δείξουν καλή θέληση και συνεργαστούν. Στην ουσία, όμως, όσον αφορά τους δημοσιονομικούς στόχους, η εκτίμησή μας είναι ότι η Ελλάδα είναι εντός στόχων για επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους 0,5% για φέτος και 1,75% του χρόνου και ακόμη επεξεργαζόμαστε τα μέτρα που θα χρειαστούν για το 2018, αλλά και εκεί η απόσταση δεν είναι τόσο μεγάλη που δεν γεφυρώνεται. Οπότε μπορεί κάποιος να πει ότι το πρόγραμμα σε γενικές γραμμές βρίσκεται εντός τροχιάς όσον αφορά τη δημοσιονομική απόδοση, προχωράει το θέμα του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, συνεχίζονται οι συζητήσεις για τα εργασιακά, υπάρχουν σειρά από θέματα που πρέπει να συζητηθούν, αλλά συνολικά δεν βρισκόμαστε τόσο μακριά.

– Η τελευταία κίνηση του κ. Τσίπρα έθεσε πάλι τα πράγματα σε κίνδυνο;

– Σίγουρα είναι σημαντικό όλες οι πλευρές να τηρούν τις δεσμεύσεις τους και ως προς το πώς μπορούν να εισάγουν παροχές. Αυτό μπορεί να το κάνει η Ελλάδα αν πιάσει τους στόχους, ειδικά για να ενισχύσει την κοινωνική ασφάλεια, αλλά σίγουρα υπάρχει ένας τρόπος που δυστυχώς δεν ακολουθήθηκε και έχει δημιουργήσει αναταράξεις τώρα.

– Το ΔΝΤ υποστηρίζει ότι η Ελλάδα πρέπει να πάρει τώρα μέτρα. Ποια είναι η άποψή σας;

– Πιστεύω ότι, όπως βρήκαμε λύση για το 2018, είμαι σίγουρος ότι θα βρούμε και για τα επόμενα χρόνια. Αξίζει να σημειωθεί ότι, αν συγκρίνεις τις προβλέψεις του ΔΝΤ για πρωτογενές ισοζύγιο για το 2015-2016, ήταν αρκετά απαισιόδοξες και τα νούμερα τελικά ήταν πολύ καλύτερα. Αν δούμε ότι αυτή η τάση για το πρωτογενές πλεόνασμα επιβεβαιωθεί και φέτος και η Ελλάδα φθάσει ή υπερκαλύψει τους στόχους της, τότε αυτό μπορεί να φέρει προσαρμογή στην αξιολόγηση του ΔΝΤ, ακόμη και μείωση των στόχων του.

– Αυτό θα συμβεί όμως τον Απρίλιο. Θα βρισκόμαστε χωρίς συμφωνία μέχρι τότε;

– Δεν χρειάζεται να είμαστε τόσο απαισιόδοξοι. Ολα όσα συζητάμε είναι γνωστά καιρό τώρα, ότι έχουμε άλλες προβλέψεις και βρήκαμε λύση για την πρώτη αξιολόγηση και μπορούμε να βρούμε και για τη δεύτερη. Αν όλες οι πλευρές είναι εποικοδομητικές, τότε μπορούμε να ολοκληρώσουμε τη δεύτερη αξιολόγηση αρχές του 2017.

– Μπορεί να κλείσει η αξιολόγηση χωρίς την πλήρη συμμετοχή του ΔΝΤ;

– Ως Κομισιόν δουλεύουμε πάνω στη συμφωνία του ESM, που σημαίνει πως δουλεύουμε με την ΕΚΤ και, όποτε είναι δυνατόν, σε στενή συνεργασία με το ΔΝΤ.

– Υπάρχουν κράτη-μέλη που έχουν εκφράσει ανησυχίες για το ενδεχόμενο το ΔΝΤ να μη συμμετάσχει στο πρόγραμμα;

– Αυτή η συζήτηση γίνεται εδώ και μήνες. Αυτό που προσπαθώ να πω είναι ότι οι διαφορές μεταξύ της Ε.Ε., της Ελλάδας και του ΔΝΤ είναι μικρότερες από αυτές που φαίνονται στα πρωτοσέλιδα των τελευταίων ημερών και υπάρχει τρόπος να τις γεφυρώσουμε. Το ΔΝΤ δεν διαφωνεί μόνο με τους στόχους για το πρωτογενές πλεόνασμα, αλλά υποστηρίζει ότι το πρόγραμμα δεν είναι καλά σχεδιασμένο και θα χρειαστούν περαιτέρω μέτρα στο ασφαλιστικό και στη μείωση του αφορολογήτου ακόμα και αν το πρωτογενές πλεόνασμα έπεφτε στο 1,5%.

Για να ηρεμήσουμε τα πνεύματα, οι διαφορές δεν είναι τόσο μεγάλες. Οσον αφορά το ασφαλιστικό, η Ελλάδα έχει κάνει ήδη μια σοβαρή μεταρρύθμιση που εξασφαλίζει σημαντικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα. Οσον αφορά τη φορολογική βάση, εξαρτάται πώς την αξιολογείς. Αν κοιτάξεις τον φόρο εισοδήματος και τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και τα αξιολογήσεις, αυτό είναι σημαντική φορολογική επιβάρυνση σε διαφορετικά επίπεδα εισοδήματος. Η φορολογία στην Ελλάδα βρίσκεται στον ευρωπαϊκό μέσον όρο.

Πότε θα βγει στις αγορές η Ελλάδα

– Πότε πιστεύετε ότι η Ελλάδα θα βγει στις αγορές;

– Η κοινή πρακτική είναι πως οι χώρες σε πρόγραμμα ξεκινάνε να έχουν πρόσβαση στις αγορές πριν τελειώσει το πρόγραμμα. Ακριβώς πότε δεν μπορώ να πω τώρα, είναι κάτι που οι ελληνικές αρχές πρέπει να αποφασίσουν. Οπως θυμάστε, το 2014 η Ελλάδα είχε βγει στις αγορές με την υπόθεση ότι το πρόγραμμα έληγε τέλος του 2014, αλλά οι πολιτικές εξελίξεις δυστυχώς οδήγησαν κάπου διαφορετικά. Η ολοκλήρωση της αξιολόγησης θα είναι σημαντικό βήμα, θα δείξει ότι το πρόγραμμα βρίσκεται εντός τροχιάς.

– Ποιο είναι το βασικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα τώρα;

– Στην Ελλάδα βλέπουμε την καθυστέρηση εφαρμογής των μέτρων με το κεϊνσιανό επιχείρημα ότι θα βλάψουν την ανάπτυξη. Με την καθυστέρηση της εφαρμογής, όμως, καθυστερείτε την επιστροφή στην οικονομική σταθερότητα, με έναν τρόπο μπαίνετε πιο βαθιά στην κρίση χωρίς οικονομική σταθερότητα. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να μείνει το πρόγραμμα εντός τροχιάς και η Ελλάδα να επιστρέψει στην ανάπτυξη, που προβλέπεται να είναι υψηλή του χρόνου. Ομως, χρειάζεται σαφήνεια και οικονομική σταθερότητα.  πηγη