By Faidon Karaiosifidis

Πολύ πρόσφατα παρουσιάσαμε κατά αποκλειστικότητα τόσο από την «Πτήση» (τεύχος 10, ΜΑΡΤΙΟΣ 2021), όσο και από τις σελίδες αυτές  τη λεπτομερή πρόταση του ολλανδικού ομίλου ναυπηγείων Damen Shipyard Group, για το πρόγραμμα των νέων φρεγατών πολλαπλών ρόλων του ΠΝ, όπως αυτή έχει κατατεθεί στο ΠΝ, τόσο για τέσσερις φρεγάτες SIGMA 11515HN, όσο και για τις «ενδιάμεσες λύσεις» που προσφέρει η Damen.

Υπενθυμίζουμε ότι η ολλανδική πρόταση αφορά στην SIGMA 11515HN, μια σχεδίαση με στελθ χαρακτηριστικά, η οποία προσαρμόστηκε από την Damen ειδικά στις ανάγκες του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού.

Δεν πρόκειται για μια μελλοντική σχεδίαση, αλλά ένα νέο μέλος της οικογένειας SIGMA (Ship Integrated Geometrical Modularity Approach-Πλοίο Ολοκληρωμένης Γεωμετρικής Σπονδυλωτής Προσέγγισης), η οποία έχει αποδώσει μέχρι σήμερα ένα σημαντικό αριθμό πλοίων για χώρες όπως το Μεξικό (μία φρεγάτα τύπου 10514, με συνολική προοπτική για άλλες επτά μονάδες), την Ινδονησία (δύο φρεγάτες τύπου 10514 και τέσσερις κορβέτες τύπου 9113 ναυπηγημένες εγχώρια) και το Μαρόκο (μία φρεγάτα τύπου 10513 και δύο κορβέτες τύπου 9813).

Η ολλανδική πρόταση για την Ελλάδα επιλέγει ένα πλοίο της οικογένειας SIGMA με ολικό μήκος περί τα 119 m, πλάτος μεγαλύτερο των 15,5 m, βύθισμα 4,5 m και εκτόπισμα χωρίς φόρτο 3.900 τόνους, ενώ με πλήρη φόρτο το εκτόπισμα θα φτάνει κοντά στους 4.400 τόνους, ενώ η υποδομή πρόωσης είναι ένας έξυπνος συνδυασμός γνωστός ως CODLOG (Combined Diesel-Electric Οr Gas), μόνο ντιζελοκινητήρων (για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και χρήση ηλεκτροκινητήρων που προσφέρει ιδιαίτερα αθόρυβη και οικονομική λειτουργία) έως τους 15 κόμβους, ενώ  για υψηλότερες  ταχύτητες (περίπου 28 κόμβων) χρησιμοποιείται μόνο ένας αεριοστρόβιλος.

Οι ενδιαιτήσεις είναι για 144 άτομα.

Το ΠΝ, επέδειξε λιγότερο ενδιαφέρον για την βασική (Standard) SIGMA 11515HN και προτίμησε να εστιάσει στην ανώτερη διαμόρφωση την λεγόμενη  Extended AAW που αντανακλά την ικανότητα να υπηρετήσει όλες τις αποστολές που έχει μέχρι στιγμής υποδείξει το ΠΝ αλλά και να προσφέρει ευρείες ικανότητες αντιαεροπορικού πολέμου.

Το ΠΝ όμως δεν σταμάτησε εκεί και ζήτησε να διερευνηθούν ποιες άλλες δυνατότητες μπορεί να προσφέρει το πλοίο. Το αποτέλεσμα ειλικρινά εντυπωσιάζει όπως θα δούμε παρακάτω.

Ραντάρ Thales NS200

Υπενθυμίζουμε την διαμόρφωση της Extended AAW για να αντιληφθούμε στη συνέχεια τις διαφορές:

• Πρωραίο πυροβόλο Leonardo SUPER RAPID των 76mm/62 cal με ενσωματωμένο το σύστημα STRALES για χρήση κατευθυνόμενων πυρομαχικών.

