Έχοντας ξεκαθαρίσει το θεωρητικό πλαίσιο εντός του οποίο καλείται να λειτουργήσει η ελληνική άμυνα, μπορούμε να περάσουμε στο πρακτικό. Τι κάνουμε μέχρι σήμερα και τις θα ακολουθήσει, στο πλαίσιο τηςfast-track επιχείρησης ενίσχυσης των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.

Στο αεροπορικό σκέλος το πρώτο βήμα έχει γίνει και φαίνεται πως θα είναι επιτυχημένο, με την αναμενόμενη εντός του μηνός ολοκλήρωση της συμφωνίας για τα γαλλικά μαχητικά Rafale και τον οπλισμό τους.

Η προσθήκη -και εκ νέου διάθεση υφισταμένων- αεροπορικών όπλων που μπορούν να κάνουν τη διαφορά στο ελληνοτουρκικό θέατρο επιχειρήσεων, είναι ενδεχομένως πιο σημαντική εξέλιξη ακόμα και από την προσθήκη στον αεροπορικό στόλο μιας υπερσύγχρονης πλατφόρμας νέας γενιάς.

Όπως αναφέρθηκε, η ικανότητα εξουδετέρωσης στόχων επιφανείας από “stand-off” αποστάσεις σε συνδυασμό με την εξουδετέρωση εναέριων απειλών από αποστάσεις που δεν μπορεί να πλήξει τα ελληνικά μαχητικά ο αντίπαλος, δημιουργεί συνθήκες πλήρους αεροπορικής υπεροχής, η οποία εάν προστεθεί ο ποιοτικός -ανθρώπινος- παράγοντας μπορεί να εξελιχθεί ακόμα και σε κυριαρχία. Κι αυτό είναι που “γεννά” ΑΠΟΤΡΟΠΗ (deterrence).

Οι εξελίξεις με τα F-35 Lightning II

Το επόμενο βήμα της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας στον αεροπορικό τομέα είναι η προσθήκη μαχητικών πέμπτης γενιάς F-35 Lightning II στο οπλοστάσιο (μία μοίρα σε πρώτη φάση). Δεν θα ήταν υπερβολή να ισχυριστεί οποιοσδήποτε ότι η απόκτηση των αεροσκαφών αυτών, όπως έχει αποδειχθεί μετά την εισαγωγή τους σε υπηρεσία στους αεροπορικούς στόλους πολλών χωρών, μπορεί να κάνει τη διαφορά ακόμα κι αν δεν φέρει όπλα.

Μόνο με τους αισθητήρες του, που μπορούν να τροφοδοτήσουν τα υπόλοιπα μαχητικά αεροσκάφη με πολύτιμες πληροφορίες στο πεδίο της μάχης, προστατεύοντάς τα, ενώ το ίδιο θα παραμένει σε μεγάλες αποστάσεις, επί της ουσίας αθέατο από τα ραντάρ. Η ιδιότητα της “χαμηλής παρατηρισιμότητας ΔΕΝ σημαίνει ότι είναι πλήρως αθέατο από τα ραντάρ. Όταν όμως για τον εντοπισμό του πρέπει να πλησιάσει μερικές δεκάδες χιλιόμετρα πιο κοντά για να υπάρξουν οι πρώτες δυνατότητες εντοπισμού, αυτό από μόνο του δίνει τεράστιο πλεονέκτημα.

Διότι τα υπόλοιπα αεροσκάφη μπορούν να στηρίζονται στις πληροφορίες από τα F-35 και να κινούνται με πολλά από τα συστήματα που τα “φωτίζουν” στα εχθρικά ραντάρ σβηστά. Οπότε, κινούμενα πολύ κοντά στο ανάγλυφο του εδάφους, μειώνουν δραστικά και το δικό τους περιθώριο εντοπισμού τους από την εχθρική αεράμυνα. Τόσο απλά μπορεί να περιγραφεί το πλεονέκτημα που αποκτάς και δεν έχει νόημα να μπούμε σε μεγάλο βάθος ποσοτικοποιώντας το…

Οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών δεν είναι θετικές. Η καταρχήν απάντηση από την αμερικανική Αεροπορία (USAF) για τη διάθεση έξι μεταχειρισμένων F-35 στην ελληνική Πολεμική Αεροπορία ήταν δυστυχώς αρνητική. Με αμιγώς στρατιωτική λογική η απάντηση δεν εκπλήσσει. Κάθε άλλο.