• Τρεις τηλεχειριζόμενους σταθμούς οπλισμού (RWS) για ελαφρά πυροβόλα 20 mm και πολλαπλούς έστορες με πολυβόλα των 7,62 mm ή 12,7 mm.

• CIWS Mk49 Mod3 GMLS με 21 RAM (RIM-116C Block 2).

• Δυο VLS Mk41 των 8 κελιών, πίσω από το κύριο πυροβόλο, της έκδοσης «Strike Length», δηλαδή με ύψος που μπορούν να φιλοξενήσουν εκτός των ESSM (RIM-162) αντιαεροπορικών πυραύλων (SAM) μέσου βεληνεκούς ημι-ενεργού καθοδήγησης Block 1 ή ενεργού καθοδήγησης Block 2 (σε τετραπλό κάνιστρο σε κάθε κελί) για σύνολο 64 SAM, εναλλακτικά και SAM μεγάλης εμβέλειας SM-2 ή ανθυποβρυχιακές ρουκέτες κατακόρυφης εκτόξευσης RUM-139 VL-ASROC (εάν τελικά αμφότεροι αποτελέσουν τελικά απαίτηση του ΠΝ).

Η εταιρία αναφέρει ξεκάθαρα ότι υπάρχει χώρος και για επιπλέον κελιά αν αυτό απαιτηθεί από το ΠΝ.

• 8 RGM-84L HARPOON Block II ή εναλλακτικά τους NSM (Naval Strike Missile) της

• Δύο τριπλούς τορπιλοσωλήνες Mk32 SVVT για ανθυποβρυχιακές τορπίλες Μk46 ή Mk54 ή MU

• Δύο δωδεκαπλούς και δύο εξαπλούς εκτοξευτές ηλεκτρονικών αντιμέτρων (decoy launchers), σε σύνολο 36 εκτοξευτών (!) για αντιμετώπιση κάθε είδους απειλής, συμπεριλαμβανομένων Α/Υ απειλών.

• Στο ελικοδρόμιο και υπόστεγο μπορεί να επιχειρήσει οργανικό SEAHAWK (S-70B ή MH-60R) και συγχρόνως ένα μεσαίου μεγέθους UAV μπορεί να φιλοξενηθεί σε ξεχωριστό υπόστεγο χώρο δίπλα στο κύριο.

• Για διεξαγωγή επιχειρήσεων υποστήριξης ειδικών δυνάμεων, Έρευνας-Διάσωσης κ.ά., θα διαθέτει σε πλευρικούς χώρους, κάτω από θύρες κάλυψης δύο λέμβους RIB με πρόταση για μοντέλο των 9 μέτρων ταχύτητας 45 κόμβων.

O ηλεκτρονικός εξοπλισμός βασίζεται σχεδόν εξολοκλήρου στην Thales Nederland με πυρήνα την πιο πρόσφατη έκδοση του σύστημα διαχείρισης μάχης (CMS) TACTICOS σε συνεργασία με ραντάρ έρευνας αέρος (4D)-επιφανείας (3D) NS110 της Thales περιστρεφόμενης κεραίας AESA, πολλαπλού ρόλου σε περίκλειστο ιστό. Στη βάση αυτού του επεκτεταμένου ιστού υπάρχει ραντάρ AESA με τέσσερις σταθερές στοιχειοκεραίες τύπου APAR (Active Phased Array Radar) στην νεότερη έκδοση Block 2.

SIGMA 11515 με ραντάρ NS200

H υιοθέτησή του εξασφαλίζει εξαιρετικές επιδόσεις αποκάλυψης-ιχνηλάτησης στόχων και εξαιρετικά υψηλό ρυθμό ανανέωσης των δεδομένων τους, ενώ δεν είναι πλέον αναγκαία και τα δυο ραντάρ ελέγχου πυρός STIR.

Όπως χαρακτηριστικά μας ανέφεραν οι άνθρωποι της Damen, η ισχύς τού εκπεμπόμενου πυρός από τη SIGMA 11515HN  στην έκδοση Extended AAW περιορίζεται πλέον μόνο από τον ρυθμό βολής του εκτοξευτή και τον αριθμό πυραύλων που φέρει το πλοίο.