Ωστόσο, οι ΗΠΑ βρίσκονται σε μεταβατική περίοδο και αναμένεται εκ νέου συζήτηση του θέματος σε πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο όταν αναλάβει η νέα ηγεσία υπό τον Τζο Μπάιντεν και την αντιπρόεδρο Καμάλα Χάρις. Κατά συνέπεια, τη (γεω)πολιτική παράμετρο, την επαύξηση της αμερικανικής ασφάλειας σε περίπτωση άμεσης ένταξης του μαχητικού στις τάξεις της Πολεμικής Αεροπορίας θα την εκτιμήσει η νέα ηγεσία του Πενταγώνου και του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, ενδεχομένως και του State Department.

Η ενίσχυση του Πολεμικού Ναυτικού

Περίπου τα ίδια ισχύουν και για το πρόγραμμα της ενίσχυσης του Πολεμικού Ναυτικού. Με επιδίωξη την πρακτική επαύξηση των επιχειρησιακών του δυνατοτήτων σε σύντομο χρονικό διάστημα, η μοναδική λύση που φαίνεται πως υπάρχει στον ορίζοντα είναι η άμεση απόκτηση των ολλανδικών φρεγατών “M”.

Πρόκειται για τη διάδοχο των “S” που διαθέτει το Πολεμικό Ναυτικό και μάλιστα με ένα κόστος που δεν θα ξεπερνούσε τα 200 εκατ. ευρώ. Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι οι Ολλανδοί είναι διατεθειμένοι να διευκολύνουν οικονομικά τη συναλλαγή, χρηματοδοτώντας το πρόγραμμα για μια δεκαετία.

Πρακτικά, αυτό θα σήμαινε ότι σε χρόνο ρεκόρ το Πολεμικό Ναυτικό θα μπορούσε να αντικαταστήσει δυο από τις μη εκσυγχρονισμένες “S” και τα πληρώματα να εντάξουν άμεσα στη δύναμη του Στόλου τις φρεγάτες “M”, λόγω ομοιοτυπίας των χρησιμοποιούμενων συστημάτων. Μια λύση που θα πρόσφερε στοΠολεμικό Ναυτικό για τα επόμενα 15 χρόνια μια σημαντική λύση επαύξησης της ισχύος του με χαμηλό κόστος.

Αυτό προφανώς δεν λύνει το πρόβλημα. Η προσπάθεια επίλυσης των προβλημάτων με τη μορφή “πακέτου” σε συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες, έχει προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στην πράξη, κυρίως όμως καθυστερήσεις.

Το “καλάθι” για το αμερικανικό “σούπερ μάρκετ” συμπεριλαμβάνει την αναβάθμιση των ΜΕΚΟ 200, τη ναυπήγηση έξι φρεγατών MMSC, την ενδιάμεση λύση για δυο πλοία αεράμυνας περιοχής και τη λύση του προβλήματος με τα ναυπηγεία λόγω εμπλοκής του αμερικανικού κρατικού χρηματοποικονομικού κολοσσού DFC.

Στην πράξη το πρόβλημα είναι πολύ πιο πολύπλοκο. Η αναβάθμιση των MEKO 200 έχει καθυστερήσει ξανά… και αυτοκαταστροφικά. Η λύση του προβλήματος των ναυπηγείων που δημιουργήσαμε μόνοι μας από εγκληματικές ενέργειες των πολιτικών ηγεσιών για τις οποίες ουδείς έχει λογοδοτήσει, δεν θα είναι εύκολη, ενώ θα έχει πολλούς “αστερίσκους“, που δεν της στιγμής να το αναλύσουμε.

Η συμπερίληψη των φρεγατών MMSC οι οποίες παρά τις παρεμβάσεις βελτίωσης των δυνατοτήτων τους εξακολουθούν να προκαλούν σφοδρή κριτική. Την κριτική αυτή ατύπως αποδέχεται και το ίδιο τοΠολεμικό Ναυτικό, προβάλλοντας τα οφέλη από τη συνολική λύση των προβλημάτων ώστε να δικαιολογήσει μια -κυρίως- πολιτική απόφαση που έχει κληθεί να διαχειριστεί.

Το κυριότερο εκ των αναμενόμενων ωφελημάτων είναι η προσδοκία παραχώρησης δύο αντιτορπιλικών κατευθυνομένων βλημάτων, τύπου Arleigh Burke, τα οποία θεωρούνται και όντως διαθέτουν κορυφαίες δυνατότητες στην αεράμυνα περιοχής. Υπό την προϋπόθεση της αποδέσμευσης των βλημάτων επιφανείας-αέρος SM-2 (Standard Missile). Ορθώς φαίνεται πως θεωρούνται ως εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση για οποιαδήποτε σκέψη περί MMSC.

Στο θέμα αυτό και εξ όσων γνωρίζουμε, παρότι υπάρχει δυστοκία από την πλευρά του αμερικανικού Ναυτικού (US Navy), δεν έχει σταλεί κάποιο επίσημο έγγραφο άρνησης αποδέσμευσης των πλοίων. Επί της ουσίας όμως, η υπόθεση είναι σχεδόν πανομοιότυπη με αυτή των F-35 της USAF… Άρα ισχύουν και τα ίδια περί στάσης αναμονής!