Υπογραμμίζεται ότι η ηλεκτρονική σουίτα της 11515ΗΝ είναι πλήρης αφού διαθέτει σύστημα μέτρων ηλεκτρονικής υποστήριξης ραντάρ (R-ESM) VIGILE, σύστημα μέτρων ηλεκτρονικής υποστήριξης επικοινωνιών (C-ESM) και πληροφορίες από παρακολούθηση επικοινωνιών (COMINT) ALTESSE-H, αισθητήρες προειδοποίησης προσπίπτουσας ακτινοβολίας λέιζερ (L-ESM) αλλά και σύστημα ηλεκτρονικών παρεμβολών ραντάρ/jammers (R-ECM) SCORPION 2.

Η φρεγάτα διαθέτει τόσο Σόναρ Μεταβλητού Βάθους (VDS) CAPTAS αλλά και σόναρ κύτους (HMS) KINGKLIP Mk2.

SIGMA 11515 με ραντάρ SM400

Στην βελτιωμένη διαμόρφωση της SIGMA 11515HN που κατατέθηκε στις 21 Μαΐου, και έπειτα από νεότερες απαιτήσεις του ΠΝ, η Damen προχώρησε ένα βήμα παραπέρα, βελτιώνοντας κατακόρυφα την ποιότητα του οπλισμού και εξοπλισμού, υπερκαλύπτοντας όλες τις ελληνικές απαιτήσεις.

RWS SEASNAKE των 30mm της Rheinmetall

Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι πραγματοποιήθηκαν οι εξής αλλαγές:

1. Αντικατάσταση των HARPOON με τα μεγαλύτερης εμβέλειας Exocet MM40 Block IIIC.

2. Τα τρία RWS των 20mm τύπου NARWHAL αντικαταστάθηκαν από ισάριθμα των SEASNAKE των 30mm της Rheinmetall.

3. Tο πυροβόλο STRALES θα εξοπλιστεί επιπλέον, πλην των DART, και με ικανότητα χρήσης πυρομαχικών ακριβείας και μακράς εμβέλειας VULCANO.

4. Δύο ηλεκτροοπτικά συστήματα MIRADOR, ένα εμπρός και ένα πίσω, και ένα σύστημα υπέρυθρης έρευνας και ιχνηλάτησης (IRST) σταθερής περιμετρικής κάλυψης GATEKEEPER ενσωματωμένο στον ιστό, έχουν περιληφθεί στον εξοπλισμό.

5. Για αντιμετώπιση τορπιλών περιλαμβάνεται η ενσωμάτωση του Α/Υ αντιμέτρου CANTO στο σύστημα ηλεκτρονικών αντιμέτρων C–GUARD.

6. Το VDS διευκρινίζεται πλέον ότι είναι το CAPTAS 4 με ενσωμάτωση του BLUESCAN.

7. Έχει συμπεριληφθεί το TDL Link 16/22 καθώς και το common data link για τη διασύνδεση του CMS TACTICOS με τα ελικόπτερα MH60R.

8. Ενσωματώθηκε δυνατότητα Mine and Obstacle Avoidance Sonar (MOAS) στο σόναρ κύτους (HMS).

9. Ενσωματώθηκε η δυνατότητα βολής SM-2 SAM στο APAR 2, μια αναφορά ιδιαίτερης σημασίας αφού υποδεικνύει ότι υπάρχει πρόνοια για υιοθέτηση SM-2 από το ΠΝ!

10. Ενσωματώθηκε στο CMS Τactical UAV Class II και συγκεκριμένα ένα μεσαίου μεγέθους σύστημα UAS (κατηγορίας C2) με δύο αεροχήματα που θα φέρουν το καθένα δυο αισθητήρες (EO/IR & Radar) και θα φιλοξενηθούν σε ξεχωριστό υπόστεγο χώρο δίπλα στο κύριο υπόστεγο του ελικοπτέρου.

11. Τελευταίο και το πλέον σημαντικό προτείνεται πλέον το ραντάρ NS200 (αντί για το NS110), που επιτυγχάνει εμβέλεια 400χλμ!

12. Οι Ολλανδοί δεν σταματούν όμως εδώ και προτείνουν επίσης σε περίπτωση που το ΠΝ επιθυμεί, την επιλογή μιας ακριβότερης αλλά ικανότερη λύσης: το ραντάρ σταθερής διάταξης τεσσάρων στοιχειοκεραιών SEA MASTER (SM)-400 (!) AESA S-band εμβέλειας επίσης 400χλμ για αντικατάσταση του περιστρεφόμενου ραντάρ τύπου NS.

Ουσιαστικά δηλαδή η S11515HN EXT AAW αποκτά την ίδια σουίτα ηλεκτρονικών με την μελλοντική ολλανδοβελγική φρεγάτα ASWF και παρόμοια με την γερμανική φρεγάτα F-126, και οι δύο κατασκευής Damen, καθώς η γερμανική αντί για SM-400 περιλαμβάνει το TRS-4D λόγω γερμανικής προέλευσης του συστήματος.

Στην προκειμένη λύση, το APAR 2 τοποθετείται πλέον στην κορυφή του ιστού και το SM-400 στη βάση αυτού.

Το SM-400 aνιχνεύει UAV, stealth μαχητικά και υπερηχητικούς πυραύλους ακόμα και σε δύσκολες συνθήκες και χωρίς να θυσιάζει την ανανέωση των ιχνών παρακολούθησης. (time on target).

Exocet MM40 B3 Firing

Τονίζεται ότι η διαμόρφωση του πλοίου δύναται να τροποποιηθεί περαιτέρω αναλόγως με τις απαιτήσεις του ΠΝ. Οι SIGMA 11515HN προτείνεται να κατασκευαστούν όλες στην Ελλάδα, σε ναυπηγείο που θα υποδείξει το ελληνικό κράτος, με πλήρη μεταφορά τεχνολογίας και τεχνογνωσίας.

Για την μείωση του ρίσκου και εξοικονόμηση χρόνου προτείνεται δύο κρίσιμα τμήματα (το προωστήριο σκεύος και η γέφυρα με το ΚΠΜ) να κατασκευαστούν σε ναυπηγείο της Damen στο εξωτερικό για τα δύο πρώτα πλοία όπως είχε γίνει και στις φρεγάτες για την Ινδονησία και το Μεξικό.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες μας, η ελληνική SIGMA 11515HN Extended AAW, με τη παραπάνω βελτιωμένη διαμόρφωση και με ραντάρ NS200 προτάθηκε στο ΠΝ σε εξαιρετικά ανταγωνιστική τιμή.

F-126

Στο κόστος αυτό (ανά μονάδα) συμπεριλαμβάνεται και ολοκληρωμένο πακέτο υποστήριξης ILS (Integrated Logistic Support) για την αρχική αξιοποίηση των νέων πλοίων καθώς και προσομοιωτές εκπαίδευσης.

H μελλοντική ολλανδοβελγική φρεγάτα ASWF

H ολλανδική πρόταση πλην της γνωστής ενδιάμεσης λύσης με τις αναβαθμισμένες ολλανδικές Karel Doorman (γνωστές και ως Μ) και τα ναρκοθηρευτικά τύπου Alkmaar, προσφέρει στο ΠΝ εναλλακτικά δυο καινούργιες Φ/Γ των 107,5 m και 3.000 τόνων πλήρους εκτοπίσματος, με σύγχρονους αισθητήρες και προηγμένο οπλισμό, υποστηρίζοντας πλήρως την ικανότητα διεξαγωγής επιχειρήσεων ASW, ASuW και AAW.

Η ταχύτητα προσεγγίζει τους 28 κόμβους και οι ενδιαιτήσεις είναι για 122 άτομα.

Οι δυο φρεγάτες μπορούν να παραδοθούν σε διάστημα 30 μηνών η πρώτη και 38 μηνών η δεύτερη από την υπογραφή της σύμβασης, λειτουργώντας παράλληλα και ως πλοίο εκπαίδευσης και μεταφοράς τεχνογνωσίας για τις SIGMA 11515HN.