Επειδή όμως η Ελλάδα δεν έχει χρόνο στη διάθεσή της, οι κινήσεις πρέπει να είναι άμεσες και αποφασιστικές. Ο υπερατλαντικός σύμμαχος οφείλει να ξεκαθαρίσει το τοπίο και να αντιληφθεί ότι τα περί της “δεδομένου συμμάχου Ελλάδας” έχουν όριο. Διότι στο τέλος, με βάση την κοινή λογική και την εμπειρία, δεν υπάρχει κανένα κίνητρο εξυπηρέτησης του “δεδομένου”.

Διότι είτε αποφασίζει να επενδύσει στην Ελλάδα σοβαρά, δίνοντάς της παράλληλα τις δυνατότητες να υπερασπίσει το status quo, ή η Ελλάδα θα πρέπει να αναζητήσει τις εναλλακτικές της. Η Ελλάδα δεν μπορεί να άγεται και να φέρεται από την ανάγκη των ΗΠΑ να τηρήσουν… ισορροπημένη στάση απέναντι ΣΕ ΑΥΤΗ ΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ τουλάχιστον ΤΟΥΡΚΙΑ.

Δεν θα πρέπει να τους αφήσουμε λύσουν τα δικά τους προβλήματα στην πλάτη της χώρας μας! Σε βάρος μας! Διότι για αν είναι και δικό μας το “πρόβλημα Τουρκία” με τον τρόπο που το εννοούν οι Αμερικανοί, θα πρέπει πρώτα να διασφαλίσουμε ότι η κυριαρχία και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα δεν θα παραβιαστούν. Και δεν αρκεί να μας λέγεται στο παρασκήνιο “δεν θα επιτρέψουμε στους Τούρκους να κινηθούν”…

Πρώτον, αυτό στερείται αξιοπιστίας διαπιστώνοντας τη συμπεριφορά της Τουρκίας στα τελευταία χρόνια. Δεύτερον, ακόμα κι αν γίνει με αποτρεπτικές κινήσεις, εάν είναι να υιοθετούνται έμμεσα οι τουρκικές αναφορές περί “ελληνικού μαξιμαλισμού” υπάρχει σοβαρότατο πρόβλημα.

Εάν είναι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων τα ανταλλάγματα για την “εξημέρωση του θηρίου” πρέπει να παραχωρηθούν από την Ελλάδα με βάση… τους πασίγνωστους τουρκικούς μαξιμαλισμούς του “όλα μου ανήκουν“, τότε “άνθρακες ο θησαυρός” της περιβόητης ελληνοαμερικανικής στρατηγικής συνεργασίας.

Κατά συνέπεια, χρόνος ΔΕΝ υπάρχει και οι ΗΠΑ πρέπει να δείξουν έμπρακτα τις προθέσεις τους απέναντι στην Ελλάδα. Όχι με “χάντρες για ιθαγενείς“, αλλά με σοβαρά οπλικά συστήματα που θα δοθούν σε μια χώρα που τα θέλει αποδεδειγμένα για ΑΠΟΤΡΕΠΤΙΚΟΥΣ λόγους, ώστε να ΜΗΝ χρειαστεί να συγκρουστεί στρατιωτικά.

Εάν οι χώρες status quo της περιοχής συνεχίσουν να μην επιβραβεύονται από τους Αμερικανούς, ενώ αλλού αποδεικνύονται εξαιρετικά… γαλαντόμοι, νομοτελειακά θα προκύψουν δυσάρεστες καταστάσεις, οι οποίες θα υπονομεύσουν αυτό που οι ΗΠΑ θεωρούν “στρατηγικό διακύβευμα”. Το οποίο είναι διαφορετικό από το δικό μας. Έχει ξαναγραφτεί στο DP πολλάκις: Το δικό μας στρατηγικό επίπεδο είναι τακτικό για τις ΗΠΑ. Τελεία και παύλα. Μέχρι στιγμής δεν τόλμησε κανείς να το αμφισβητήσει.

Για να “παίξουμε στο παιχνίδι” θα πρέπει να γίνει σεβαστό το νόμιμο ελληνικό συμφέρον, τα νόμιμα κυριαρχικά δικαιώματα που ουδείς πλην Τουρκίας αμφισβητεί. Για τις λεπτομέρειες, πάντα με βάση το διεθνές δίκαιο, η Ελλάδα πάντα ήταν έτοιμη να συζητήσει, όχι όμως σε μια “διαπραγμάτευση αλά Τούρκα”. Κατανοητόν;