SIGMA 10514

Η εταιρία παρείχε πληροφορίες ως προς την ελληνική διαμόρφωση της S10514 ξεκαθαρίζοντας ότι προτείνονται με πυροβόλο SR των 76χιλ, CIWS τύπου RAM, δύο τριπλοί τορπιλοβλητικοί σωλήνες, δύο τετραπλοί εκτοξευτές αντιπλοϊκών πυραύλων τύπου EXOCET Block IIIC, έναν VLS των 16 κελιών τύπου Mk56 (και όχι οκταπλό Mk41) για 16 ESSM Block 2, ένα RWS SEASNAKE των 30mm και πολλαπλούς έστορες με πολυβόλα των 7,62mm ή 12,7mm.

Η  ηλεκτρονική σουίτα της S10514ΗΝ είναι πλήρης και διαθέτει R-ESM VIGILE, C-ESM & COMINT ALTESSE-H, L-ESM και R-ECM SCORPION 2. Η φρεγάτα διαθέτει VDS CAPTAS 2 και HMS KINGKLIP Mk2.

Φέρει δύο FCR τύπου STIR 1.2 EO Mk2 ενώ σε περίκλειστο ιστό φέρει ραντάρ NS110 AESA με ενσωματωμένο IFF. Το σύστημα ηλεκτρονικών αντιμέτρων είναι το C-Guard της Τerma που περιλαμβάνει επίσης ASW αντίμετρα τύπου CANTO.

Το σκάφος δύναται να φιλοξενήσει ελικόπτερο MH60R μαζί με ένα UAS στο υπόστεγό του το οποίο συμπεριλαμβάνεται. Φέρει επίσης δύο RHIB των 6 μέτρων.

Η υιοθέτηση μιας τέτοιας λύσης θα προσφέρει σημαντικότατο όφελος ομοιοτυπίας για την αξιοποίηση, την εκπαίδευση, τη συντήρηση και την υποστήριξη, αποδίδοντας στον στόλο του ΠΝ μια οικογένεια πλοίων με δύο SIGMA 10514 και τέσσερις SIGMA 11515ΗΝ, μαζί με τις εκσυγχρονισμένες ΜΕΚΟ 200HN, που θα φέρουν κοινά συστήματα και όπλα με τα έξι καινούρια πλοία (ενδεικτικά αναφέρονται CMS, R-ΕSM/C-ESM, R-ECM, RADARS, NLWS, INS, TDS, HMS, IFF, SAM, SSM, SSVT, CIWS, κ.ο.κ).

Ερώτημα αποτελεί όμως αν αξίζει να εκσυγχρονιστούν οι Φ/Γ ΥΔΡΑ, στην πλήρη έκταση που προσφέρεται, αφού το ύψος των προσφορών (των περισσότερων εταιριών/οίκων για τους οποίους υπάρχουν πληροφορίες και διαθέτουμε) προσεγγίζει τελικά το €1 δις.

Το ποσό αυτό βέβαια αφορά την άσκηση του συνόλου των επιλογών και είναι διπλάσιο του διαθέσιμου προϋπολογισμού του ΠΝ για το ΕΜΖ που είχε ανακοινωθεί.

Υπό αυτό το πρίσμα ίσως θα έπρεπε να εξεταστεί η περίπτωση ενός «μετριοπαθέστερου» ΕΜΖ για τις MEKO 200HN και τα υπόλοιπα χρήματα να διατεθούν για την απόκτηση ολοκαίνουριων Φ/Γ S10514HN ειδικά εάν εξοικονομηθούν χρήματα από την αγορά των μεταχειρισμένων Ολλανδικών φρεγατών M από το Ολλανδικό Ναυτικό στην τιμή των σχεδόν €150εκ. και για τις δύο καθώς ο προϋπολογισμός του ΠΝ για την ενδιάμεση λύση είναι €500εκ. Περισσότερα για το πρόγραμμα των Ύδρα στο τρέχον τεύχος «Πτήση» 13, ΙΟΥΝΙΟΣ 2021.

Δημήτρης Μητσόπουλος, navalanalyses.com

πηγη